როგორ დავიცვათ ბავშვები ალერგიისგან?
ჩვილთა და ბავშვთა ალერგიების შემთხვევები ბოლო წლებში მნიშვნელოვნად მატულობს. ეს დინამიკა ამერიკის შეერთებულ შტატებში 1997 წლიდან მოყოლებული 2011 წლამდე განსაკუთრებით თვალშისაცემი გახდა. მიუხედავად იმისა, რომ ალერგიული ხასიათის პათოლოგიებს უმეტესად გენეტიკური საფუძველი გააჩნიათ, გარემო ფაქტორები, მათ შორის საკვები რაციონი, ასევე დიდ როლს თამაშობს. ამერიკის პედიატრიულმა აკადემიამ 2008 წელს გამოაქვეყნა ჩვილთა კვებასა და ალერგიასთან დაკავშირებული რეკომენდაციები, რომლებიც 2019 წლის აპრილში განახლდა. ამ კვლევაში წარმოდგენილია მაღალი სანდოობის მქონე, ფაქტობრივი მტკიცებულებებით დასაბუთებული რეკომენდაციები.
ძირითადი ტერმინების განმარტება
ალერგია — ორგანიზმის იმუნური ჰიპერპასუხი გამღიზიანებელზე.
ალერგიული საკვები — ალერგიული საკვების ძირითად 8 ტიპს გამოყოფენ: ძროხის რძე, კვერცხი, თევზი, თხილეული, მიწისთხილი, სოიო, ხამაწკა, ხორბალი.
ატოპია — ალერგიულ დაავადებათა საერთო სახელწოდებაა, რომელთა განვითარებაში მნიშვნელოვან როლს მემკვიდრული წინასწარგანწყობა თამაშობს.
ატოპიური დერმატიტი (ეკზემა) — ალერგიული ხასიათის კანის ქრონიკული, ანთებითი დაავადებაა, რომელიც უხშირესად გვხვდება ახალშობილებსა და ბავშვებში.
ასთმა — ალერგიული გამღიზიანებლის შედეგად სასუნთქი გზების ანთებით განპირობებული ჰიპერრეაქტიულობა.
დიეტა ორსულობის დროს
2008 წლის კვლევებით შვილის ალერგიულ სტატუსზე დედის ორსულობის დროს რაიმე სახის სპეციფიკური დიეტის დაცვის აუცილებლობის შესახებ მტკიცებულება არ არსებობდა. მარტივად რომ ვთქვათ: დედის კვების რაციონი ნაყოფის ალერგიაზე გავლენას არ ახდენდა. ამ საკითხის შესახებ შემდგომი კვლევები არ ჩატარებულა. შესაბამისად, ეს რეკომენდაცია უცვლელი დარჩა.
ძუძუთი კვების ხანგრძლივობა და ალერგია
ძუძუთი კვების გავლენისა და ალერგიის შესახებ კავშირს მკვლევარები 1930 წლიდან მოყოლებული სწავლობდნენ. რა თქმა უნდა, შესაბამისი დასკვნები თანამედროვე სამეცნიერო სტანდარტს ვერ ერგება, მაგრამ წარმოდგენას გვიქმნის, თუ რაოდენ მნიშვნელოვან საკითხად იყო მიჩნეული ბუნებრივი კვების აუცილებლობა ოდითგანვე.
ძუძუთი კვების ხანგრძლივობისა და ალერგიული დაავადებების კავშირის შესახებ ჩატარებული კვლევები 3-4 თვეს არ სცილდებოდა. კონკრეტულად ამ საკითხის ირგვლივ მხოლოდ რამდენიმე კვლევა არსებობს, რომელთა ანალიზმა აჩვენა, რომ ძუძუთი კვება პირველი 3-4 თვის განმავლობაში ალერგიული ეკზემის განვითარების რისკს ბავშვის სიცოცხლის პირველი 2 წლის განმვალობაში ამცირებს.
ძუძუთი კვება და ასთმა
ახალი რეკომენდაციით, ძუძუთი კვების პირველი 3-4 თვე სიცოცხლის ადრეულ ასაკში იცავს ჩვილს მსტვინავი ხიხინისაგან, ხოლო ასთმისაგან 5 წლის ასაკამდე დაცვაც კი შეუძლია უზრუნველყოს. ამ დასკვნამდე მკვლევარები 2008 წლის შემდეგ გამოქვეყნებული 64 ახალი კვლევის ანალიზის შემდგომ მივიდნენ.
