რა ხდება ორგანიზმში, როცა რამე ადგილი გვეფხანება?
ქავილი, რომელსაც სხვანაირად პრურიტუსი ეწოდება, კანთან ასოცირებული კანისა და ნერვული უჯრედების მიერ გამოწვეული ძირითადი მგრძნობელობაა. მიუხედავად იმისა, რომ შეიძლება უსიამოვნო გრძნობა იყოს, პრურიტუსი, ისევე როგორც კანის სხვა მგრძნობელობები: შეხება, ტკივილი, ვიბრაცია, სიცივე და სითბო, მნიშვნელოვან მგრძნობელობით და თავდაცვით მექანიზმს ემსახურება.
ქავილი სახიფათო გარე აგენტების შესახებ გვაძლევს სიგნალს, მაგრამ თუ არ დამუშავდა, შესაძლოა აუტანელი გახდეს.
პრურიტუსი კანის მრავალი დაავადების დომინანტი სიმპტომია და ზოგჯერ ისეთ დაავადებებში ვლინდება, რომელიც მთლიან სხეულზე ახდენს გავლენას.
კანის ქავილის მგრძნობელობა წარმოიქმნება პრურიცეპტორების, ქავილის მგრძნობიარე ნერვული დაბოლოებების სტიმულაციით - მექანიკური, თერმული ან ქიმიური მედიატორებით. ესენია:
- ქიმიკატები იმუნური პასუხისა (ჰისტამინები) და ტკივილის შემსუბუქებისთვის.
- ნეიროპეპტიდები, რომლებიც მოიცავს ტკივილის მარეგულირებელ ტვინში გამოყოფილ გადამტანებს, მაგალითად, ენდორფინებს.
- ნეიროგადამცემები - აცეტილოქოლინი და სეროტონინი.
- პროსტაგლანდინები, რომლებიც ლიპიდები არიან და, სხვა ფუნქციებთან ერთად, ხერხემლის ნერვულ უჯრედებში ტკივილის შეგრძნებას ქმნიან.
ამ აგენტების მიერ გამოწვეული სტიმულაცია ძირითადად უკავშირდება კანის, ლორწოვანი მემბრანების ან თვალის კონიუქტივის გაღიზიანებას, გამოშრობას ან სხვა დაზიანებას.
ზოგადად, პრურიტუსი მოიცავს სპეციფიკური ნერვული უჯრედების პრურიცეპტორების აქტივაციას. მათ C-ბოჭკოები ეწოდებათ. ეს C-ბოჭკოები იდენტურია ტკივილის შეგრძნებასთან ასოცირებულ უჯრედებთან, მაგრამ ისინი ფუნქციურად განსხვავებულები არიან და მხოლოდ ქავილის შეგრძნებას „ამუშავებენ“ - ისინი ადამიანის კანში არსებული C-ბოჭკოების მხოლოდ 5%-ს შეადგენენ.
C-ბოჭკოებს, კანის ზედაპირულად სტიმულაციით, სიგნალები ნერვიდან - ზურგის ტვინში და შემდეგ თავის ტვინში გადააქვთ, სადაც მათი დამუშავება ხდება, შემდეგ კი წარმოიქმნება ქავილის ან დაზელვის რეფლექსი.
მოფხანვა და დაზელვა შემდეგ ხელს უშლის პრურიცეპტორების მიერ წარმოქმნილ შეგრძნებებს იმით, რომ ის სტიმულირებას უკეთებს სხვადასხვა ტკივილისა და შეხების რეცეპტორებს იმავე ადგილებზე. მიუხედავად იმისა, რომ მოფხანვა ქავილის შეგრძნებას ამსუბუქებს, ეს მხოლოდ დროებითია და შეიძლება კანის უფრო გაღიზიანება გამოიწვიოს და, დიდი ალბათობით, გახევაც, რაც, თავის მხრივ, ინფექციის წინაპირობაა.
პრურიტუსის დაახლოებით საუკუნოვანი კვლევის მიუხედავად, არ არსებობს ერთი, ცალკეული ეფექტური ანტიპრურიტული წამალი, თუმცა არსებობს ზოგიერთი აგენტი, რომლებიც ქავილის შეგრძნებას გარკვეული კლინიკური მდგომარეობისას ასუსტებენ. ეს აგენტები მოიცავს ლოსიონებსა და კრემებს (როგორიცაა კალამინი და ჰიდროკორტიზონი), ანტიჰისტამინებს, ოპიოიდურ ანტაგონისტებს, ასპირინსა და ულტრაიისფერი სინათლის თერაპიას.
