საზოგადოებაში ფესვგადგმული ქალთმოძულეობა — სიშიშვლის გარშემო არსებული ორმაგი სტანდარტები
წინამდებარე სტატიაში BuzzFeed News-ის რეპორტიორი ლორენ სტრაპაგილი ემილი რატაკოვსკისა და პერის ჰილტონზე უნებართვოდ გავრცელებულ შიშველ ფოტო- და ვიდეომასალას კრის ევანსის ბოლოდროინდელ შემთხვევას უპირისპირებს და საზოგადოებაში არსებულ ქალთმოძულეობაზე საუბრობს. ავტორის მიერ შერჩეული თხრობის სტილი ჩვენს თარგმანში სრულად, ცენზურის გარეშეა დაცული.
ემილი რატაკოვსკის შიშველი ფოტოებისა და პერის ჰილტონის უნებართვოდ გავრცელებული ჩანაწერის მიმართ არსებულ საზოგადოებრივ რეაქციას თუ კრის ევანსის სოციალური მედიის შემთხვევას შევადარებთ, დავინახავთ, ჯერ კიდევ რაოდენ ღრმადაა ქალთმოძულეობა ფესვგადგმული.
როდესაც ემილი რატაკოვსკის Cut-ში დაწერილი ბოლო ესეი წავიკითხე, რომელშიც ის წერდა, რომ ფოტოგრაფმა ჯონათან ლედერმა მისი თანხმობის გარეშე გამოუქვეყნა შიშველი ფოტოები, მინდოდა, მისი პოლაროიდების სამი წიგნის ყველა უკანასკნელი ასლი მეპოვა და კოცონში დამეწვა. ან ვულკანში გადამეძახებინა. ან ზღვის ფსკერის სიღრმეებში გადამეშვა. რამე მაინც, რაც მცირედით მაგრძნობინებდა სამართლიანობას — არა მხოლოდ რატაკოვსკისთვის, არამედ ყველა იმ ქალისთვის, რომელსაც ძალით შეახსენეს, რომ საკუთარი სხეული მათ არ ეკუთვნით.
რატაკოვსკიმ ლედერს ფოტოები კარიერის ადრეულ ეტაპზე გადააღებინა, როცა ის 20 წლის იყო. ესეიში ის ამბობს, რომ ნერვებს ტკბილი წითელი ღვინით იწყნარებდა, როდესაც ნახევრად და მთლიანად შიშველი მისთვის პოზირებდა იმის იმედად, რომ შთაბეჭდილებას მოახდენდა მამაკაცზე, ვისზე შთაბეჭდილების მოხდენაც საკუთარ მოვალეობად მიაჩნდა. მან ლედერს სექსუალურ ძალადობაში დასდო ბრალი, მაგრამ სავარაუდო დარღვევები ამით არ დასრულებულა. როგორც კი ემილიმ წარმატებას მიაღწია, ლედერმა გამოუყენებელ პოლაროიდებს რამდენიმე წელიწადში სამ წიგნად მოუყარა თავი — რატაკოვსკის ესეის მიხედვით, ეს მოდელის სურვილსა და ფოტოების გამოყენების საწყისი ჩანაფიქრის იურიდიულ შეთანხმებას ეწინააღმდეგებოდა. ემილი საჯაროდ ცდილობდა პროექტის შეჩერებას, მაგრამ ხალხმა რატაკოვსკის პროტესტის მიუხედავად — ან იქნებ სწორედაც ამის გამო — მაინც იყიდა წიგნი და დაესწრო წარდგენას.
როდესაც ლედერს Cut-ის ფაქტების გადამმოწმებელი დაუკავშირდა, მან თქვა: "ხომ გესმით, ვისზეა საუბარი, არა? ეს ის გოგოა, რომელიც ჟურნალ Treats!-ში შიშველი იყო და იმ დროისთვის რობინ თიკის ვიდეოში შიშველი დახტუნაობდა. მართლა გინდათ, ვინმემ დაიჯეროს, რომ ის მსხვერპლი იყო?"
რატაკოვსკიმ დაწერა: "წლების განმავლობაში, სანამ კარიერას ვაწყობდი, ის ამ ემილის თავისი ჭრიალა ძველი სახლის უჯრებში ინახავდა და იცდიდა, რომ საჯაროდ 'გაებოზებინა'".
ეს რომ წავიკითხე, ბრაზმა მომიცვა. ახლაც გაბრაზებული ვარ. მხოლოდ იმიტომ, რომ საკუთარი სურვილით ის ერთხელ შიშველი იყო, ან თუნდაც ერთზე მეტჯერ, ხალხს იმის უფლება არ ეძლევა, რომ მის სხეულს თავისუფლად დაეპატრონოს.