ძუძუთი კვება და ეკზემა
2008 წლის შემდგომ ამ საკითხზე 2 დიდი მეტა-ანალიზი და 7 ახალი კვლევა ჩატარდა. საბოლოო დასკვნა ცალსახად მიუთითებს, რომ მინიმუმ პირველი 3-4 თვის განმავლობაში ძუძუთი კვება მნიშვნელოვნად ამცირებს ატოპიური ეკზემის განვითარების რისკს. მნიშვნელოვანია იმის აღნიშვნაც, რომ ამერიკის პედიატრთა აკადემიის 2008 წლის დასკვნაშიც იგივე წერია.
ძუძუთი კვება და საკვებისმიერი ალერგია
ძუძუთი კვებასა და საკვებისმიერ ალერგიასთან დაკავშირებით პირდაპირი დასკვნები არ არსებობს. აქამდე ჩატარებული კვლევები ძირითადად იმის შესახებ იყო, თუ რა ასაკიდან უნდა მივაღებინოთ ჩვილს ალერგიული საკვები, რათა ამგვარად ორგანიზმი შემდგომ ალერგიული რეაქციებისაგან დავიცვათ.
ძირითადი ალერგიული საკვებიდან მხოლოდ მიწისთხილი, მოხარშული კვერცხი, ძროხის რძე, სეზამის მარცვლები, თეთრი თევზი და ხორბალი აარჩიეს. კვლევაში მონაწილე ჩვილები მინიმუმ 3 თვის განმავლობაში იყვნენ ძუძუთი კვებაზე.
მიწისთხილი
მიწისთხილზე ალერგია უფრო მეტად იმ ქვეყნებშია გამოხატული, სადაც კვების კულტურის თანახმად იგი საკვებში უფრო ხშირად გვხვდება. კვლევამ აჩვენა, რომ ადრეული ასაკიდან, ანუ 4-11 თვიდან, მიწისთხილის მიღება ბავშვს შემდგომი ალერგიის რისკს მნიშვნელოვნად უმცირებს. ამ კვლევის უფროსი ავტორი, გიდეონ ლაკი აღნიშნავს, რომ ბავშვები ასეთ მცირე ასაკში ამგვარ საკვებს ჯერ არ მოიხმარენ, თუმცა იგი მათი მშობლების რაციონში შედის.
კვერცხი
კვერცხზე ალერგია ადრეული ასაკის საკვებისმიერ ალერგიებს მიეკუთვნება. მასზე ალერგიულ რეაქციას დიდი კლინიკური მნიშვნელობა ენიჭება: ზოგიერთი საანესთეზიო ხსნარის შემადგენლობაში კვერცხის გულის ან ცილის ფერმენტები შედის. სწორედ ამიტომაც, ანესთეზიოლოგები პაციენტს წინასაოპერაციო კონსულტაციისას ეკითხებიან: "გაქვთ თუ არა ალერგია კვერცხზე?"
კვერცხის ალერგიულობის შესახებ მხოლოდ 2 კვლევა არსებობს და ორივე იმას გვეუბნება, რომ ადრეულ ასაკში, ანუ 3-5 თვის პერიოდში, კვერცხის გასინჯვა მნიშვნელოვნად ამცირებს მასზე შემდგომი ალერგიის ალბათობას.
ამ დასკვნის შესახებ ისეთი სიმტკიცით ჯერ ვერ საუბრობენ, როგორც მიწისთხილზე. ამისათვის დამატებითი კვლევები და უფრო მეტი მონაცემის ანალიზია საჭირო.
ალერგიის შემთხვევების ზრდის მიზეზები
რატომ არის ასეთი მზარდი ბავშვთა ალერგიების სტატისტიკა? გიდეონ ლაკი მიიჩნევს, რომ ამაში თანამედროვე ჰიგიენურ ნორმებს მიუძღვით წვლილი.
ბავშვის ორგანიზმის ალერგენებთან ადრეული გაცნობაც ძალზე რთულია. კულტურულად ასეთ ადრეულ ასაკში ბავშვს მსგავს მყარ საკვებს არსად აძლევენ. ამიტომაც, ზემოთ მოყვანილი რეკომენდაციების გათვალისწინებით, ყველაზე კარგი ძუძუთი კვების შენარჩუნება გახლავთ, მინიმუმ პირველი 3-4 თვის განმავლობაში. ფაქტია, დედის რძეს ძალზე დიდი დამცველობითი ფუნქცია აქვს პატარას ჯანმრთელობისათვის.
