მეცნიერები მალე შავი ხვრელის ფოტოს პირდაპირ გადაიღებენ
ფოტო: Getty Images/Science Photo Library RF
ამ წლის 5-დან 14 აპრილამდე ვირტუალური ტელესკოპი Event Horizon Telescope (EHT), რომელიც ბოლო ორი ათწლეულის განმავლობაში მზადდებოდა, ჩვენი გალაქტიკის ზემასიურ შავ ხვრელს პირდაპირ გადაუღებს ფოტოს. EHT რეალურად იმ რადიოტელესკოპების მასივია, რომლებიც სხვადასხვა ქვეყნებშია განთავსებული მსოფლიო მასშტაბით
ძალიან გრძელი საბაზისო ხაზის ინტერფერომეტრიის ტექნიკის გამოყენებით, EHT-ს გუნდი გეგმავს, რომ პროექტში მონაწილე ყველა ობსერვატორია ერთ უზარმაზარ ტელესკოპად გადააქციოს. საჭიროა ტელესკოპი, რომელიც ძალიან დიდი და მძლავრია, რადგან მშვილდოსანი A* ჩვენთვის სხვა არაფერია, თუ არა პაწაწინა წერტილი ცაში. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ მისი მასა მზის მასას 4 მილიონჯერ აღემატება, თუმცა, მისი დიამეტრი სულ რაღაც 20 მილიონი კილომეტრია, დაშორება კი - ძალიან დიდი. EHT-ს გუნდის თქმით, მშვილდოსან A*-ზე დაკვირვება იგივეა, რაც მთვარეზე მყოფი გრეიფრუტის გადაღება დედამიწიდან.
მონაწილე ობსერვატორიების მოსამზადებლად გუნდმა ისინი აღჭურვა ატომური საათებითა და უზარმაზარი ტევადობის მყარი დისკებით. მეცნიერები ელიან, რომ დიდი მოცულობის მონაცემებს შეაგროვებენ, ამიტომ ისინი 10 000 ლეპტოპის ტევადობის მყარ დისკებს იყენებენ.
მკვლევრების თქმით, შავი ხვრელის ისტორიულ ფოტოს 2018 წლის დასაწყისში ვიხილავთ. რასაც ისინი ელიან, ძალიან ემგვანება გასულ წელს მათ მიერ ჩატარებულ სიმულაციას:
ფოტო: NASA/UMass/D.Wang et al., IR: NASA/STScI / Feryel Ozel (event horizon simulation)
ალბერტ აინშტაინის ზოგადი ფარდობითობის თეორიის თანახმად, ჩვენ დავინახავთ სინათლის ნამგალს, რომელიც გარს აკრავს მუქი წვეთის მსგავს სტრუქტურას. ამ სინათლეს აირი და მტვერი ასხივებს, სანამ მათ შავი ხვრელი გადასანსლავს, ხოლო მუქი წვეთის მსგავსი სტრუქტურა კი ამ ქაოსზე აღბეჭდილი ჩრდილია. შეიძლება სხვა რამეც დავინახოთ ამ ყველაფერთან ერთად? გუნდის ლიდერმა შეფერდ დოლიმენმა ჰარვარდ-სმითსონიანის ასტროფიზიკური ცენტრიდან, BBC-სთან ინტერვიუში განაცხადა:
"როგორც უკვე ვთქვი, არასოდეს არ სცადოთ აინშტაინის თეორიების წინააღმდეგ წასვლა, მაგრამ თუ დავინახეთ ისეთი რამ, რაც ძალიან განსხვავებული იყო მოსალოდნელისგან, ჩვენ საშუალება გვექნება, გრავიტაციის თეორიას ახალი კუთხით შევხედოთ".
