ბრალდებისა და სასამართლო ორგანოები სათანადოდ არ ეკიდებიან სოციალური ფონით განპირობებულ დანაშაულებს — საია
საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ სისხლის სამართლის პროცესების ოთხწლიანი მონიტორინგის შედეგები წარადგინა. ანგარიშების მნიშვნელოვანი მიგნება მძიმე სოციალური ფონით განპირობებული დანაშაულებია. საიას განცხადებით, ერთი მხრივ, ბრალდებულთა გაჭირვება დანაშაულის ჩადენის მოტივი გახდა, ხოლო მეორე მხრივ, სიდუხჭირემ კიდევ უფრო დაამძიმა მათი სამართლებრივი მდგომარეობა.
"ქვეყანაში არსებული მძიმე სოციალური ვითარება ტრაგიკულად აისახება გარკვეულ პირთა ქმედებებში. საქართველოში სიღატაკის გამო საარსებო შემწეობის მიმღებ მოქალაქეთა რაოდენობა წლიურად საშუალოდ 12-13%-ს შეადგენს", — ვკითხულობთ დოკუმენტში.
ორგანიზაციის განცხადებით, სხდომებზე იკვეთებოდა, რომ ბრალდებულის მიერ ჩადენილი ქმედების ხარისხი, მოტივი და მიზანი გამომდინარეობდა სოციალური სიდუხჭირიდან. თუმცა, ანგარიშის ავტორების შეფასებით, ამგვარ დანაშაულებთან მიმართებით ბრალდებისა და სასამართლო ორგანოების მიდგომები ყოველთვის არ იყო ადეკვატური.
ამასთან, მონიტორინგმა გამოავლინა კონკრეტული შემთხვევები, როდესაც გადაწყვეტილებების მიღებისას მათ მხედველობაში არ მიიღეს ზემოხსენებული გარემოებები. კერძოდ, საიას განცხადებით, მათი წარმომადგენლები დაესწრნენ პირველი წარდგენის სხდომებს, სადაც ბრალდებულებს მათი მატერიალური მდგომარეობის გამო იმაზე მკაცრი აღკვეთის ღონისძიება შეეფარდათ, ვიდრე მათი სათანადო ქცევის უზრუნველსაყოფად იყო საჭირო.
საიამ საილუსტრაციოდ რამდენიმე შემთხვევა მოიყვანა. ერთ-ერთი მაგალითის მიხედვით, პირს ბრალი ედებოდა ნივთების ქურდობაში ორი სხვადასხვა ავტომობილიდან, რამაც ზიანის სახით ჯამში 120 ლარი შეადგინა.
"პროკურორმა იშუამდგომლა პატიმრობის გამოყენებით, რაც დაასაბუთა იმ გარემოებით, რომ ბრალდებულმა ეს ქმედება ჩაიდინა პირობითი მსჯავრის ქვეშ, ანალოგიურ დანაშაულზე არის მსჯავრდებული და არსებობს ახალი დანაშაულის ჩადენის რისკი. ბრალდებული იყო 18 წლის, უსახლკარო, ცხოვრობდა ქუჩაში და არ გააჩნდა შემოსავალი. მან აღიარა დანაშაული და მხარი დაუჭირა პროკურორის შუამდგომლობას პატიმრობის შესახებ, რომელიც სასამართლომ დააკმაყოფილა", — ვკიტხულობტ დოკუმენტში.
ამასთან, მაგალითისთვის საიამ სხვა შემთხვევაც დაასახელა. კერძოდ, პირს ბრალად ედებოდა ეკლესიის ეზოში არსებული საქათმიდან 21 ქათმის მოპარვა, რამაც ზიანის სახით ჯამში 420 ლარი შეადგინა. პროკურორმა იშუამდგომლა პატიმრობის გამოყენებით, რაც იმ გარემოებით დაასაბუთა, რომ პირი წარსულში იყო მსჯავრდებული ქურდობისთვის, არსებობდა მიმალვის და ახალი დანაშაულის ჩადენის საფრთხე.
საიას განცხადებით, ბრალდებულის ადვოკატმა განმარტა, რომ პირს აქვს მძიმე სოციალური ფონი, აღიარებს დანაშაულს და მოითხოვა გირაო 1 000 ლარის ოდენობით. სასამართლომ დააკმაყოფილა პროკურორის შუამდგომლობა.
"დასახელებულ მაგალითებში ბრალდებულთა მატერიალური მდგომარეობის გამო, მოსამართლეებმა ვერ შეძლეს მაღალი ოდენობის გირაოს შეფარდება, თუმცა არსებული საფრთხეების განეიტრალება გირაოს მინიმალური ოდენობით მიზანშეწონილად არ მიიჩნიეს. ხოლო, რადგან ალტერნატიული აღკვეთის ღონისძიების გამოყენების შესაძლებლობას კონკრეტული მოცემულობა არ იძლეოდა მოსამართლე იძულებული გახდა, ყველაზე მკაცრი აღკვეთის ღონისძიება პატიმრობა გამოეყენებინა", — წერია განცხადებაში.
