ნამიანი ბალახის სუნი, მწვანე ფოთლების შრიალი, მზიანი ხეები — თანამედროვე ეპოქის ადამიანებს დასამშვიდებლად სულ ცოტაც ყოფნის. ბუნებით მოცულ გარემოში თითოეული უჯრედი სუნთქავს და გონებაც მშვიდდება, თუმცა განვითარებად, ურბანულ სამყაროში მწვანე საფარიც მცირდება.

მეცნიერები ცდილობენ გაარკვიონ, რამდენად ახდენს ის ზეგავლენას ადამიანების ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.

ჟურნალ PNAS-ში გამოქვეყნებული კვლევის თანახმად, რომელიც დანიაში, აარუსის უნივერსიტეტში ჩატარდა, მწვანე გარემოსთან ახლოს ცხოვრება 55 პროცენტით ამცირებს ფსიქიკური დაავადებების ქონის რისკს, ხოლო გაცილებით პატარა კვლევებმა აჩვენეს, რომ მწვანე საფარის ნაკლებობა იწვევს შიზოფრენიასა და დეპრესიას.

იმ პოტენციური რისკ-ფაქტორების გამოსაყოფად, რომლებიც ფსიქიკურ დაავადებებთან კავშირშია, მკვლევარებმა გამოიყენეს საკმაოდ ვრცელი მონაცემთა ბაზა. ის 1968 წელსაა შექმნილი და მასში აღრიცხულია დანიის თითოეული მოქალაქის ID ნომერი, სქესი, დაბადების ადგილი და მშობლების პინი. მკვლევართა საბოლოო ბაზა მოიცავდა 1985 წლისა და 2003-ის შუალედში დაბადებულ დანიის მილიონ მოქალაქეს და მათი ფსიქიკური დაავადების ისტორიას, სოციალურ-ეკონომიკურ სტატუსსა და საცხოვრებელ ადგილს.

მონაცემთა ბაზის მიხედვით, მეცნიერებმა თითოეულ ადგილსამყოფელზე მცენარეული სიმჭიდროვის მოცულობა დაადგინეს. საბოლოოდ, კვლევამ აჩვენა, რომ ახალგაზრდობაში შეძენილ 16 სხვადასხვა ფსიქიკურ დაავადებას განაპირობებს ის, თუ რამდენად დიდია მწვანე სივრცე მათი საცხოვრებლის გარშემო. მაგალითად, ერთ-ერთი ასეთი დაავადებაა ალკოჰოლისადმი მიდრეკილება, რაც, როგორც აღმოჩნდა, მჭიდროდაა დაკავშირებული მწვანე საფარის ნაკლებობასთან.

"როგორც გაირკვა, მწვანე საფარის ნაკლებობა ზუსტად ისე შეიძლება იყოს ფსიქიკური დაავადების შეძენის რისკფაქტორი, როგორც ოჯახის ჯანმრთელობის ისტორია ან სოციალურ-ეკონომიკური სტატუსი", - ამბობს ბიოლოგი, ქრისტინე ენგემანი.

რაც უფრო მეტ დროს ატარებენ ბავშვობაში სიმწვანეში, მით უფრო ნაკლებია ფსიქიკური დაავადებების შეძენის რისკი.

თუმცა, როგორც ენგემანი აღნიშნავს, ამ კვლევას თავისი ლიმიტები აქვს:

"მტკიცებით ვერ ვიტყვით, რომ ბუნებასთან ახლოს ყოფნა ფსიქიკურ დაავადებათა ქონის რისკს ამცირებს. მიზეზისა და ეფექტის დადგენა, ამ შემთხვევაში, საკმაოდ რთულია."

რატომ ახდენს მცენარეულ საფართან ახლოს ცხოვრება ჩვენს ფსიქიკაზე გავლენას? ამის მიზეზი უფრო ისეთ ღრმა საკითხებში უნდა ვეძიოთ, როგორიცაა ევოლუცია.

ადამიანების განვითარების სხვადასხვა ხანაში მწვანე საფარი იყო. არსებობს რაღაც, რაც ჩვენთვის ნაცნობ გარემოსთან გვაკავშირებს და სწორედ ეს ახდენს გავლენას როგორც ჩვენს ფიზიოლოგიურ, ისე ფსიქიკურ მდგომარეობაზე.

"ძალიან ბევრი პოტენციური მექანიზმი არსებობს, რასაც შეგვიძლია გავყვეთ, თუმცა პირადად მე ვფიქრობ, რომ ეს კვლევა საოცრად მნიშვნელოვანია. ის გვიჩვენებს, რომ ქალაქის დაგეგმარებას, შესაძლოა, გადამწყვეტი ეფექტი ჰქონდეს ჩვენს ფსიქიკურ ჯანმრთელობასა და კეთილდღეობაზე", - წერს NPR.