რა ხდება ორგანიზმში, როცა რამე ადგილი გვეფხანება?
ქავილი, რომელსაც სხვანაირად პრურიტუსი ეწოდება, კანთან ასოცირებული კანისა და ნერვული უჯრედების მიერ გამოწვეული ძირითადი მგრძნობელობაა. მიუხედავად იმისა, რომ შეიძლება უსიამოვნო გრძნობა იყოს, პრურიტუსი, ისევე როგორც კანის სხვა მგრძნობელობები: შეხება, ტკივილი, ვიბრაცია, სიცივე და სითბო, მნიშვნელოვან მგრძნობელობით და თავდაცვით მექანიზმს ემსახურება.
ქავილი სახიფათო გარე აგენტების შესახებ გვაძლევს სიგნალს, მაგრამ თუ არ დამუშავდა, შესაძლოა აუტანელი გახდეს.
პრურიტუსი კანის მრავალი დაავადების დომინანტი სიმპტომია და ზოგჯერ ისეთ დაავადებებში ვლინდება, რომელიც მთლიან სხეულზე ახდენს გავლენას.
კანის ქავილის მგრძნობელობა წარმოიქმნება პრურიცეპტორების, ქავილის მგრძნობიარე ნერვული დაბოლოებების სტიმულაციით - მექანიკური, თერმული ან ქიმიური მედიატორებით. ესენია:
- ქიმიკატები იმუნური პასუხისა (ჰისტამინები) და ტკივილის შემსუბუქებისთვის.
- ნეიროპეპტიდები, რომლებიც მოიცავს ტკივილის მარეგულირებელ ტვინში გამოყოფილ გადამტანებს, მაგალითად, ენდორფინებს.
- ნეიროგადამცემები - აცეტილოქოლინი და სეროტონინი.
- პროსტაგლანდინები, რომლებიც ლიპიდები არიან და, სხვა ფუნქციებთან ერთად, ხერხემლის ნერვულ უჯრედებში ტკივილის შეგრძნებას ქმნიან.
ამ აგენტების მიერ გამოწვეული სტიმულაცია ძირითადად უკავშირდება კანის, ლორწოვანი მემბრანების ან თვალის კონიუქტივის გაღიზიანებას, გამოშრობას ან სხვა დაზიანებას.
ზოგადად, პრურიტუსი მოიცავს სპეციფიკური ნერვული უჯრედების პრურიცეპტორების აქტივაციას. მათ C-ბოჭკოები ეწოდებათ. ეს C-ბოჭკოები იდენტურია ტკივილის შეგრძნებასთან ასოცირებულ უჯრედებთან, მაგრამ ისინი ფუნქციურად განსხვავებულები არიან და მხოლოდ ქავილის შეგრძნებას „ამუშავებენ“ - ისინი ადამიანის კანში არსებული C-ბოჭკოების მხოლოდ 5%-ს შეადგენენ.
C-ბოჭკოებს, კანის ზედაპირულად სტიმულაციით, სიგნალები ნერვიდან - ზურგის ტვინში და შემდეგ თავის ტვინში გადააქვთ, სადაც მათი დამუშავება ხდება, შემდეგ კი წარმოიქმნება ქავილის ან დაზელვის რეფლექსი.
მოფხანვა და დაზელვა შემდეგ ხელს უშლის პრურიცეპტორების მიერ წარმოქმნილ შეგრძნებებს იმით, რომ ის სტიმულირებას უკეთებს სხვადასხვა ტკივილისა და შეხების რეცეპტორებს იმავე ადგილებზე. მიუხედავად იმისა, რომ მოფხანვა ქავილის შეგრძნებას ამსუბუქებს, ეს მხოლოდ დროებითია და შეიძლება კანის უფრო გაღიზიანება გამოიწვიოს და, დიდი ალბათობით, გახევაც, რაც, თავის მხრივ, ინფექციის წინაპირობაა.
პრურიტუსის დაახლოებით საუკუნოვანი კვლევის მიუხედავად, არ არსებობს ერთი, ცალკეული ეფექტური ანტიპრურიტული წამალი, თუმცა არსებობს ზოგიერთი აგენტი, რომლებიც ქავილის შეგრძნებას გარკვეული კლინიკური მდგომარეობისას ასუსტებენ. ეს აგენტები მოიცავს ლოსიონებსა და კრემებს (როგორიცაა კალამინი და ჰიდროკორტიზონი), ანტიჰისტამინებს, ოპიოიდურ ანტაგონისტებს, ასპირინსა და ულტრაიისფერი სინათლის თერაპიას.
