ყოველი წლის ოქტომბრის ბოლოს ამერიკასა და ევროპაშიც მოსახლეობის გარკვეული ნაწილი ჰელოუინის დღესასწაულს აღნიშნავს. ამ დღესასწაულს საქართველოში უკვე მერვე წელია აღნიშნავენ.

ჰელოუინის დღესასწაული ძველ კელტთა ყოფიდან იღებს სათავეს. კელტები 1 ნოემბრისთვის, სავსემთვარობისას, "ზაფხულის დასასრულს" აღნიშნავდნენ. ეს დღე კელტური ახალი წელიც იყო. ბრიტანეთსა და ირლანდიაში ძველი წლის დასრულების ნიშნად კერაზე ცეცხლს აქრობდნენ. ანთებდნენ დიდ კოცონს და ახალი წელიც იმ წუთიდან იწყებოდა. კოცონიდან ყველა იღებდა მუგუზალს თავის ოჯახში ცეცხლის დასანთებად. ამასთან, კოცონის დანთებით კელტები ბოროტ სულებს აფრთხობდნენ, რომლებიც ცოცხლებს აშინებდნენ.

ჰელოუინს მისთვის დამახასიათებელი ტრადიციები აქვს, რომლებსაც თავიანთი წარმოშობის ისტორიაც აქვთ. სტატიაში რამდენიმე მათგანის შესახებ მოგითხრობთ.

1. ჯეკის ფანარი

ფოტო: Getty Images

ირლანდიური ლეგენდის თანახმად, სმის მოყვარულმა, ძუნწმა ირლანდიელმა, მჭედელმა ჯეკმა შეძლო ბნელეთის მოციქულის ორჯერ მოტყუება, რის საფასურადაც მისგან პირობა მიიღო — ბოროტი არასოდეს დაეპატრონებოდა ჯეკის სულს. გარდაცვალების შემდეგ, მისი ცოდვილი სული არც სამოთხეში და არც ჯოჯოხეთში არ მიიღეს. მას შემდეგ დაძრწის ჯეკის ავი სული და გზას გულამოჭრილი თალგამის შიგნით ჩადებული ნაკვერჩხლით ინათებს. აქედან მოდის სახელი "ჯეკის ფანარი".
ირლანდიასა და შოტლანდიაში, შემდეგ კი მთელს ბრიტანეთში უხსოვარი დროიდან თალგამისა და კარტოფილისგან საზარელ სახეებს კვეთდნენ, შიგნით სანთლით ანათებდნენ და შესასვლელ კართან, სარკმლის რაფაზე დგამდნენ ჯეკის და სხვა ბოროტი სულების დასაფრთხობად.

2. მოჩვენებები

ფოტო: Mental Floss

კელტებს სჯეროდათ, რომ სამჰაინის ფესტივალის დროს, რომელიც ახალი წლის მოსვლასა და ზამთრის დასაწყისს ემთხვეოდა, სულები დედამიწაზე დადიოდნენ.მოგვიანებით, ქრისტიანმა მისიონერებმა 2 ნოემბერი ყველა სულის დღედ გამოაცხადა და ცოცხალთა და მიცვალებულთა კავშირი განამტკიცა, რომელიც წელიწადის ერთსა და იმავე დროს აღინიშნებოდა.

3. საზარელი კოსტიუმები

ფოტო: Mental Floss

როდესაც მოჩვენებები დედამიწის ირგვლივ ტრიალებდნენ, კელტები კრეატიულობას მიმართავდნენ და მათსავით ინიღბებოდნენ, რათა ბოროტი სულებისგან დაცულები ყოფილიყვნენ

4. ჩირაღდნები და კოცონები

ფოტო: Mental Floss

დღეს უფრო სანთლებს ვანთებთ ჩირაღდნებისა და კოცონების ნაცვლად, მაგრამ ჰელოუინის ადრეულ ისტორიაში კოცონი და ცეცხლი რიტუალის განუყოფელი ნაწილი იყო და ითვლებოდა, რომ ის გზას უნათებდა იმ სულებს, რომლებიც შემდგომ სიცოცხლეს ეძებდნენ.

5. ღამურები

ფოტო: Getty Images

სავარაუდოა, რომ ჰელოუინის ყველაზე ადრეულ დღესასწაულებზე ღამურები არა მხოლოდ სიმბოლოს წარმოადგენენ, არამედ პირდაპირი მნიშვნელობით ესწრებოდნენ რიტულს. კელტები ანთებდნენ დიდ კოცონს, რომელიც მწერებს იზიდავდა. მწერები, თავის მხრივ, ღამურებს იზიდავდნენ და ისინიც მალევე ასოცირდნენ ფესტივალთან. შუასაუკუნეებში ღამურებმა საშინელი კონოტაცია შეიძინეს და მათზე უამრავი ცრურწმენა გავრცელდა, მათ შორის ისიც, რომ ღამურები სიკვდილის წინამძღოლები იყვნენ.