მეცნიერებმა ანტარქტიდაზე ბოლო 20-წლის თოვლის ნიმუშების შესწავლისას აღმოაჩინეს ნივთიერება, რომელიც დედამიწაზე ვარსკვლავთშორისი სივრციდან უნდა მომხვდარიყო. აღმოჩენილი ნივთიერება რკინის ერთ-ერთი იზოტოპი, რკინა-60-ია.

დედამიწაზე რკინის ყველაზე გავრცელებული იზოტოპი რკინა-56-ია, რომელსაც 26 პროტონი და 30 ნეიტრონი აქვს. რკინა-60-ს კი ოთხი დამატებითი ნეიტრონი აქვს და ის სუსტად რადიოაქტიურია. მისი ნახევარდაშლის პერიოდი 2,6 მილიონი წელია.

ეს კონკრეტული იზოტოპი სპეციფიკური ბირთვული პროცესებისა და სუპერნოვების დროს წარმოიქმნება. ცნობილია, რომ რკინა-60-ს ვარსკვლავთშორის სივრცეში ვხვდებით, ისევე როგორც — მთვარეზე. ის ასევე აღმოჩენილია ოკეანის ფსკერზე, სადაც ამ ნივთიერების ასაკი დაახლოებით 2,5 მილიონი წელია.

ეს ნიშნავს, რომ ბოლო რამდენიმე მილიონი წელია დედამიწაზე კოსმოსიდან რკინის ეს კონკრეტული იზოტოპი ცვივა.

Physical Review Letters-ში გამოქვეყნებული კვლევით, მეცნიერებს სურდათ გადაემოწმებინათ, დღესაც შემოდიოდა თუ არა დედამიწაზე კოსმოსიდან რკინა-60.

ამისთვის მათ ანტარქტიკის რეგიონიდან ბოლო 20 წლის განმავლობაში მოსული 500 კილოგრამი თოვლი შეაგროვეს, გალღობის შემდეგ კი მათ მიღებული წყლის შემადგენლობა შეისწავლეს, სადაც, მოულოდნელად რკინა-60 აღმოაჩინეს.

მეცნიერები ვარაუდობდნენ, თუ საიდან შეიძლებოდა მოხვედრილიყო ანტარქტიკაზე ეს იშვიათი იზოტოპი. ბირთვულ სადგურებსა და ატომურ იარაღებს რკინა-60-ის წარმოქმნა შეუძლიათ, თუმცა ბოლო პერიოდში არ მომხდარა ისეთი აფეთქება ან გაჟონვა, რომელმაც, შესაძლოა, ამ რაოდენობის რკინა-60-ის არსებობა ახსნას. ამის გამო, დარჩა ერთადერთი წყარო — რკინა-60 დედამიწაზე ვარსკვლავთშორისი სივრციდან უნდა მოხვედრილიყო.

ამ ინფორმაციის საშუალებით მეცნიერები ვარსკვლავთშორისი მტვრის ღრუბლების შემადგენლობისა და სტრუქტურის უკეთ შესწავლას შეძლებენ.