იანვრის თვეში, აშშ-ში, იუტის შტატის ქალაქმა პარკ-სიტიმ სლემდენსის ყოველწლიურ კინოფესტივალს უმასპინძლა. წლევანდელ ღონისძიებაზე ქართული დოკუმენტური ფილმის, იქ, სადაც სახლია, პრემიერა შედგა. რეჟისორ გიორგი ქველიძის სადებიუტო სრულმეტრაჟიანმა ნამუშევარმა, რომელიც აფხაზეთიდან იძულებით გადაადგილებულ პირებზე გვიყვება, ფესტივალზე დამსწრე კინოკრიტიკოსებისგან მოწონება დაიმსახურა.

ერთსაათიან დოკუმენტურ ფილმს ორი მთავარი გმირი ჰყავს: აფხაზეთიდან დევნილი და წყალტუბოს ყოფილ სანატორიუმში მცხოვრები 80 წლის იამზე და წყალტუბოში დაბადებული 12 წლის ნიკუშა "ჰაიკო" ბერულავა. იამზეს ერთი შვილი აფხაზეთის ომში დაეღუპა, მეორე შვილი კი საბერძნეთში ცხოვრობს. ოჯახის სარჩენად ემიგრაციაშია წასული ნიკუშას დედაც, რომელიც 13 წლის ასაკში იქცა დევნილად, დღეს კი თურქეთიდან ყოველდღე ურეკავს შვილს და იმედი აქვს, რომ მას მალე ნახავს. იამზე და ნიკუშა, წყალტუბოში მყოფი ყველა დევნილის მსგავსად, უკეთესი საცხოვრებელი პირობების მოლოდინში არიან.

"ამ ფილმის იდეა მაშინ გამიჩნდა, როცა დავინახე, საბჭოთა პერიოდის სანატორიუმებით გარშემორტყმულ ეზოში, მინის ნამსხვრევებით დაფარულ მოედანზე, როგორ თამაშობდნენ ბურთს ბავშვები", — აღნიშნავს ქველიძე.

"ომი წარუშლელ კვალს ტოვებს ადამიანებზე და ეს ექო ათობით წლის შემდეგაც ისმინება მათ ხმებში, შესამჩნევია მათ თვალებში. ფილმში ნაჩვენებია ორი თაობა: იამზე, რომელსაც პირდაპირ შეეხო ომი, მას შეუძლია ყველაფერი გვიამბოს კონფლიქტსა და მის შედეგებზე. მაშინ, როდესაც ნიკუშამ ბევრი არაფერი იცის სოხუმზე, იქ ნამყოფიც კი არაა, მაგრამ ეს ომი მისი ნაწილია. სწორედ ესაა ომის სისასტიკე, ხშირად ის რამდენიმე თაობის ცხოვრებას განსაზღვრავს".

როგორც ფილმის აღწერიდან ვიგებთ, ნამუშევარში ასევე ნაჩვენებია "სანატორიუმების ღრმა ტრანსფორმაცია: როგორ გადაიქცა ჯანმრთელობისა და ფუფუნების ადგილი გადარჩენის სიმბოლოდ".

"ფილმის განმავლობაში მაყურებელი ნახავს საათს კედლებზე — იმის შესახსენებლად, რომ ისრების მოძრაობის მიუხედავად, ჯერ არაფერი შეცვლილა", — ამატებს რეჟისორი.

"ქველიძის ნამუშევარი ახერხებს, ერთდროულად იყოს გულწრფელი, უცნაურად მშვენიერი და ცოტათი მელანქოლიურიც", — ასე აფასებს ფილმს კინოკრიტიკოსი პიტერ ვონგი.

აღსანიშნავია, რომ იქ, სადაც სახლია ნაჩვენები იქნება კიდევ ერთ პრესტიჟულ ამერიკულ კინოღონისძიებაზე, ბიგ სქაის დოკუმენტური ფილმების ფესტივალზე.

გიორგი ქველიძე საქართველოდან ნიუ-იორკში საცხოვრებლად და კინოკარიერის დასაწყებად 2015 წელს გადავიდა. ფილმამდე იქ, სადაც სახლია, მას გადაღებული აქვს ოთხნაწილიანი დოკუმენტური ნამუშევარი მე და ევროპა.