ხელოვნური თანამგზავრებიდან მიღებული ახალი მონაცემების თანახმად, მსოფლიოს გარშემო მტკნარი წყალი სიმტკნარე და მარილიანი წყლის მარილიანობა მზარდი ტემპით იმატებს.

მონაცემები გლობალურად წყლის წრებრუნვის მკვეთრ აჩქარებაზე მიანიშნებს. აღსანიშნავია, რომ ეს ნიშანი ოკეანის ტივტივების მარიალიანობის პირდაპირ გაზომვებში ნათლად გამოხატული არაა. თუმცა, შედეგები ფართოდაა პროგნოზირებული კლიმატის მოდელებში.

გლობალურად, ტემპერატურის მატებასთან ერთად, კლიმატოლოგები ვარაუდობენ, რომ ოკეანეების ზედაპირიდან გაიზრდება წყლის აორთქლება, რაც ოკეანის ზედა ფენაში მარილიანობის მატებას და ატმოსფეროში ტენიანობის ზრდას გამოიწვევს.

სანაცვლოდ, ეს ხელს შეუწყობს ნალექიანობის მატებას მსოფლიოს სხვა ადგილებში, ნალექები კი ამ ტერიტორიების წყლებთან გაზავდება და ამ უკანასკნელის მარილიანობას შეამცირებს.

იმ შემთხვევაში, თუ გლობალურ დათბობასთან ერთად წყლის წრებრუნვა აჩქარდება, ამან, შესაძლოა, თანამედროვე საზოგადოებაზე ძირეული გავლენა იქონიოს. კონკრეტულად, გამოიწვიოს გვალვების, ქარიშხლებისა და წყალდიდობების ინტენსივობის ზრდა, გაამწვავოს წყლის უკმარისობის პრობლემა.

შესაძლოა, ეს ცვლილებები უკვე თამაშობს თავის როლს თოვლის დნობის დაჩქარების პროცესში, რადგან წრებრუნვის აჩქარებასთან ერთად პოლარულ რეგიონებში ნალექების რაოდენობა იზრდება.

"ატმოსფეროში ცირკულირებადი წყლის ამ მაღალი რაოდენობით შეიძლება აიხსნას ნალექიანობის მატება პოლარულ რეგიონებში, სადაც თოვლის ნაცვლად წვიმის მოსვლა კიდევ უფრო აჩქარებს დნობის პროცესს", — განმარტავს ბარსელონას ზღვის მეცნიერებების ინსტიტუტის მათემატიკოსი, ესტრელა ოლმედო.

პლანეტის შორეულ ჩრდილოეთსა და შორეულ სამხრეთში წყლის ზედა ფენის მარილიანობა შედარებით მცირე ზომის ოკეანური ტივტივებით იზომება, თუმცა, ხელოვნური თანამგზავრებიდან მიღებული მონაცემების ახალი ანალიზი პირველია, რომელიც ამ საკითხზე გლობალურ პერსპექტივას გვანახებს.

"იმ ადგილებში, სადაც ქარის ინტენსივობა იკლებს, იმატებს წყლის ზედაპირის ტემპერატურა. თუმცა, ამ დროს წყლის ქვედა ფენებთან სითბოცვლა არ ხდება, რაც ზედა ფენაში მარილიანობის მატებაში ვლინდება. ეს შესაძლებელს ხდის აორთქლების პროცესზე ხელოვნური თანამგზავრების მონაცემებით დაკვირვებას", — განმარტავს ფიზიკოსი ანტონიო ტურიელი ესპანეთის საზღვაო მეცნიერებათა ინსტიტუტიდან.

ეს აღმოჩენა მიანიშნებს, რომ ატმოსფეროსა და ოკეანეს შორის კავშირი იმაზე ძლიერია, ვიდრე მეცნიერებს აქამდე ეგონათ და ამას მნიშვნელოვანი გავლენა აქვს როგორც კონტინენტურ, ასევე პოლარულ რეგიონებზე.

ცოტა ხნის წინ შემოთავაზებული კლიმატის მოდელების პროგნოზით, საშუალო გლობალური ტემპერატურის ერთი გრადუსით მომატებამ, შესაძლოა, ყოველ ჯერზე დედამიწის წყლის წრებრუნვის ინტენსივობა 7%-ით გაზარდოს. ეს ნიშნავს, რომ ტენიან ადგილებში ტენიანობა 7%-ით მოიმატებს, მშრალი ადგილები კი, საშუალოდ, 7%-ით უფრო მშრალი გახდება.

ამ პროგნოზებს ახლა ხელოვნური თანამგზავრების გლობალური მონაცემები ამყარებს. მკვლევრებმა აღმოაჩინეს, რომ ტროპიკულ და ზომიერ რეგიონებში წყლის მარილიანობის ტივტივას გაზომვებსა და ხელოვნური თანამგზავრის გაზომვებს შორის მნიშვნელოვანი განსხვავება არსებობს. ამ უკანასკნელმა უფრო ნათლად აჩვენა ცვლილებები დედამიწის წყლის წრებრუნვაში.

"აღმოჩნდა, რომ წყნარ ოკეანეში ზედაპირის ფენის მარილიანობა უფრო ნელა იკლებს, ვიდრე ქვედა ფენებში. ამავე რეგიონში ასევე დაიკვირვება ზღვის ზედაპირის ტემპერატურის მატება, ქარის ინტენსივობის შემცირება და წყლის შერევის ფენის სიღრმის კლება", — ამბობს ესტრელა ოლმედო.

ავტორები ამტკიცებენ, რომ ოკეანის მომავლის მოდელები თანამგზავრებიდან მიღებულ მარილიანობის მონაცემებსაც უნდა მოიცავდეს, რადგან, როგორც ჩანს, სატელიტები გლობალურად აორთქლებისა და ნალექების ნაკადების შესახებ უფრო სარწმუნო ინფორმაციას გვაწვდის.

ერთადერთი გზა მომავალში სითბური ტალღების, გვალვებისა და ქარიშხლების ინტენსივობის ზრდის თავიდან ასაცილებლად გლობალური დათბობის შეზღუდვაა, ამისთვის კი კაცობრიობას ჯერ კიდევ ბევრი რამის გაკეთება შეუძლია.

აღსანიშნავია, რომ IPCC-ის ბოლო ანგარიშის მიხედვით, თუ შევძლებთ, გლობალური დათბობა ინდუსტრიულ რევოლუციამდელ მაჩვენებელთან შედარებით მხოლოდ 2°C-ით შევზღუდოთ, იმაზე 14%-ით ძლიერი ამინდის მოვლენების მომსწრენი გავხდებით, ვიდრე რევოლუციის დასაწყისში იყო.