საქართველოს ჯანდაცვის სამინისტრომ აბორტის მსურველებისთვის პროცესი გაართულა. ახლა, ქალებს აბორტის ჩატარებამდე, მოუწევთ სავალდებულო შეხვედრა ფსიქოლოგთან და სოცმუშაკთან. ქალების უფლებადამცველები ამბობენ, რომ ახალი წესი ქალებს ბევრ ბარიერს შეუქმნის.

შესაბამისი ბრძანება საკანონმდებლო მაცნეს ვებგვერდზე 27 ოქტომბერს გამოქვეყნდა, თუმცა ქართულმა მედიამ ის სამშაბათს, 7 ნოემბერს აღმოაჩინა.

2024 წლის 1 იანვრიდან, ყველა, ვინც გადაწყვეტს ორსულობის ნაადრევად შეწყვეტას, ვალდებული იქნება, გაიაროს კონსულტაცია მეან-გინეკოლოგთან, ფსიქოლოგთან და სოციალურ მუშაკთან, "კონფიდენციალურობის დაცვით, ექიმის საკონსულტაციო ოთახში, რომელიც საგანგებოდ იქნება ამ მიზნისთვის მოწყობილი".

აბორტამდე ორსულებისთვის მიცემული 5-დღიანი მოსაფიქრებელი ვადის შემცირება, ახალი კანონმდებლობით, ექიმის საქმიანობის უფლებას საფრთხის ქვეშ აყენებს.

საერთაშორისო და ადგილობრივი ქალთა უფლებადამცველი ორგანიზაციები ამბობენ, რომ ჯანდაცვის სამინისტროს, ცვლილებებთან დაკავშირებით, მათთან კონსულტაცია არ გაუვლია.

ორგანიზაცია საფარის ხელმძღვანელმა ბაია პატარაიამ OC Media-ს განუცხადა, რომ სამინისტროს არავისთან განუხილავს ცვლილებები, ასევე, მისთვის გაუგებარია ცვლილებების საჭიროება.

მისივე თქმით, ჯერჯერობით, უცნობია, ახალი პროცედურების ხარჯები როგორ დაფინანსდება.

ამჟამად, აბორტის საფასურს თავად პაციენტი იხდის, რადგან ეს პროცედურა არ არის სახელმწიფო ჯანდაცვის პროგრამის ნაწილი. პატარაიას თქმით, აბორტის ხარჯი უკვე ბევრი ქალისთვის აღარ არის ხელმისაწვდომი, რაც ადამიანებს უბიძგებს "საშიში", არალეგალური აბორტების გზისკენ.

"თუ უფრო გაძვირდება, კიდევ მეტი ადამიანისთვის აღარ იქნება ხელმისაწვდომი და გახშირდება იატაკქვეშა აბორტები", — თქვა მან და აღნიშნა, რომ ფსიქოლოგთან და სოცმუშაკთან კონსულტაცია სავალდებულო არ უნდა იყოს.

ბაია პატარაიას აზრით, ძალისხმევა უნდა იყოს მიმართული არასასურველი ორსულობის პრევენციისკენ, რაც აბორტების რიცხვს შეამცირებს.

"თუ სახელმწიფოს სურს აბორტის რაოდენობის შემცირება, უნდა გაზარდოს მისაწვდომობა კონტრაცეპტივებსა და ინფორმაციაზე. განათლების სისტემაში არაფერს ასწავლიან რეპროდუქციულ ჯანმრთელობასა და კონტრაცეფციაზე, რაც უდიდესი პრობლემაა. კონტრაცეფცია ძალიან ძვირია — არავინ არაფერს აფინანსებს, ამიტომაც არის აბორტების რიცხვი ასეთი მაღალი", — თქვა პატარაიამ.

საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის ინფორმაციით, 2022 წელს საქართველოში აბორტი, ოფიციალურად, 16 600-მა ადამიანმა გაიკეთა.

გენდერული თანასწორობის შესახებ გაეროს ქალთა ორგანიზაციის 2021 წლის ანგარიშში ნათქვამია, რომ საქართველოში თანამედროვე კონტრაცეფციის გამოყენების მაჩვენებელი დაბალია, რაც შეუთავსებელია ოჯახის დაგეგმვის მეთოდებთან. დასკვნაში, ასევე, ეწერა, რომ ქალებისთვის, უსაფრთხო აბორტის ჩასატარებლად, ბევრი ბარიერია.

