როცა ვამბობთ მეზობელს სისტემას, იგულისხმება კარის მეზობელი სისტემა, რომელშიც შეგვიძლია, ერთი ორი ასტეროიდი ვისესხოთ და გადმოვიდეთ. დედამიწის მსგავსი ახალი პლანეტა კენტავრის თანავარსკვლავედში, პროქსიმას გარშემო ბრუნავს.

პროქსიმა კენტავრი, მზის შემდეგ, დედამიწასთან ყველაზე ახლოს მდებარე ვარსკვლავია. ჩვენსა და მას შორის დისტანცია სულ რაღაც 4,2 სინათლის წელიწადია. ეს იმდენად ახლო მანძილია, რომ ახლად აღმოჩენილ პლანეტაზე მომავალ რამდენიმე ათწლეულში ორბიტერის გაგზავნაც შეიძლება.

პლანეტა ბრიტანელმა მეცნიერებმა (დიახ! სწორედ მათ!) აღმოაჩინეს. ლონდონის Queen Mary University-ის ასტრონომებმა ახლად აღმოჩენილ პლანეტას პროქსიმა B უწოდეს.

ახალი პლანეტა ადვილად არ აღმოუჩენიათ, არც მისი ფოტო არსებობს, პროქსიმა B მის ვარსკვლავზე 16 წლიანი დაკვირვებისა და მონაცემთა ანალიზის შედეგად მონიშნეს ასტრონომიულ რუკაზე.

ეგზოპლანეტების ძიების ერის დასაწყისიდან, კენტავრის პროქსიმა ასტრონომთა ყურადღების ცენტრში იყო. ამ უახლესი აღმოჩენისთვის მეცნიერებმა 2000-2014 წლების მანძილზე სამხრეთ ევროპული ობსერვატორიის შედეგები დაამუშავეს.

ამ ეგზოპლანეტის აღმოსაჩენად დოპლერის რხევის მეთოდი იქნა გამოყენებული, რომლის დროსაც განსაკუთრებით ყურადღებით აკვირდებიან ვარსკვლავს, რათა დაფიქსირდეს მისი რხევები, რაც იმის გარანტია, რომ ვარსკვლავის გარშემო პლანეტა ბრუნავს.

პროქსიმა B დედამიწაზე 30 პროცენტით დიდია, მისი ზედაპირი მყარია, ხოლო ტემპერატურა წყლის არსებობის შესაძლებლობასაც იძლევა. პლანეტა თავის ვარსკვლავის გარშემო 11,2 დღიან ორბიტაზე ბრუნავს.

პროქსიმა B საჭირო მასისაა და საჭირო ორბიტაზეც ტრიალებს, მაგრამ საკმარისია კი ეს ორი ფაქტორი იმისთვის, რომ მასზე სიცოცხლე ჩაისახოს?

პროქსიმა B იმდენად ახლოსაა კენტავრის პროქსიმასთან, რომ იგი აუცილებლად მოქცევითაა დაფიქსირებული თავის მზესთან. ეს ნიშნავს იმას, რომ პლანეტა თავის მზეს მუდმივად ერთი მხარით უყურებს, სადაც მუდმივად დღეა, ხოლო მეორე მხარე მუდმივ ღამეშია ჩაძირული.

წლების მანძილზე მკვლევარები თვლიდნენ, რომ პლანეტის ამგვარი ქცევა მზის მიმართ გამორიცხავდა მასზე სიცოცხლის ჩასახვის შანსებს. თუმცა, უკანასკნელმა გათვლებმა გვიჩვენეს, რომ საჭირო ზომის ატმოსფეროსა და შესაბამისი ამინდის არსებობის შემთხვევაში, “მზიანი” მხარიდან სითბო თავისუფლად შეიძლება გადავიდეს ბნელ მხარეზე, რაც პლანეტას სიცოცხლისთვის გამოსადეგს გახდის.

მეორე პრობლემა, რომელსაც პროქსიმა B შეიძლება შეეჯახოს, ვარსკვლავის პროტუბერანცები და პლაზმის ქარიშხლებია. ასეთ მოვლენებს მარტივად შეუძლიათ ახლოს მყოფი პლანეტების ატმოსფერო “გადარეცხონ” პლანეტის ზედაპირიდან. თუმცა, თუ პროქსიმა B-ს, დედამიწის მსგავსად, მაგნიტოსფერო არტყავს გარშემო, ეს საფრთხეც გაუვნებელყოფილია. თან, როგორც ვიცით, პროქსიმა B დედამიწაზე ოდნავ დიდია, შესაბამისად, მისი მაგნიტოსფეროც უფრო ძლიერი უნდა იყოს.

ფოტო: Pale Red Dot

მეცნიერებს პროქსიმას შესახებ მეტი და მეტი ინფორმაციის მიღება აქვთ გადაწყვეტილი. თუ გაგვიმართლებს და პლანეტის ორბიტის დახრილობა ისეთ იქნება, რომ იგი ჩვენსა და ვარსკვლავს შორის გაივლის, შეგვეძლება ჩვენი საუკეთესო ტელესკოპებით მის ტრანზიტს დავაკვირდეთ, ხოლო შემდეგ კი სპექტრომეტრებით პროქსიმა B-სა და მისი ატმოსფეროს შემადგენლობა დავადგინოთ.