ის ფაქტი, რომ რატაკოვსკის აღწერილი ექსპლუატაცია პატრიარქატისა და ქალთმოძულეობის 101-ის შედეგია (იმის, რომ კაცებს ასწავლიან, თითქოს ქალები სიამოვნებისა და გართობის ერთჯერადი საგნები არიან), ამას ნაკლებად შემზარავს არ ხდის. ზოგიერთი მამაკაცისთვის ექსპლუატაცია უბრალოდ შესაძლებლობა კი არა, აუცილებლობაა. მათთვის ქალი სრულფასოვანი ადამიანი არ არის.
ახლა, ალბათ, ჩვენს ვითომდა პოსტფემინურ საზოგადოებაში, გვინდა, გვჯეროდეს, რომ ამაზე უკეთესები ვართ. თუმცა სულ რაღაც ექვსი წლის წინ მოხდა შემთხვევა, როცა ათობით ცნობილი ქალის, მათ შორის რატაკოვსკის, შიშველი ფოტოები მოიპარეს და უნებართვოდ განათავსეს ინტერნეტში. ის ფაქტი, რომ პირად მონაცემთა ამ მასობრივ დარღვევას The Fappening (ინგლისური სლენგი, რომელიც "მოვლენასა" და "მასტურბაციას" აერთიანებს) ეწოდა, საკმარისს ამბობს იმაზე, თუ რაოდენ აღტაცებით იპოვეს და მოიხმარეს ეს ფოტოები — როგორ იპოვეს და მოიხმარეს ეს ქალები. მახსოვს, ჩემი Reddit-ის მთავარი გვერდი ამ ფოტოების ტალღების მოქცევად იქცა, შემდეგ ისინი იშლებოდა, შემდეგ კი ციკლი თავიდან იწყებოდა, რადგან ადმინისტრატორები ძლივს ახერხებდნენ დროულად რეაგირებას.
საქმე ის კი არაა, რომ შიშველი სხეულების პოვნა ინტერნეტში რთულია. მაგრამ მათთვის, ვინც ეს ფოტოები აღტაცებით მოიხმარა, მათი მოხმარების მთელი სიამოვნება იმაში მდგომარეობს, რომ ამ ქალებს მათი ნებართვის გარეშე უყურებენ — რომ შეუძლიათ, ისინი დაამცირონ, დააკნინონ და მათ "შესაფერისი ადგილი" მიუჩინონ. The Fappening მხოლოდ ტრაკებსა თუ ძუძუებზე ყურებით გათავება არ ყოფილა — ეს ხდებოდა იმის ცოდნით, რომ ეს მოქმედება წარმატებული და ცნობილი ქალების ძლიერი შეურაცხყოფა და დამცირება იყო.
"ფოტოების გავრცელების შემდეგ განადგურებული ვიყავი. ხუთ დღეში 4,5 კილო დავიკელი, ერთი კვირის შემდეგ კი თმის მთელი გროვა ჩამომიცვივდა, რამაც ჩემს თავზე, უკან, თეთრი კანის იდეალურად მრგვალი წრე დატოვა", — დაწერა Cut-ის ესეიში.
წინა კვირაში მსახიობ კრის ევანსს საკუთარი შიშველი ფოტო ონლაინ სივრცეში გაუვრცელდა. ჰაკერობის სკანდალისგან განსხვავებით, ეს თვითონ მსახიობს მოუვიდა შემთხვევით. მან Instagram-ის სთორიში საკუთარი გალერეის სქრინშოთი ატვირთა, რომელიც, როგორც აღმოჩნდა, პენისის ფოტოსაც შეიცავდა. სთორი მალევე წაიშალა, მისმა ფანებმა და სხვა ვარსკვლავებმა კი, მაგალითად, კრისი ტაიგენმა და მარკ რუფალომ, სწრაფადვე დაიწყეს მისი დაცვა. დაიწყო კამპანია, რომელიც კიცხავდა ყველას, ვინც ეს ფოტო გააზიარა, და გვახსენებდა, რომ მისი გაზიარება ევანსის პირადი სივრცის დარღვევა იყო. როდესაც Twitter-ზე მისი სახელი ტრენდული გახდა, ფანებმა სხვადასხვა ჰეშთეგი ძაღლებთან ერთად და საავადმყოფოში ბავშვების სტუმრობისას გადაღებული ევანსის ფოტოებით გადაფარეს, რათა ყურადღება მისი სხეულიდან მის ადამიანურობაზე გადართულიყო.
