არსებობს თუ არა სიცოცხლე კოსმოსში ან სხვა პლანეტებზე? - ეს კითხვა უკვე დიდი ხანია, გვაწუხებს. აქამდე მეცნიერება უცხო პლანეტებზე სიცოცხლის არსებობის ორ ძირითად პირობაზე იყო შეთანხმებული.

1. წყლის არსებობა პლანეტის ზედაპირსა ან სიღრმეებში.

2. ჟანგბადის შესამჩნევი ნიშნები ატმოსფეროში.

ასტრონომთა დიდ ნაწილს მიაჩნია, რომ ჟანგბადის არსებობის მთავარი წყარო სიცოცხლეა. ამის ყველაზე კარგი მაგალითი კი ჩვენი პლანეტაა. დედამიწის ატმოსფერო გამდიდრებულია ჟანგბადით, რადგან აქ მყოფი ცოცხალი ორგანიზმები ჭარბი რაოდენობით გამოიმუშავებენ მას. სიცოცხლის გარეშე კი დედამიწაზე ჟანგბადიც არ იარსებებდა. მეცნიერთა ნაწილი საწყის ეტაპზე სხვა პლანეტებზე სიცოცხლის აღმოჩენის ერთ-ერთ საინტერესო გზას განიხილავდა. კერძოდ, დაკვირვება უნდა მომხდარიყო პლანეტიდან არეკვლილ სინათლეზე, რითაც გამოჩნდებოდა, იყო თუ არა პლანეტის ზედაპირზე ფლორა, თუმცა საბოლოოდ მკვლევარები იმ დასკვნამდე მივიდნენ, რომ ატმოსფეროს შესწავლა ყველაზე ოპტიმალური გზა იყო.

ბოლო კვლევაში, რომელიც Science Advance-მა გამოაქვეყნა, ვაშინგტონის უნივერსიტეტის მეცნიერთა ჯგუფმა გამოთქვა ეჭვი, რომ ატმოსფეროებში მხოლოდ ჟანგბადის ძიება საკმარისი არაა:

  • ჟანგბადის არსებობა მაინცდამაინც სიცოცხლის არსებობაზე არ მიუთითებს. იმ შემთხვევაშიც კი, თუ კოსმოსში სიცოცხლე არსებობს, ჩვენ წარმოდგენაც არ გვაქვს, არის თუ არა ამ სიცოცხლის პროდუქტი ჟანგბადი.
  • ჟანგბადის რაოდენობა ატმოსფეროებში ხშირად მოსალოდნელად დაბალია. თუ დედამიწის მაგალითს გავითვალისწინებთ, ჟანგბადის რაოდენობა ჩვენს პლანეტაზე სიცოცხლის ჩასახვამდე ძალიან მცირე იყო.

სპეციფიკური აირები: ნახშირორჟანგი და მეთანი

მილიარდი წლის წინათ დედამიწის ატმოსფერო სხვადასხვა აირებს შეიცავდა, მათ შორის იყო ნახშირორჟანგი და მეთანი. ეს ორი აირი ერთმანეთთან შეუთავსებელია, რადგან ნახშირორჟანგი თანდათან აქრობს მეთანს, თუ, რა თქმა უნდა, ცოცხალი ორგანიზმები არ უზრუნველყოფენ იმას, რომ ატმოსფერო მეთანით მუდმივად გაამდიდრონ.

"თუ ატმოსფეროში მეთანია, ამის ახსნა რთულია ცოცხალი ორგანიზმების გარეშე", - ამბობენ მეცნიერები.

ამიტომაცაა, რომ ჟანგბადის გარდა, მკვლევარებმა სხვა აირების ძებნაც დაიწყეს. დედამიწის არსებობის პირველ ნახევარში, პლანეტის ატმოსფერო ოთხ ერთმანეთთან შეუთავსებელ აირს შეიცავდა: ნახშირორჟანგს, აზოტს, მეთანსა და წყალს. მათგან ყველაზე ადვილად დასადგენი მეთანი და ნახშირორჟანგია, თუმცა ოთხივე კომპონენტის პოვნა, რა თქმა უნდა, სასურველია.

ახლო მომავალი

იმედია, ახლო მომავალში ასტრონომები შეძლებენ ისეთი პლანეტის აღმოჩენას, სადაც ეს ოთხივე აირი იარსებებს, თუმცა ეს საკმარისი პირობა როდია. აუცილებელია, რომ პლანეტა დედამიწის მსგავსად პატარა და კლდოვანი იყოს, რათა საცხოვრებლად გამოგვადგეს. პლანეტისგან უახლოესი ვარსკვლავი კი იმდენად უნდა იყოს დაშორებული, რომ წყალი თხევად მდგომარეობას ინარჩუნებდეს.

NASA-ს ჯეიმს უების ტელესკოპს მომავალ წელს გაუშვებენ და მისი უმთავრესი მისია სხვა პლანეტების ატმოსფეროში მეთანისა და ნახშირორჟანგის მოძებნა იქნება. თუ ეს პუნქტები დაკმაყოფილებული იქნება, მოგვიანებით კიდევ უფრო მძლავრი ტელესკოპებს გაუშვებენ სხვა აირებისა და წყლის აღმოსაჩენად.