-
ნინო წილოსანი: "ჩახუნაშვილი მეცოდება კიდეც, ის არის დაზიანებული ფსიქიკის, არასწორ გარემოში გაზრდილი" ნინო წილოსანი: "ჩახუნაშვილი მეცოდება კიდეც, ის არის დაზიანებული ფსიქიკის, არასწორ გარემოში გაზრდილი"
გადახედვა
-
TI: ყულევის ნავთობგადამამუშავებელი ქარხანა საქართველოში რუსული ნავთობის რეალური ანდა ფიქტიური გადამუშავების და ექსპორტზე საქართველოს სახელით გატანის ალბათობას ზრდის TI: ყულევის ნავთობგადამამუშავებელი ქარხანა საქართველოში რუსული ნავთობის რეალური ანდა ფიქტიური გადამუშავების და ექსპორტზე საქართველოს სახელით გატანის ალბათობას ზრდის
გადახედვა
-
თიბისი საახალწლო შეთავაზებებს იწყებს თიბისი საახალწლო შეთავაზებებს იწყებს
-
საქართველოს ბანკის პარტნიორმა კომპანია აგროჰაბმა ქუთაისში ახალი ფილიალი გახსნა საქართველოს ბანკის პარტნიორმა კომპანია აგროჰაბმა ქუთაისში ახალი ფილიალი გახსნა
-
ჩეჩნეთში, "გროზნო სითის" ცათამბჯენში აფეთქება მოხდა ჩეჩნეთში, "გროზნო სითის" ცათამბჯენში აფეთქება მოხდა
გადახედვა
-
შსს-მ ნარკოდანაშაულის ბრალდებით 75 პირი დააკავა შსს-მ ნარკოდანაშაულის ბრალდებით 75 პირი დააკავა
გადახედვა
-
სეს-მა შპს "ველის" რძის შემცველი პროდუქტების საწარმოს საქმიანობა შეუჩერა სეს-მა შპს "ველის" რძის შემცველი პროდუქტების საწარმოს საქმიანობა შეუჩერა
გადახედვა
-
CS AWARD 2025 — თეგეტა ნომინაცია — მდგრადი მოხმარება და წარმოებაში გამარჯვებულია CS AWARD 2025 — თეგეტა ნომინაცია — მდგრადი მოხმარება და წარმოებაში გამარჯვებულია
-
₾15 მლნ-ის ღირებულების ნედლი ნავთობის განკარგვის ფაქტზე ბათუმის ნავთობტერმინალის ხელმძღვანელი 3 პირი დააკავეს ₾15 მლნ-ის ღირებულების ნედლი ნავთობის განკარგვის ფაქტზე ბათუმის ნავთობტერმინალის ხელმძღვანელი 3 პირი დააკავეს
გადახედვა
-
ღრმად ვართ შეშფოთებულნი მართული დეზინფორმაციის კამპანიებისა და ზოგიერთი აქტორის კოორდინირებული ქმედებებით — მაკა ბოჭორიშვილმა ეუთო-ს მინისტრთა საბჭოში ღრმად ვართ შეშფოთებულნი მართული დეზინფორმაციის კამპანიებისა და ზოგიერთი აქტორის კოორდინირებული ქმედებებით — მაკა ბოჭორიშვილმა ეუთო-ს მინისტრთა საბჭოში
გადახედვა
-
Human Rights Watch: საქართველო: რეპრესიული კანონები მშვიდობიანი პროტესტის კრიმინალიზაციას ახდენს Human Rights Watch: საქართველო: რეპრესიული კანონები მშვიდობიანი პროტესტის კრიმინალიზაციას ახდენს
გადახედვა
-
გივი მიქანაძე: უცხოელი სტუდენტების მიღება სახელმწიფო უნივერსიტეტებში, გამონაკლისი შემთხვევების გარდა, შეუძლებელი იქნება გივი მიქანაძე: უცხოელი სტუდენტების მიღება სახელმწიფო უნივერსიტეტებში, გამონაკლისი შემთხვევების გარდა, შეუძლებელი იქნება
გადახედვა
-
რას გამოიწვევს ანტარქტიდის ყინულის დნობა — მეცნიერთა პროგნოზი რას გამოიწვევს ანტარქტიდის ყინულის დნობა — მეცნიერთა პროგნოზი
გადახედვა
-
ბიბლიაში დაშვებული შეცდომა მსოფლიოზე დღესაც ზემოქმედებს? — ახალი კვლევა ბიბლიაში დაშვებული შეცდომა მსოფლიოზე დღესაც ზემოქმედებს? — ახალი კვლევა
გადახედვა
-
მეცნიერებმა 12 წლის მოზარდებზე სმარტფონის გავლენა შეაფასეს — რა აჩვენა კვლევამ მეცნიერებმა 12 წლის მოზარდებზე სმარტფონის გავლენა შეაფასეს — რა აჩვენა კვლევამ
გადახედვა
-
მეცნიერებმა სახის ფილერებთან დაკავშირებული ახალი საფრთხე გამოავლინეს მეცნიერებმა სახის ფილერებთან დაკავშირებული ახალი საფრთხე გამოავლინეს
გადახედვა
-
2026 წლიდან კერძო უნივერსიტეტში ჩარიცხული სტუდენტები სახელმწიფო დაფინანსებას ვეღარ მიიღებენ 2026 წლიდან კერძო უნივერსიტეტში ჩარიცხული სტუდენტები სახელმწიფო დაფინანსებას ვეღარ მიიღებენ
გადახედვა
-
სელფი მობაილის 23.6 მილიონი ლარის ინვესტიცია ქსელის განახლებაში სელფი მობაილის 23.6 მილიონი ლარის ინვესტიცია ქსელის განახლებაში
-
ლევან იოსელიანმა ალეკო ელისაშვილი მოინახულა ლევან იოსელიანმა ალეკო ელისაშვილი მოინახულა
გადახედვა
-
სუხიშვილების გამოფენა — ტრიუმფის 80 წელი გრძელდება, სუხიშვილების მთავარი სპონსორია საქართველოს ბანკი სუხიშვილების გამოფენა — ტრიუმფის 80 წელი გრძელდება, სუხიშვილების მთავარი სპონსორია საქართველოს ბანკი
-
ComCom-მა „ტელეიმედი“ და „სტუდია მაესტრო“ წინასაარჩევნო დებატების განუთავსებლობისთვის წერილობით გააფრთხილა ComCom-მა „ტელეიმედი“ და „სტუდია მაესტრო“ წინასაარჩევნო დებატების განუთავსებლობისთვის წერილობით გააფრთხილა
გადახედვა

კომენტარები