მიხარია, რომ ევანსს კარგად მოექცნენ. მაგრამ ევანსის ფოტოს ისეთი აღტაცებითა და თავგამოდებით არასდროს მოიხმარდნენ, როგორც ეს 2014 წლის ფოტოების შემთხვევაში მოხდა, რადგან მისი სხეული მისად მიიჩნევა. როცა მის პირად სივრცეს მოვკრავდით თვალს, ეს ჩვენ მის პიროვნებაზე ძალაუფლების მოპოვებისა და მისი ფლობის რაიმე შეგრძნებას არ გაგვიჩენდა.
შეიძლება, თქვათ, რომ იმ ქალებს, რომელთა ფოტოებიც მოიპარეს, მათ შორის რატაკოვსკის, ნამდვილი შედეგები არ უწვნევიათ. თქვათ, რომ მედიის უდიდესი ნაწილი მათ მხარეს იყო, მათი კარიერა კი უცვლელად გაგრძელდა. როგორც თვითონ ლედერმა თქვა რატაკოვსკიზე, ამ ქალების უმეტესობა სხვა ფორმატებში საკუთარი სურვილითვე გაშიშვლდა — მერე რა?
სწორედ ასე ვუყურებთ სექსუალურ ძალადობას მთელ მსოფლიოში. გაუპატიურების კულტურის ქვეშ სექსუალური ძალადობა იშვიათად და ზოგჯერ, არარსებულადაც კი განიხილება — თუკი ის მაინც ხდება, დიდი არაფერია. ეს მხოლოდ ცუდი სექსი იყო. ეს მხოლოდ ფოტოა. მორჩა, დაივიწყე.
ნამდვილად რომ გვინდოდეს რაიმეს სწავლა, ამისთვის საკმარისი შესაძლებლობები გვაქვს. ამ კვირაში YouTube-ზე This Is Paris გამოვიდა — დოკუმენტური ფილმი პერის ჰილტონზე, ერთ-ერთ პირველ ინფლუენსერზე. ჰილტონი არასდროს ყოფილა ის ადამიანი, რომელსაც დიდად თანაუგრძნობდნენ. მას ყოველთვის მდიდარ და სულელ გოგოდ განიხილავდნენ, რომელიც პოპულარობისთვის საკუთარი თავის ექსპლუატაციას ახდენდა. ზედმეტად მარტივია იმის დავიწყება, რომ საზოგადოებაში მისი ცნობადობის გაზრდის ნაწილი მისი სექსის ჩანაწერის უნებართვოდ გავრცელება იყო.
ის მხოლოდ 19 წლის იყო, როდესაც ეს ჩანაწერი — ულმობელი სათაურით 1 ღამე პერისში (1 Night in Paris) — გაავრცელა კაცმა, რომელიც ჰილტონს უყვარდა, იმ აუდიტორიისთვის, რომელმაც ის აღტაცებით მიიღო — არა იმიტომ, რომ ის რაიმე ფორმით კარგი ვიდეო იყო, არამედ იმიტომ, რომ, იმ შიშველი ფოტოების მსგავსად, ეს იყო იმის შესაძლებლობა, რომ ჰილტონის რაღაც ნაწილს მისი სურვილის გარეშე დაუფლებოდი.
"ეს იყო ინტიმური მომენტი თინეიჯერ გოგოსთან, რომელიც საღად ვერ აზროვნებდა, მაგრამ ყველა უყურებდა ამას და იცინოდა, თითქოს რაღაც თავშესაქცევი ყოფილიყო", — ამბობს ჰილტონი დოკუმენტურ ფილმში.
ჰილტონი ამბობს, რომ კაცმა კამერა ამოიღო და წნეხის ფონზე ჩანაწერის გაკეთებაზე დაითანხმა, თან უთხრა, რომ ვიდეოს სხვა არავინ ნახავდა. ვიდეოს გავრცელების შემდეგ პრესამ პერისი დაადანაშაულა ზუსტად ისე, როგორც ლედერმა დაადანაშაულა რატაკოვსკი და როგორც შიშველი ფოტოების დაჰაკვის შემდეგ დაადანაშაულეს ქალები მხოლოდ იმის გამო, რომ ეს ფოტოები საერთოდ გადაიღეს.
"ისეთი შეგრძნება მქონდა, თითქოს ელექტრონულად გამაუპატიურეს", — თქვა ჰილტონმა.
"ეს რომ დღეს მომხდარიყო, იგივე ამბავი არ განმეორდებოდა. მათ ცუდი ადამიანი გამხადეს. რაღაც ცუდი ჩავიდინე. ეს ჩემი პირველი ნამდვილი ურთიერთობა იყო, 18-ის ვიყავი. მასზე ძალიან ვიყავი შეყვარებული და მინდოდა, გამებედნიერებინა".
