მარტოობა ჯანმრთელობისთვის უფრო სარისკოა, ვიდრე მოწევა ან ჭარბწონიანობა
გასული ერთი წლის განმავლობაში განსაკუთრებით ბევრს ვსაუბრობთ მენტალური ჯანმრთელობის მნიშვნელობაზე, რადგან, ფიზიკურთან ერთად, მენტალურ კეთილდღეობასაც დიდი საფრთხე შეუქმნა პანდემიამ. ეს საფრთხე მხოლოდ სოციალურ-ეკონომიკური სიტუაციით გამოწვეული შფოთვა და სტრესის მოჭარბება არაა — რეგულაციების კვალდაკვალ, ბევრ ადამიანს საზოგადოებისგან განცალკევება და მარტო ყოფნა მოუწია.
ამის გამო, ბრიტანეთის ჯანდაცვის ეროვნულმა სამსახურმა (NHS) ეგრეთ წოდებული სოციალიზაციის დანიშნულებების გაცემა დაიწყო, რომელიც, მკვლევრების შეფასებით, "კრიტიკულად მნიშვნელოვანია".
საქველმოქმედო ორგანიზაცია Mind Cymru მენტალურ ჯანმრთელობაზე პანდემიით განპირობებული შედეგების შესახებ ახლა საპილოტე კვლევას ატარებს. ერთ-ერთი მონაწილე, რომელმაც კარანტინში იზოლირებულად იგრძნო თავი, ამბობს, რომ მარტოობა ჯანმრთელობისთვის უფრო სარისკოა, ვიდრე მოწევა ან ჭარბწონიანობა.
29 წლის კარდიფელი მეცნიერების კომუნიკატორის, ელის გრეის თქმით, პანდემიის პერიოდში დაწესებული კარანტინი მან მარტომ გაატარა, რის გამოც, მიაჩნია, რომ "სოციალიზაციის დანიშნულება" იზოლაციით გამოწვეული მარტოობის შეგრძნების სამკურნალოდ აუცილებელია.
გრეი ასევე დასძენს, რომ მარტოობას ხშირად სტერეოტიპულად განიხილავენ ხანდაზმული ადამიანების პრობლემად, თუმცა, მის მსგავსად, მსოფლიოში უამრავ ადამიანს ხანგრძლივი პერიოდის სრულ იზოლაციაში გატარება მოუხდა.
"მარტოობა გავრცელებული პრობლემაა და ეს ასე იყო პანდემიამდეც", — ამბობს ელისი, — "პრობლემა არა მხოლოდ იზოლაციაა, არამედ მისი სტიგმატიზებაც. მარტოობას ხშირად უკავშირებენ მოხუცების თაობას, მიუხედავად იმისა, რომ მასთან გამკლავება სამჯერ უფრო მეტ ახალგაზრდას უხდება".
რამდენიმეთვიანი იზოლაციის შემდეგ, გრეის თქმით, ისურვებდა მარტოობისგან თავდასაღწევი გზები ეპოვა.
"ამასთან, მე, როგორც ნეირომეცნიერს, მიმაჩნია, რომ ადამიანები მარტოობის გავლენას ჩვენს გონებასა და ჯანმრთელობაზე სათანადოდ ვერ აფასებენ — ორჯერ უფრო დიდი შანსია, რომ მარტოსულ ადამიანებში მენტალურმა პრობლემებმა იჩინოს თავი. ასევე, მარტოობა ჯანმრთელობისთვის ახლა უფრო საფრთხისშემცველად მიიჩნევა, ვიდრე მოწევა ან ჭარბწონიანობა".
ამ მიზეზებიდან გამომდინარე, გრეის მიაჩნია, რომ აუცილებელია, "სოციალიზაციის დანიშნულების" მსგავსი აქტივობები არსებოდეს, რათა ადამიანების მენტალური და ფიზიკური კეთილდღეობა, როგორც ინდივიდუალურ, ასევე საზოგადოებრივ დონეზე, გაუმჯობესდეს
რა არის "სოციალიზაციის დანიშნულება"?
სოციალიზაციის დანიშნულება გაერთიანებული სამეფოს ჯანდაცვის სფეროში მომუშავე ადამიანებს პაციენტებისათვის არაკლინიკური სერვისის შეთავაზების საშუალებას აძლევს. სერვისი რამდენიმე აქტივობის ნაკრებია, მათ შორის, მებაღეობის კლუბი, ცეკვა, ან, უბრალოდ, ჯგუფური საუბრები.
პროექტი უელსის ერთ-ერთმა სამედიცინო კოლეჯმა ჯერ კიდევ პანდემიამდე წამოიწყო და ყურადღება პაციენტებისათვის მის მნიშვნელობაზე გაამახვილა.