საქართველოს ჯანდაცვის სამინისტრომ OC Media-სთან კომენტარი არ გააკეთა.

დამატებითი ბარიერი ხელმისაწვდომობაზე

წინა კანონის თანახმად, აბორტი, არასამედიცინო მიზნით, შესაძლოა, შესრულდეს 12 კვირამდე ორსულობის განმავლობაში. 12 კვირის შემდეგ კი აბორტი შესაძლებელია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ არსებობს სამედიცინო ჩვენება, რომელთა ჩამონათვალიც ბრძანებაშია. თუ ორსულობის გაგრძელება საფრთხეს უქმნის ქალის სიცოცხლეს ისეთი მიზეზით, რომელიც არ არის ჩამონათვალში, საქმეზე კომისია იმსჯელებს.

კანონში არ არის დაკონკრეტებული, რა ვალდებულებები ექნებათ შესასრულებელი სოციალურ მუშაკს და ფსიქოლოგს, აბორტის მსურველ ადამიანებთან შეხვედრისას, რაც აჩენს კითხვებს იმასთან დაკავშირებით, თუ რა იქნება მათი მიზანი, ან პოზიცია.

პატარაიას თქმით, დადებითი სცენარის შემთხვევაში, სოციალური მუშაკის ფუნქცია იქნებოდა იმ ქალების მხარდაჭერა, რომლებისთვისაც აბორტი არ არის საუკეთესო არჩევანი, ასევე, ეფექტიანი იქნებოდა იძულებითი აბორტის შემთხვევაში.

თუმცა, მან, ასევე, აღნიშნა, რომ სოცმუშაკებს ისედაც უჭირთ იმ ქალების მხარდაჭერა, რომელიც გენდერული ნიშნით ძალადობის მსხვერპლები არიან, იმის გამო, რომ ქვეყანაში სოციალური მუშაკების დეფიციტია.

"[ცვლილებები] პრობლემას არ გადაჭრის და გაუგებარია, რატომ გახდა საჭირო. შესაბამისად, გვაქვს მიზეზი ვიფიქროთ, რომ ეს არის დამატებითი ბარიერი ქალებისთვის, მომსახურების მიღებისას",— თქვა პატარაიამ.

OC მედიას კითხვებზე გაეროს მოსახლეობის ფონდის საქართველოს წარმომადგენლობაში განუცხადეს, რომ პროცესში ჩართულები არ არიან.

ორგანიზაციაში აცხადებენ, რომ ოფიციალურ პოზიციას მას შემდეგ დააფიქსირებენ, რაც ცვლილებებს შეაფასებენ შესაბამისი საექსპერტო ჯგუფები და ორგანიზაციები, რომლებსაც მათ განახლებული კანონმდებლობა გაუგზავნეს.

საქართველოში აბორტისადმი საზოგადოების დამოკიდებულების შესახებ მწირი მონაცემებია ხელმისაწვდომი, 2017 წელს, CRRC-ის გამოკითხვაში რესპონდენტთა 67%-მა განაცხადა, რომ აბორტი ვერასოდეს იქნება გამართლებული.

ფოტო: წყარო CRRC, 2015 წლის მონაცემები

ქალების სექსუალური და რეპროდუქციული ჯანმრთელობის უფლების შესახებ კვლევაში, რომელიც საქართველოს სახალხო დამცველის ოფისმა 2019 წელს გამოაქვეყნა, აღნიშნულია, რომ ბევრი ექიმი და კლინიკა, რელიგიური შეხედულებების გამო, აბორტის ჩატარებაზე პაციენტებს უარს ეუბნება.

სტატიაში წარმოდგენილი შეხედულებები ეკუთვნის ავტორს და არ წარმოადგენს On.ge-ის პოზიციას. მასალა ქვეყნდება OC Media-სთან პარტნიორობის ფარგლებში, რომლის შედეგად, გამოცემის სტატიები ამიერიდან ოთხ ენაზე გავრცელდება. საქართველოში OC Media-ს პარტნიორი On.ge-ა. სტატია ინგლისურად შეგიძლიათ წაიკითხოთ აქ.