იმაში ვეთანხმები, რომ ეს ჩანაწერი დღეს რომ გავრცელებულიყო, მის გარშემო არსებული მედია რეპორტაჟები სხვაგვარი იქნებოდა, ვიდრე 16 წლის წინ. როგორც მინიმუმ, ზოგიერთი სათაური უფრო თანამგრძნობი იქნებოდა; ზოგი ადამიანი ძალადობას მის ნამდვილ სახელს დაარქმევდა. მაგრამ მაინც, ვიცი და თქვენც იცით, რომ Reddit-ზე უამრავი ენაგადმოვარდნილი პოსტი იქნებოდა, პორნოსაიტებზე კი ვიდეო მუდმივად აიტვირთებოდა და ხალხი აღტაცებით მოიხმარდა ამ საბოლოო "გამოგიჭირეთ" მომენტს იმ ქალისა, რომელმაც რაღაც დონის ცნობადობას, წარმატებასა და მოწონებას მიაღწია.
ის, რომ ჩვენ ასეთი დარღვევები არ გვადარდებს თეთრკანიანი, გამხდარი, ლამაზი და წარმატებული ქალების მიმართ, ბევრს ამბობს იმაზე, კიდევ ვის არ ვაძლევთ საკუთარი სხეულების ფლობის საშუალებას. თუკი მხოლოდ ახლა ვიაზრებთ, რომ ჰილტონი და რატაკოვსკი ის ქალები არიან, რომელთა პირადი სივრცეც დაარღვიეს, რა მოხდება, როცა ვიღაცას, ვინც არ არის თეთრკანიანი, ან არის LGBTQ თემის წარმომადგენელი, მსუქანი, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე, ან ღარიბი, ამგვარი ფორმით მოხმარებისთვის გამოვარჩევთ?
ნუ, ეს უკვე ვიცით. 2016 წელს, როდესაც კომიკოსი ლესლი ჯონსი დაჰაკეს და მისი შიშველი ფოტოები გავრცელდა, ამის რეაქცია მოიცავდა არა მხოლოდ ქალთმოძულეობას, არამედ ასევე რასიზმსა და სხეულის ფორმების შეურაცხყოფას. იგივე ტროლები, რომლებიც გამხდარი და თეთრკანიანი ქალების შიშველ ფოტოებს ავრცელებდნენ, ახლა ჯონსის გარეგნობაზე ცვლიდნენ ერთმანეთში გესლიან შენიშვნებს. "ჩვენ არა მხოლოდ გფლობთ — ამბობდნენ ისინი — არამედ უარგყოფთ. ნებისმიერ შემთხვევაში, ჩვენ შენ გმართავთ. ნებისმიერ შემთხვევაში, შენი სხეული შენ არ გეკუთვნის. და ნებისმიერ შემთხვევაში, ეს შენი ბრალია".
მინდა, მჯეროდეს, რომ ახლა ყველაფერს ვიაზრებთ. მინდა, მჯეროდეს, რომ ვიცვლებით. მაგრამ რატაკოვსკის ეს ფოტოწიგნები ჯერ კიდევ თაროებზეა შემოდებული და ჯერ კიდევ შეგიძლიათ ამ მოპარული შიშველი ფოტოების ნახვა.
ვიცი, რომ ერთადერთი არ ვარ, ვისაც თითოეული მოპარული შიშველი ფოტოსა და უნებართვოდ გავრცელებული ვიდეოს განადგურება უნდა. მოდით, დავანთოთ ეს კოცონი, დავწვათ ეს წიგნები და ცეცხლის გარშემო ვიცეკვოთ.
-
გადახედვაUEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა UEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა
-
გადახედვააშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა" აშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა"
-
გადახედვაქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ ქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ
-
გადახედვაირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება" ირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება"
-
გადახედვაქვეყნის საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მოქალაქეებს მოკვლით ემუქრებიან — მოლდოვის პრემიერმინისტრი ქვეყნის საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მოქალაქეებს მოკვლით ემუქრებიან — მოლდოვის პრემიერმინისტრი
-
გადახედვაესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის ესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის
-
გადახედვათბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა თბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა
-
გადახედვაგირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა გირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა
-
გადახედვალილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა ლილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა
-
გადახედვადიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა დიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა
-
გადახედვანინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ ნინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ
-
გადახედვალევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული ლევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული
-
გადახედვაანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში ანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში
-
გადახედვა246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა" 246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა"
-
გადახედვაშალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო შალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო
-
-
გადახედვაწალენჯიხის მერი გია ხარჩილავა გარდაიცვალა წალენჯიხის მერი გია ხარჩილავა გარდაიცვალა
-
გადახედვაევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ ევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვააშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს აშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს
-
გადახედვაზაალ სამადაშვილი გარდაიცვალა ზაალ სამადაშვილი გარდაიცვალა
კომენტარები