"მარტოობა და სოციალური იზოლაცია პაციენტებისათვის ისეთივე ცუდი შეიძლება იყოს, როგორც ხანგრძლივი ქრონიკული დაავადება", — აღნიშნული იყო კოლეჯის მიერ გამოქვეყნებულ პროექტის გეგმაში, — "მარტოობა ადამიანებში ნაადრევი სიკვდილის რისკს 50 პროცენტით ზრდის".
სოციალიზაციის დანიშნულების პროექტი წარმატებული შედეგების მომტანი აღმოჩნდა. ამაზე მეტყველებს პაციენტების გამოხმაურება, რომლებიც აღნიშნავენ, რომ მკურნალობის ამგვარმა გზამ შფოთვა შეუმსუბუქა და განწყობა გაუუმჯობესა.
"ამ პრობლემებთან გამკლავება ცოტათი მეტ დროსა და მხარდაჭერას მოითხოვს, სოციალიზაციის დანიშნულებით კი, შეგიძლია, ბევრი სხვადასხვა აქტივობით დაკავდე შენს ადგილობრივ თემში და ყველაფერი შეცვალო. თავად ვიყავი ჩართული რამდენიმე აქტივობაში და სარგებლიანი აღმოჩნდა. ამასთან, მისით ახალი მეგობრებიც შევიძინე, რაც, თავის მხრივ, ჩემი 'ნიჟარიდან' გამოსვლაში დამეხმარა", — ამბობს პროექტში ჩართული მონაწილე.
კოვიდპანდემია და სოციალიზაციის ნაკლებობა
პანდემიის პერიოდში მიღებული რეგულაციების გამო, მსოფლიოში მილიონობით ადამიანი აღმოჩნდა თვითიზოლაციასა და კარანტინის რეჟიმში, როცა ახლობლებისა და მეგობრების მონახულების საშუალება არ ჰქონდათ. ამასთან, სხვადასხვა ადგილას — ქუჩაში, ღონისძიებებზე, მაღაზიასა თუ სამსახურში — ურთიერთობები მაქსიმალურად შემცირდა, ამდენად, მარტოობა ბევრი ადამიანისთვის დიდ პრობლემად იქცა.
როგორც ეს ბრიტანეთის მაგალითზე ჩანს, ქვეყნის მთავრობამ და ჯანდაცვის სექტორმა მენტალური ჯანმრთელობა საგულისხმო გამოწვევად აღიქვა და მასთან გასამკლავებლად ეფექტური გზების ძიება დაიწყო.
რადგან პანდემიის ვადები მის ეკონომიკურ-სოციალური შედეგების ხანგრძლივობას არ ემთხვევა, მნიშვნელოვანია, ადამიანებს საკუთარ მენტალურ კეთილდღეობაზე საზრუნავად შესაბამისი სერვისები მიეწოდოთ.
როგორც უკვე ვახსენეთ, მარტოობით გამოწვეული მენტალური პრობლემები პანდემიამდელ პერიოდშიც გავრცელებული იყო, შესაბამისად, მისი გამოწვევა მხოლოდ იზოლაციას არ შეუძლია; მარტოობის მიზეზად შესაძლოა არაჯანსაღი დამოკიდებულებებიც იქცეს.
Responsible.ge ევროპაბეთის პლატფორმაა, რომელიც საზოგადოებაში აზარტული თამაშების შესახებ ცნობიერების ამაღლებასა და პასუხისმგებლიანი თამაშის პოპულარიზაციას ემსახურება. ამასთანავე, პლატფორმის დახმარებით, შეგიძლიათ, გაეცნოთ პასუხისმგებლიანი თამაშის ხელსაწყოებსა და ანგარიშებს, ასევე ინფორმაციას ევროპაბეთის პასუხისმგებლობის შესახებ საზოგადოების მიმართ, ბიზნესსა და კომუნიკაციაში.
-
გადახედვაპიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს პიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს
-
გადახედვა"ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს "ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს
-
გადახედვამერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება მერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება
-
გადახედვაილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი ილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს მამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს
-
გადახედვა22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება 22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება
-
გადახედვაგიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია გიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია
-
გადახედვაპუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს პუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს
-
გადახედვასსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს სსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს
-
გადახედვაეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით ეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით
-
გადახედვაპროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა პროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა
-
გადახედვააშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა აშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა
-
გადახედვალიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა ლიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა
-
გადახედვაგიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ გიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ
-
გადახედვადამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა
-
გადახედვაგიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია გიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია
-
გადახედვააზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს აზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს
-
გადახედვადღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება დღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვა24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება 24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება
-
გადახედვაპრეზიდენტი: ახალგაზრდა ქართველი აქტივისტების წინააღმდეგ სადამსჯელო ღონისძიებები მიმდინარეობს პრეზიდენტი: ახალგაზრდა ქართველი აქტივისტების წინააღმდეგ სადამსჯელო ღონისძიებები მიმდინარეობს
კომენტარები