ადამიანის მიკროგლია არის იმუნური უჯრედები, რომლებიც ცხოვრობს ტვინში. Mount Sinai-ის მკვლევრებმა მიაღწიეს უპრეცედენტო ცოდნას მათი გენეტიკური და მოლეკულური მექანიზმების შესახებ. ეს ცოდნა შეიძლება დაგვეხმაროს იმის გაგებაში, თუ როგორ უწყობს ხელს ისინი ალცჰაიმერის დაავადების (AD) დაწყებასა და პროგრესირებას.

მკვლევრებმა აღმოაჩინეს 21 პოტენციურად სარისკო გენი ადამიანის ტვინის ახალი ქსოვილის გამოყენებით, რომელიც შეგროვდა ბიოფსიით ან აუტოფსიით 150 დონორისგან. მათ ხაზი გაუსვეს ერთს, SPI1, როგორც მიკროგლიისა და AD რისკის პოტენციურად მთავარ მარეგულირებელს.

"ჩვენი კვლევა არის ადამიანის ტვინის ახალი ქსოვილის მიკროგლიის ყველაზე დიდი ანალიზი დღემდე გენეტიკური რისკ-ფაქტორების შესახებ, რომლებმაც შეიძლება ვინმეს ალცჰაიმერის დაავადებისადმი მიდრეკილება გაუჩინოს", — ამბობს კვლევის უფროსი ავტორი პანოს რუსოსი. "მიკროგლიის ფუნქციონირებაში ჩართული მოლეკულური და გენეტიკური მექანიზმების უკეთ გააზრებით, ჩვენ უფრო მეტად შეგვეძლება, ამოვიცნოთ ის მარეგულირებელი ლანდშაფტი, რომელიც აკონტროლებს ამ ფუნქციას და ხელს უწყობს AD-ს. ამ ცოდნამ შეიძლება, თავის მხრივ, გზა გაუხსნას ახალ თერაპიულ ინტერვენციებს დაავადებებში, რომლებსაც ამჟამად ეფექტურად ვერ ვმკურნალობთ."

ნეირონების განვითარებასა და შენარჩუნებაში გადამწყვეტი ფუნქციის გარდა, მიკროგლია თამაშობს დიდ როლს ტვინში იმუნურ პასუხში. მიუხედავად იმისა, რომ, წინა კვლევების მიხედვით, მიკროგლიები მნიშვნელოვანია ალცჰაიმერის დაავადების გენეტიკური რისკისა და პროგრესისთვის, ცოტა რამ არის ცნობილი ამ პროცესის უკან მდგარი ეპიგენეტიკური მექანიზმების შესახებ.

რადგან მიკროგლიის იზოლირება ძნელია ადამიანის ტვინში, ადრინდელი კვლევების უმეტესობამ გამოიყენა ცხოველური ან უჯრედული ხაზის მოდელები, რომლებიც ზუსტად არ წარმოაჩენს თავის ტვინში მიკროგლიის აქტივობის ნამდვილ კომპლექსურობას. გამომდინარე იქიდან, რომ ეს რისკის ცვლადები ხშირად გვხვდება გენომის არაკოდირებულ რეგიონში (ადრე ცნობილი როგორც "უსარგებლო დნმ"), რომლის ანალიზი უფრო რთულია, მკვლევრებს უჭირდათ AD-ის გენეტიკური რისკის ვარიაციის დაკავშირება კონკრეტულ მოლეკულურ ფუნქციასთან.

Mount Sinai-ის გუნდისთვის ეს შესაძლებელი გახდა ტვინის ახალ ქსოვილზე წვდომით — ბიოფსიიდან ან აუტოფსიიდან — რომელიც შესაძლებელი გახდა ტვინის ოთხი ბიოდეპოზიტორის თანამშრომლობით. "ამ წყაროებიდან სულ 150 ნიმუშის გამოყენებით, ჩვენ შევძელით მაღალი ხარისხის მიკროგლიის გამოყოფა, რომელიც გვაძლევდა გენეტიკური რეგულაციის უპრეცედენტო ხედვას მიკროგლიის მარეგულირებელი კომპონენტების მთელი ნაკრების ასახვით როგორც ჯანმრთელ, ასევე ნეიროდეგენერაციულ პაციენტებში", — განმარტავს ექიმი რუსოსი.

ამ პროცესმა — ეპიგენეტიკური, გენის ექსპრესიისა და გენეტიკური ინფორმაციის შედარებამ როგორც AD-ის მქონე, ასევე ჯანმრთელი ასაკიანი პაციენტების ნიმუშებიდან — საშუალება მისცა მკვლევრებს, ამომწურავად აღეწერათ, თუ როგორ რეგულირდება მიკროგლიის ფუნქციები გენეტიკურად ადამიანებში.

მათი გამოკვლევიდან გაჩნდა ახალი ცოდნა SPI1 გენის შესახებ, რომელიც უკვე ცნობილია მეცნიერებისთვის, როგორც ძირითადი მიკროგლიური ტრანსკრიფციის ფაქტორი. იგი არეგულირებს სხვა ტრანსკრიფციის ფაქტორებისა და გენების ქსელს, რომლებიც გენეტიკურად არის დაკავშირებული AD-თან. მონაცემები, რომლებსაც გუნდი ამუშავებს, შეიძლება ასევე იყოს მნიშვნელოვანი სხვა ნეიროდეგენერაციული დაავადებების უკან მდგომი მოლეკულური და გენეტიკური საიდუმლოებების გასარკვევად, მათ შორის — პარკინსონის დაავადება, გაფანტული სკლეროზი და ამიოტროფიული გვერდითი სკლეროზი.