-
გადახედვაჯენიფერ ლოურენსს ავღანელი ქალების უფლებებზე ფილმის გადაღების გამო აკრიტიკებენ ჯენიფერ ლოურენსს ავღანელი ქალების უფლებებზე ფილმის გადაღების გამო აკრიტიკებენ
-
გადახედვაორბანი აცხადებს, რომ ნეთანიაჰუს უნგრეთში მიიწვევს და გარანტიას იძლევა, რომ ჰააგის გადაწყვეტილებას არ შეასრულებს ორბანი აცხადებს, რომ ნეთანიაჰუს უნგრეთში მიიწვევს და გარანტიას იძლევა, რომ ჰააგის გადაწყვეტილებას არ შეასრულებს
-
გადახედვა"ვითხოვთ ხელახალ არჩევნებს" — ზუგდიდში საპროტესტო აქცია მიმდინარეობს "ვითხოვთ ხელახალ არჩევნებს" — ზუგდიდში საპროტესტო აქცია მიმდინარეობს
-
გადახედვატრამპის ადმინისტრაცია ჰააგის სასამართლოს დასანქცირებას გეგმავს ტრამპის ადმინისტრაცია ჰააგის სასამართლოს დასანქცირებას გეგმავს
-
გადახედვასაქსტატი: მოსახლეობის აღწერის თვითრეგისტრაციის ვადა გახანგრძლივდა საქსტატი: მოსახლეობის აღწერის თვითრეგისტრაციის ვადა გახანგრძლივდა
-
გადახედვარიკარდ იოზვიაკი: ევროპარლამენტი საქართველოზე არასავალდებულო რეზოლუციას 28 ნოემბერს მიიღებს რიკარდ იოზვიაკი: ევროპარლამენტი საქართველოზე არასავალდებულო რეზოლუციას 28 ნოემბერს მიიღებს
-
გადახედვაპროტესტების მოთხოვნები მიმართული უნდა იყოს ხელახალი არჩევნების ჩატარებისკენ — 23 NGO ერთობლივ განცხადებას ავრცელებს პროტესტების მოთხოვნები მიმართული უნდა იყოს ხელახალი არჩევნების ჩატარებისკენ — 23 NGO ერთობლივ განცხადებას ავრცელებს
-
-
გადახედვათინა ბოკუაჩავა: პაპუაშვილი ცრუობს, რომ დიპლომატიური კორპუსი არ მიიწვიეს, დიპლომატიური კორპუსი უარს აცხადებს მივიდეს პარლამენტის სხდომაზე თინა ბოკუაჩავა: პაპუაშვილი ცრუობს, რომ დიპლომატიური კორპუსი არ მიიწვიეს, დიპლომატიური კორპუსი უარს აცხადებს მივიდეს პარლამენტის სხდომაზე
-
გადახედვასააკაშვილი: ტრამპის ახალი ადმინისტრაციის მხარდაჭერა გვექნება — მე ძალიან კარგად ვიცნობ იმ ხალხს სააკაშვილი: ტრამპის ახალი ადმინისტრაციის მხარდაჭერა გვექნება — მე ძალიან კარგად ვიცნობ იმ ხალხს
-
გადახედვაცესკოს თავმჯდომარემ ქონებრივი დეკლარაცია შეავსო - მისი წლიური ანაზღაურება 162,000 ლარია ცესკოს თავმჯდომარემ ქონებრივი დეკლარაცია შეავსო - მისი წლიური ანაზღაურება 162,000 ლარია
-
გადახედვა100 წელი გავიდა მას შემდეგ, რაც ედვინ ჰაბლმა სხვა გალაქტიკების არსებობა დაამტკიცა 100 წელი გავიდა მას შემდეგ, რაც ედვინ ჰაბლმა სხვა გალაქტიკების არსებობა დაამტკიცა
-
გადახედვააქციაზე დაკავებულ მათე დევიძეს აღკვეთის ღონისძიებად პატიმრობა შეეფარდა აქციაზე დაკავებულ მათე დევიძეს აღკვეთის ღონისძიებად პატიმრობა შეეფარდა
-
გადახედვამიხეილ სააკაშვილი: ხალხო, შევწყვიტოთ "ბალერინკობის" თამაში, საჭიროა სიმტკიცე, მიწოლა! მიხეილ სააკაშვილი: ხალხო, შევწყვიტოთ "ბალერინკობის" თამაში, საჭიროა სიმტკიცე, მიწოლა!
-
-
გადახედვაპირველი დეკემბრიდან გზის ცალკეულ მონაკვეთებზე სატრანსპორტო საშუალების ზამთრის საბურავებით აღჭურვა სავალდებულოა პირველი დეკემბრიდან გზის ცალკეულ მონაკვეთებზე სატრანსპორტო საშუალების ზამთრის საბურავებით აღჭურვა სავალდებულოა
-
გადახედვა21 წლის მათე დევიძის სასამართლო პროცესი საქალაქო სასამართლოში მიმდინარეობს 21 წლის მათე დევიძის სასამართლო პროცესი საქალაქო სასამართლოში მიმდინარეობს
-
გადახედვაპროკურორი: კადრებში მკაფიოდ ჩანს სამ პოლიციელზე თავდასხმა, ვითხოვთ პატიმრობას პროკურორი: კადრებში მკაფიოდ ჩანს სამ პოლიციელზე თავდასხმა, ვითხოვთ პატიმრობას
-
გადახედვაიოსელიანის ხელფასი 7 000 ლარიდან 12 000 ლარამდე გაიზარდა — შემდეგი წლიდან კი 13 000 ლარს გადააჭარბებს იოსელიანის ხელფასი 7 000 ლარიდან 12 000 ლარამდე გაიზარდა — შემდეგი წლიდან კი 13 000 ლარს გადააჭარბებს
-
გადახედვაფაშინიანი: დამოუკიდებლობის დეკლარაცია გულისხმობს, რომ სომხეთს "არ შეუძლია არსებობა" ფაშინიანი: დამოუკიდებლობის დეკლარაცია გულისხმობს, რომ სომხეთს "არ შეუძლია არსებობა"
-
გადახედვაპაპუაშვილი განმარტავს, როგორ აირჩევა ახალი პრეზიდენტი პაპუაშვილი განმარტავს, როგორ აირჩევა ახალი პრეზიდენტი
კომენტარები