ანგარიშის ავტორების თქმით, ეს მაგალითები ცხადყოფს, რომ პროკურატურა და სასამართლო მხედველობაში არ იღებენ სოციალურ ფაქტორს და მათი მხრიდან ვლინდება არასათანადო შემწყნარებლობა მატერიალურად გაჭირვებული ბრალდებულის მიმართ.
"პრაქტიკაში პრობლემაა, ქმედების მცირე მნიშვნელობის მიუხედავად, გამამტყუნებელი განაჩენების დადგენა და, ზიანთან შედარებით, არაპროპორციული სასჯელების გამოყენება", — აცხადებენ ახალგაზრდა იურსიტთა ასოციაციაში.
საიაში აღნიშნავენ, რომ მცირე მნიშვნელობის განსაზღვრისას უნდა შეფასდეს, შეიცავს თუ არა კონკრეტული ქმედება საზოგადოებისთვის ისეთ საფრთხეს, რომ ის მიჩნეული იყოს სოციალურად საშიშ მოვლენად — დანაშაულად.
მათი თქმით, სასამართლო მონიტორინგი ცხადყოფს, რომ ბრალდებისა და სასამართლო ორგანოები სათანადო გულისხმიერებით არ ეკიდებიან სოციალური ფონით განპირობებულ დანაშაულებს. მათი რეაგირება უფრო მეტად ორიენტირებულია ბრალდებულთა დასჯასა და არა მათ შემდგომ რეაბილიტაცია-რესოციალიზაციაზე. საიას შეფასებით, ამგვარ დანაშაულებზე სახელმწიფოს რესურსი არ უნდა იხარჯებოდეს და უფრო ჰუმანური პრაქტიკა უნდა დამკვიდრდეს.
"ზემოთ მოცემულ შემთხვევებში სასამართლოს შეეძლო, არ დაემტკიცებინა საპროცესო შეთანხმებები სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის მე-7 მუხლის მე-2 ნაწილზე (ქმედების მცირე მნიშვნელობა) მითითებით, ან წინასასამართლო სხდომაზე შეეწყვიტა სისხლისსამართლებრივი დევნა. სამწუხაროდ, მონიტორინგს ამგვარი შემთხვევები არ გამოუვლენია.
თავის მხრივ, დისკრეციული უფლებამოსილებიდან გამომდინარე, საპროცესო კოდექსის მიხედვით, პროკურორიც უფლებამოსილი იყო, უარი ეთქვა სისხლისსამართლებრივ დევნაზე, ან მიემართა დევნის ალტერნატიული მექანიზმის — განრიდებისთვის, რომელიც პირის ნასამართლობას გამორიცხავს", — აცხადებენ საიაში.
დოკუმენტში ვკითხულობთ, რომ მართალია, ბრალდების მხარე ზოგ შემთხვევაში იყენებს განრიდების მექანიზმს, თუმცა სასამართლოდან პროკურატურაში განრიდების მიზნით დაბრუნებულ საქმეთა მაჩვენებელი და სასამართლო მონიტორინგის შედეგები მეტყველებს იმაზე, რომ პროკურატურა ირჩევს მკაცრ სისხლისსამართლებრივ დევნაზე ორიენტირებულ მიდგომებს და ისეთ პირთა მიმართ, რომელთა განრიდების შესაძლებლობაც არსებობს, არ იყენებს მის დისკრეციას დაქვემდებარებულ ამ ჰუმანურ აქტს.
საიას შეფასებით, მძიმე სოციალური ფონით განპირობებულ დანაშაულებზე მნიშვნელოვანი პასუხისმგებლობა აკისრია სახელმწიფოს, ამიტომ, პროცესის მწარმოებელმა ორგანოებმა ყოველ კონკრეტულ საქმეზე ინდივიდუალური მიდგომით უნდა იხელმძღვანელონ და გადაწყვეტილებების მიღებისას, საჯარო ინტერესთან ერთად, მხედველობაში მიიღონ დანაშაულის ჩადენის მოტივი და ბრალდებულთა საშიშროების ხარისხი.