-
გადახედვა126 სამოქალაქო და მედია ორგანიზაცია ხელისუფლებასთან თანამშრომლობას წყვეტს 126 სამოქალაქო და მედია ორგანიზაცია ხელისუფლებასთან თანამშრომლობას წყვეტს
-
-
გადახედვაჰაბლის მონაცემებში 1000-ზე მეტი ახალი ასტეროიდი აღმოაჩინეს ჰაბლის მონაცემებში 1000-ზე მეტი ახალი ასტეროიდი აღმოაჩინეს
-
გადახედვაშსს-მ დააკავა პირი, რომელმაც გარდაბანში თანასოფლელი მოკლა შსს-მ დააკავა პირი, რომელმაც გარდაბანში თანასოფლელი მოკლა
-
გადახედვამანჯგალაძე: მინდა იცოდეს ყველამ, ვინც აპირებს 29 აპრილის აქციაზე მისვლას, ეს არ არის უბრალოდ თბილისში გასეირნება, ეს არის ღალატში თანამონაწილეობა მანჯგალაძე: მინდა იცოდეს ყველამ, ვინც აპირებს 29 აპრილის აქციაზე მისვლას, ეს არ არის უბრალოდ თბილისში გასეირნება, ეს არის ღალატში თანამონაწილეობა
-
გადახედვასანქციები ივანიშვილს და უვიზო რეჟიმის პუნქტების გადახედვა — ევროპარლამენტმა საქართველოზე რეზოლუცია შესწორებებით მიიღო სანქციები ივანიშვილს და უვიზო რეჟიმის პუნქტების გადახედვა — ევროპარლამენტმა საქართველოზე რეზოლუცია შესწორებებით მიიღო
-
გადახედვათვითმკვლელობამდე მიყვანის და ადევნების ფაქტებზე ერთ პირს ბრალდება წარედგინა თვითმკვლელობამდე მიყვანის და ადევნების ფაქტებზე ერთ პირს ბრალდება წარედგინა
-
გადახედვა"ლგბტ პროპაგანდის ამკრძალავი" კანონის გამო, რუსეთში პაზოლინის ბიოგრაფიულ წიგნის ნაწილს ცენზურა დაადეს "ლგბტ პროპაგანდის ამკრძალავი" კანონის გამო, რუსეთში პაზოლინის ბიოგრაფიულ წიგნის ნაწილს ცენზურა დაადეს
-
გადახედვაჯო ბაიდენმა TikTok-ის აკრძალვის კანონპროექტს ხელი მოაწერა ჯო ბაიდენმა TikTok-ის აკრძალვის კანონპროექტს ხელი მოაწერა
-
გადახედვატროლები და ბოტები: როგორ გამოვააშკარაოთ ყალბი პროფილები — ინტერვიუ ანი ქისტაურთან ტროლები და ბოტები: როგორ გამოვააშკარაოთ ყალბი პროფილები — ინტერვიუ ანი ქისტაურთან
-
გადახედვადააკავეს საქართველოს 4 მოქალაქე, რომლებმაც ევროკავშირის ქვეყნების ბიბლიოთეკებიდან ძვირადღირებული წიგნები მოიპარეს დააკავეს საქართველოს 4 მოქალაქე, რომლებმაც ევროკავშირის ქვეყნების ბიბლიოთეკებიდან ძვირადღირებული წიგნები მოიპარეს
-
გადახედვაორბანი მიიჩნევს, რომ კობახიძე პოლიტიკაში დიდი მოჭადრაკეა, მას გროსმაისტერის უნარები აქვს — რა თქვეს ლიდერებმა უნგრეთში, კონფერენციაზე ორბანი მიიჩნევს, რომ კობახიძე პოლიტიკაში დიდი მოჭადრაკეა, მას გროსმაისტერის უნარები აქვს — რა თქვეს ლიდერებმა უნგრეთში, კონფერენციაზე
-
-
გადახედვარამ გამოიწვია ათენის ცის გასაოცარი მოწითალო შეფერილობა რამ გამოიწვია ათენის ცის გასაოცარი მოწითალო შეფერილობა
-
გადახედვაემა სტოუნს უნდა, თავისი ნამდვილი სახელი დავუძახოთ ემა სტოუნს უნდა, თავისი ნამდვილი სახელი დავუძახოთ
-
გადახედვახატია დეკანოიძე: 29 აპრილს იქნება აქცია "რუსული მარში" რუსული კანონის დასაცავად ხატია დეკანოიძე: 29 აპრილს იქნება აქცია "რუსული მარში" რუსული კანონის დასაცავად
-
გადახედვაროგორი ამინდი იქნება საქართველოში უქმეებზე როგორი ამინდი იქნება საქართველოში უქმეებზე
-
-
-
გადახედვადაკავებული აზერბაიჯანელი ჟურნალისტი ამბობს, რომ პოლიცია მას სცემს და აწამებს — რა ვიცით იმრან ალიევზე დაკავებული აზერბაიჯანელი ჟურნალისტი ამბობს, რომ პოლიცია მას სცემს და აწამებს — რა ვიცით იმრან ალიევზე
-
კომენტარები