-
გადახედვაატაკამის უდაბნოს მიწისქვეშ, 4 მეტრ სიღრმეში, მიკრობული სიცოცხლე აღმოაჩინეს ატაკამის უდაბნოს მიწისქვეშ, 4 მეტრ სიღრმეში, მიკრობული სიცოცხლე აღმოაჩინეს
-
გადახედვავცხოვრობთ თუ არა სიმულაციაში — მეცნიერის თქმით, მან ამის მტკიცებულებას მიაგნო ვცხოვრობთ თუ არა სიმულაციაში — მეცნიერის თქმით, მან ამის მტკიცებულებას მიაგნო
-
გადახედვამეცნიერებმა ალმასი სულ რაღაც 150 წუთში შექმნეს მეცნიერებმა ალმასი სულ რაღაც 150 წუთში შექმნეს
-
გადახედვა126 სამოქალაქო და მედიაორგანიზაცია ხელისუფლებასთან თანამშრომლობას წყვეტს 126 სამოქალაქო და მედიაორგანიზაცია ხელისუფლებასთან თანამშრომლობას წყვეტს
-
გადახედვაკროსვორდი: გამოიცანი ევროპის ქალაქი ღირშესანიშნაობით კროსვორდი: გამოიცანი ევროპის ქალაქი ღირშესანიშნაობით
-
-
გადახედვაშსს-მ დააკავა პირი, რომელმაც გარდაბანში თანასოფლელი მოკლა შსს-მ დააკავა პირი, რომელმაც გარდაბანში თანასოფლელი მოკლა
-
გადახედვამანჯგალაძე: მინდა იცოდეს ყველამ, ვინც აპირებს 29 აპრილის აქციაზე მისვლას, ეს არ არის უბრალოდ თბილისში გასეირნება, ეს არის ღალატში თანამონაწილეობა მანჯგალაძე: მინდა იცოდეს ყველამ, ვინც აპირებს 29 აპრილის აქციაზე მისვლას, ეს არ არის უბრალოდ თბილისში გასეირნება, ეს არის ღალატში თანამონაწილეობა
-
გადახედვასანქციები ივანიშვილს და უვიზო რეჟიმის პუნქტების გადახედვა — ევროპარლამენტმა საქართველოზე რეზოლუცია შესწორებებით მიიღო სანქციები ივანიშვილს და უვიზო რეჟიმის პუნქტების გადახედვა — ევროპარლამენტმა საქართველოზე რეზოლუცია შესწორებებით მიიღო
-
გადახედვანიკა გვარამია : სრული კატასტროფა — რუსული კანონის გამო, ევროპარლამენტი საქართველოსთან უვიზო მიმოსვლის გადახედვას ითხოვს ნიკა გვარამია : სრული კატასტროფა — რუსული კანონის გამო, ევროპარლამენტი საქართველოსთან უვიზო მიმოსვლის გადახედვას ითხოვს
-
გადახედვათვითმკვლელობამდე მიყვანის და ადევნების ფაქტებზე ერთ პირს ბრალდება წარედგინა თვითმკვლელობამდე მიყვანის და ადევნების ფაქტებზე ერთ პირს ბრალდება წარედგინა
-
გადახედვა"ლგბტ პროპაგანდის ამკრძალავი" კანონის გამო, რუსეთში პაზოლინის ბიოგრაფიულ წიგნის ნაწილს ცენზურა დაადეს "ლგბტ პროპაგანდის ამკრძალავი" კანონის გამო, რუსეთში პაზოლინის ბიოგრაფიულ წიგნის ნაწილს ცენზურა დაადეს
-
გადახედვაჯო ბაიდენმა TikTok-ის აკრძალვის კანონპროექტს ხელი მოაწერა ჯო ბაიდენმა TikTok-ის აკრძალვის კანონპროექტს ხელი მოაწერა
-
გადახედვატროლები და ბოტები: როგორ გამოვააშკარაოთ ყალბი პროფილები — ინტერვიუ ანი ქისტაურთან ტროლები და ბოტები: როგორ გამოვააშკარაოთ ყალბი პროფილები — ინტერვიუ ანი ქისტაურთან
-
გადახედვავენეციაში შესასვლელად €5 უნდა გადაიხადოთ ვენეციაში შესასვლელად €5 უნდა გადაიხადოთ
-
გადახედვადააკავეს საქართველოს 4 მოქალაქე, რომლებმაც ევროკავშირის ქვეყნების ბიბლიოთეკებიდან ძვირადღირებული წიგნები მოიპარეს დააკავეს საქართველოს 4 მოქალაქე, რომლებმაც ევროკავშირის ქვეყნების ბიბლიოთეკებიდან ძვირადღირებული წიგნები მოიპარეს
-
გადახედვაორბანი მიიჩნევს, რომ კობახიძე პოლიტიკაში დიდი მოჭადრაკეა, მას გროსმაისტერის უნარები აქვს — რა თქვეს ლიდერებმა უნგრეთში, კონფერენციაზე ორბანი მიიჩნევს, რომ კობახიძე პოლიტიკაში დიდი მოჭადრაკეა, მას გროსმაისტერის უნარები აქვს — რა თქვეს ლიდერებმა უნგრეთში, კონფერენციაზე
-
-
გადახედვარამ გამოიწვია ათენის ცის გასაოცარი მოწითალო შეფერილობა რამ გამოიწვია ათენის ცის გასაოცარი მოწითალო შეფერილობა
-
გადახედვაემა სტოუნს უნდა, თავისი ნამდვილი სახელი დავუძახოთ ემა სტოუნს უნდა, თავისი ნამდვილი სახელი დავუძახოთ
-
გადახედვახატია დეკანოიძე: 29 აპრილს იქნება აქცია "რუსული მარში" რუსული კანონის დასაცავად ხატია დეკანოიძე: 29 აპრილს იქნება აქცია "რუსული მარში" რუსული კანონის დასაცავად
კომენტარები