ეკონომიკის მინისტრი, ნათია თურნავა ამბობს, რომ ანაკლიის პორტის ინვესტორის მხრიდან "გაჩაღებულმა" საარბიტრაჟო დავამ გარკვეული დარტყმა მიაყენა პროექტს, თუმცა ამაში დადებითსაც ხედავს, რადგან სამომავლოდ უფრო "სანდო ინვესტორების" მოძებნა იქნება შესაძლებელი.

"მე გეთანხმებით, რომ მიმდინარე საარბიტრაჟო დავამ, რომელიც წინა ინვესტორის მხრიდან არის გაჩაღებული, გარკვეული დარტყმა მიაყენა ამ პროექტს. თავი რომ დავანებოთ იმას, რომ ვერ განხორციელდა ამდენი წელი და დღეს უნდა გვქონოდა ოპერირებადი პორტი და ამის მაგივრად გვაქვს ჯერ კიდევ პროექტი, თუმცა, მეორეს მხრივ, ამაში დადებითსაც ვხედავ, იმიტომ, რომ უფრო სანდო ინვესტორების მოძებნა იქნება შესაძლებელი", — განაცხადა ნათია თურნავამ.

თურნავას თქმით, მთავრობა ფიქრობს, რომ მომავალში ეკონტაქტოს ინვესტორებს. ის ამბობს, რომ მათ აქვთ სურვილი, ანაკლიის პორტის ინვესტორების შესარჩევად 2022 წელს გამოაცხადონ საერთაშორისო ტენდერი.

"ჩვენ გვაქვს სურვილი, რომ მომავალ წელს გამოცხადდეს საერთაშორისო ტენდერი, შერჩევა ინვესტორების. რა თქმა უნდა, ჩვენი სურვილი კვლავაც არის, რომ ამერიკელი, ან ევროპელი ინვესტორები მონაწილეობდნენ ამ პროექტში, თუმცა შევხედავთ", — ამბობს ეკონომიკის მინისტრი.

თურნავა იმასაც აცხადებს, რომ მთავრობამ მოიწვია კონსულტანტები, რათა განაახლონ საინვესტიციო შეთავაზება. მინისტრი პროექტის განხორციელებაში სახელმწიფოს როლზეც საუბრობს და ამბობს, რომ განახლებულ პროექტში მთავრობის მონაწილეობა შეიძლება მეტად წონადი იყოს.

"ჩვენ რამდენიმე თვის წინ მოვიწვიეთ საერთაშორისო კონსულტანტები — კომპანია MTBS, რომელიც საზღვაო და საპორტო ინფრასტრუქტურის სფეროში ცნობილია სანდო კვლევებით. მათ ჩვენთვის გააკეთეს განახლება ამ პროექტისა და საინვესტიციო შეთავაზების. განახლებული სტრუქტურით, სადაც მთავრობის მონაწილეობა შეიძლება მეტად წონადი იყოს და უფროს მეტად მიმზიდველი გავხადოთ ეს პროექტი ამ თვალსაზრისით.

მოგეხსენებათ, რომ სახელმწიფო ისედაც ძალიან კარგად იყო წარმოდგენილი ამ პროექტში. გარანტორი სახელმწიფო არ უნდა იყოს ამ პროექტში, პროექტი არის თავისთავად ძალიან მიმზიდველი. სახელმწიფო კვლავაც წარმომადგენლობითად იქნება პროექტში და ჩვენ ვხედავთ მის პერსპექტივას", — აცხადებს ეკონომიკის მინისტრი.

შეგახსენებთ, ანაკლიის პორტის აშენების ტენდერი 2016 წელს გაიმართა, სადაც ანაკლიის განვითარების კონსორციუმმა გაიმარჯვა. კონსორციუმის ერთ-ერთი დამფუძნებელი მამუკა ხაზარაძე იყო. მაშინ ქვეყნის პრემიერმინისტრის თანამდებობას გიორგი კვირიკაშვილი იკავებდა.

როგორც ჩანს, კონსორციუმს პორტის აშენებასთან დაკავშირებით პრობლემები უკვე 2017 წლისთვის შეექმნა. "რა უნდათ ამერიკელებს შავ ზღვაში", — მამუკა ხაზარაძის თქმით, ასე მიმართა ბიძინა ივანიშვილმა მას 2017 წელს გამართულ შეხვედრაზე.

ხაზარაძე ივანიშვილთან გამართულ კიდევ ერთ შეხვედრას იხსენებს და ამბობს, რომ 2018 წელს, ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკაში დაბრუნების შემდეგ, მას უთხრა, რომ მისი აზრით, ანაკლია იყო ძალიან მნიშვნელოვანი პროექტი. როგორც ხაზარაძემ თქვა, ამ შეხვედრიდან რამდენიმე კვირაში თანამდებობიდან მოხსნეს გიორგი კვირიკაშვილი და თიბისი ბანკის საქმეზე გამოძიება დაიწყო. კვირიკაშვილის გადადგომას წინ ქართული ოცნების დახურული სხდომა უსწრებდა, სადაც, კონსორციუმის ინფორმაციით, განხილვის მთავარი საკითხი ანაკლიის თემა იყო.

2019 წლის დასაწყისში ანაკლიის განვითარების კონსორციუმმა მოიპოვა პორტის პირველი ფაზის მშენებლობისთვის საჭირო დაფინანსება — 600 მილიონი დოლარი, საიდანაც 400 მილიონი დოლარი საერთაშორისო საფინანსო ინსტიტუტებიდან დადასტურებული სესხი იყო. ამის პარალელურად მიმდინარეობდა თიბისი ბანკის წინააღმდეგ აღძრული საქმე — მაშინ მამუკა ხაზარაძე ამბობდა, რომ ეს თანხების მოძიებისა და პარტნიორებთან ურთიერთობების დამყარების პროცესს აზიანებდა.

2019 წლის ივნისის თვეში საქართველოს იმჟამინდელი პრემიერმინისტრი, მამუკა ბახტაძე ამერიკის შეერთებულ შტატებში ოფიციალური ვიზიტით იმყოფებოდა, სადაც აშშ-ის სახელმწიფო მდივანს, მაიკ პოპეოს შეხვდა. პომპეომ პრემიერმინისტრ მამუკა ბახტაძესთან შეხვედრის შემდეგ გამართულ ბრიფინგზე იმედი გამოთქვა, რომ საქართველო ბოლომდე მიიყვანს ანაკლიის პორტის პროექტს. მისი თქმით, პორტი გააღრმავებს საქართველოს ურთიერთობას თავისუფალი ეკონომიკის მქონე ქვეყნებთან და თავიდან აარიდებს რუსულ და ჩინურ ეკონომიკურ ზეგავლენას.

2019 წლის ივლისში მამუკა ხაზარაძემ და ბადრი ჯაფარიძემ ანაკლიის პორტის მმართველი საბჭო დატოვეს და პოლიტიკაში წასვლის შესახებ განაცხადი გააკეთეს. მალევე ანაკლიის პროექტიდან ამერიკული კომპანია, კონტი ჯგუფი გავიდა.

2020 წლის დასაწყისში საქართველოს მთავრობამ ანაკლიის განვითარების კონსორციუმთან საინვესტიციო ხელშეკრულების შეწყვეტის გადაწყვეტილება მიიღო. რამდენიმე თვის შემდეგ, კონსორციუმმა საქართველოს მთავრობას საერთაშორისო არბიტრაჟში უჩივლა.

გაიგეთ მეტი:

• ფოთი, ანაკლია და ბიძინა ივანიშვილი — Pandora Papers-ის კვალდაკვალ