-
გადახედვარუსთაველის გამზირი გადაიკეტა. ქალთა მარში ფოტოებში რუსთაველის გამზირი გადაიკეტა. ქალთა მარში ფოტოებში
-
გადახედვასტუდენტი, რომელიც კობახიძის ლექციაზე საქართველოსა და ევროკავშირის დროშით მივიდა, ლექციაზე არ შეუშვეს სტუდენტი, რომელიც კობახიძის ლექციაზე საქართველოსა და ევროკავშირის დროშით მივიდა, ლექციაზე არ შეუშვეს
-
გადახედვადაუშვებელია, მივიღოთ კანონი, რომლის უკან გაწვევისკენ მოგვიწოდებენ ცივილიზებული სამყაროს წევრი ქვეყნები — GPBA დაუშვებელია, მივიღოთ კანონი, რომლის უკან გაწვევისკენ მოგვიწოდებენ ცივილიზებული სამყაროს წევრი ქვეყნები — GPBA
-
გადახედვადღეს, 20 აპრილს, 5 საათზე, გაიმართება ქალების მარში — ქალები ვირჩევთ ევროპას დღეს, 20 აპრილს, 5 საათზე, გაიმართება ქალების მარში — ქალები ვირჩევთ ევროპას
-
გადახედვავდებთ პირობას, კოალიციური მთავრობის ჩამოყალიბების შემდეგ, მოქალაქეებს არ ექნებათ შეხება ნიღბიან სპეცრაზმელებთან — ოპოზიციური პარტიების განცხადება ვდებთ პირობას, კოალიციური მთავრობის ჩამოყალიბების შემდეგ, მოქალაქეებს არ ექნებათ შეხება ნიღბიან სპეცრაზმელებთან — ოპოზიციური პარტიების განცხადება
-
გადახედვაროგორი ამინდი იქნება ამ შაბათ-კვირას როგორი ამინდი იქნება ამ შაბათ-კვირას
-
გადახედვაკინოცენტრმა დაფინანსება შეგვიწყვიტა — თბილისის საერთაშორისო კინოფესტივალი კინოცენტრმა დაფინანსება შეგვიწყვიტა — თბილისის საერთაშორისო კინოფესტივალი
-
გადახედვაGPBA: კონსოლიდაცია რუსეთის დამპყრობლურ პოლიტიკასთან ბრძოლის აუცილებელი პირობაა GPBA: კონსოლიდაცია რუსეთის დამპყრობლურ პოლიტიკასთან ბრძოლის აუცილებელი პირობაა
-
გადახედვაოზურგეთის საკრებულოს თავმჯდომარის, დავით დარჩიას შვილი: არა რუსულ კანონს! ოზურგეთის საკრებულოს თავმჯდომარის, დავით დარჩიას შვილი: არა რუსულ კანონს!
-
გადახედვაკვლევის თანახმად, მელიები ადამიანების "საუკეთესო მეგობრები" იყვნენ კვლევის თანახმად, მელიები ადამიანების "საუკეთესო მეგობრები" იყვნენ
-
გადახედვალაზარეს განაჩენის სარეზოლუციო ნაწილი პრეზიდენტს ჯერ არ მიუღია — მის მოსამზადებლად, მოსამართლემ 14-დღიანი ვადა აიღო ლაზარეს განაჩენის სარეზოლუციო ნაწილი პრეზიდენტს ჯერ არ მიუღია — მის მოსამზადებლად, მოსამართლემ 14-დღიანი ვადა აიღო
-
გადახედვალავროვი ოცნების რუსულ კანონზე ამბობს, რომ "ძალიან რბილია" ლავროვი ოცნების რუსულ კანონზე ამბობს, რომ "ძალიან რბილია"
-
გადახედვადეა მელაძე: არა რუსულ კანონს! გელით რუსთაველზე დეა მელაძე: არა რუსულ კანონს! გელით რუსთაველზე
-
გადახედვავახტანგ გომელაური: აქციის მონაწილეები სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდნენ პოლიციას, ამის შემდეგ მოხდა დაპირისპირება ვახტანგ გომელაური: აქციის მონაწილეები სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდნენ პოლიციას, ამის შემდეგ მოხდა დაპირისპირება
-
გადახედვახაბეიშვილი: ელისაშვილის ცემა იყო მიზანმიმართული, საზოგადოებას უთხრეს — თუ პარლამენტარს ასე ვექცევით, თქვენ უარესად მოგექცევით ხაბეიშვილი: ელისაშვილის ცემა იყო მიზანმიმართული, საზოგადოებას უთხრეს — თუ პარლამენტარს ასე ვექცევით, თქვენ უარესად მოგექცევით
-
გადახედვარა ეწერა რუსთავი 2-ის საინფორმაციოს უფროსის Whatsapp სტატუსში, რომელიც დღეს გამოქვეყნდა და მალევე წაიშალა რა ეწერა რუსთავი 2-ის საინფორმაციოს უფროსის Whatsapp სტატუსში, რომელიც დღეს გამოქვეყნდა და მალევე წაიშალა
-
გადახედვაოცნების დეპუტატის, გია ცაგარეიშვილის შვილი: მედვედევს რაც მოსწონს, დუგინს რაც მოსწონს — ჩვენ ავტომატურად არ მოგვწონს, 2x2 ოცნების დეპუტატის, გია ცაგარეიშვილის შვილი: მედვედევს რაც მოსწონს, დუგინს რაც მოსწონს — ჩვენ ავტომატურად არ მოგვწონს, 2x2
-
გადახედვაახალგაზრდების ორგანიზებით, პარლამენტთან საპროტესტო აქცია დღეს 19 საათზე იგეგმება ახალგაზრდების ორგანიზებით, პარლამენტთან საპროტესტო აქცია დღეს 19 საათზე იგეგმება
-
-
გადახედვატაბიძეზე მომხდარი დაჭრის ფაქტზე ერთ პირს ბრალი წარუდგინეს ტაბიძეზე მომხდარი დაჭრის ფაქტზე ერთ პირს ბრალი წარუდგინეს
-
გადახედვარატომ გაუჩინარდნენ ევროპის მონადირე-შემგროვებლები რატომ გაუჩინარდნენ ევროპის მონადირე-შემგროვებლები
კომენტარები