ნობელის კომიტეტის 5 სკანდალური გადაწყვეტილება
ნობელის პრემიერა მსოფლიოში ცნობილი ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი და აღიარებული ჯილდოა, რომელსაც ხელოვნებაში, მეცნიერებასა და პოლიტიკაში შეტანილი მნიშვნელოვანი წვლილისთვის 1901 წლიდან გასცემენ.
მიუხედავად იმისა, რომ ქიმიის, ლიტერატურის, ფიზიკის, ფსიქოლოგიის ან მედიცინის და მშვიდობის დარგში გამარჯვებულს სპეციალური ჟიური ავლენს, რაც ამ კანდიდატის ცნობადობას საერთაშორისო მასშტაბით ერთიორად ზრდის, ამდენწლიანი ისტორიის განმავლობაში არაერთხელ ყოფილა შემთხვევა, როცა ნობელის კომიტეტის გადაწყვეტილებას ურთიერთსაწინააღმდეგო შეფასებები მოჰყვა.
ახლა სწორედ რამდენიმე ასეთ შემთხვევაზე გიამბობთ:
1. ბარაკ ობამა — 2009 წელი
აშშ-ის პრეზიდენტად გახდომიდან ცხრა თვის შემდეგ ბარაკ ობამას მშვიდობის დარგში ნობელის პრემია გადაეცა "განსაკუთრებული ძალისხმევისთვის, რომ გაეძლიერებინა საერთაშორისო დიპლომატია და თანამშრომლობა ხალხებს შორის". მართალია, The New York Times-მა ამ გადაწყვეტილებას "გასაოცარი სიურპრიზი" უწოდა, თუმცა სკეპტიკოსები ამბობდნენ, რომ ობამამ დაუმსახურებლად მიიღო პრიზი — ის ნომინანტად პოლიტიკური პასუხისმგებლობის აღებიდან 12 დღეში განიხილეს, რის გამოც ბევრი ნობელის კომიტეტს პოლიტიკური სარჩულის გამო აკრიტიკებდა.
2. იასირ არაფატი — 1994 წელი
პალესტინელ იასირ არაფატს ისრაელთან მიღწეული სამშვიდობო შეთანხმების გამო მშვიდობის დარგში ნობელის პრემია გადასცეს, თუმცა ბევრი ამას კრიტიკულად შეხვდა: ოპონენტები მას ტერორისტულ დაჯგუფებებთან კავშირში ადანაშაულებდნენ და მასაც "ტერორისტად" მოიხსენიებდნენ.
3. ვანგარი მაატაი — 2004 წელი
2004 წელს ვანგარი მაატაი პირველი აფრიკელი ქალი გახდა, რომელსაც ნობელის პრემია გადაეცა: ის კენიაში დემოკრატიული ღირებულებების გაძლიერებისა და სოფლის მეურნეობით დაკავებული ქალების უფლებების მხარდაჭერისთვის მშვიდობის დარგში დააჯილდოვეს. თუმცა მისი გამარჯვება ერთ-ერთ ინტერვიუში გამოთქმულმა მოსაზრებამ დაჩრდილა, სადაც ამბობს, რომ აივ-ინფექცია ევროპულმა სახელმწიფოებმა აფრიკის მოსახლეობის შესამცირებლად შექმნეს.
4. ბობ დილანი — 2016 წელი
ერთ-ერთი ყველაზე ურთიერთსაწინააღმდეგო მოსაზრებებით სავსე დისკუსია ნობელის კომიტეტის 2016 წლის გადაწყვეტილებამ გამოიწვია, როცა ლიტერატურის დარგში ბობ დილანი დააჯილდოვეს: ის პირველი მუსიკოსი გახდა, ვინც ეს პრემია მიიღო. კრიტიკოსები ამ გადაწყვეტილებას შეუსაბამოს უწოდებდნენ, რადგან სხვადასხვა დროს უამრავი მნიშვნელოვანი ავტორი "ვერ შეამჩნია" ნობელის კომიტეტმა, ამჯერად კი ლიტერატურაში შეტანილი წვლილისთვის მომღერალი დააჯილდოვეს.
5. პეტერ ჰანდკე — 2019 წელი
ავსტრიელი მწერალი პეტერ ჰანდკე ლიტერატურის დარგში ჯერჯერობით ბოლო ლაურეატია, რომლის გამარჯვება ცნობილ მწერლებთან ერთად, სხვადასხვა ორგანიზაციებმა და აქტივისტებმაც გააკრიტიკეს: ჰანდკეს არაერთხელ დაუფიქსირებია თავისი აზრი 90-იან წლებში იუგოსლავიაში მიმდინარე სისხლიანი დაპირისპირების შესახებ და ის ხშირად უარყოფდა სრებრენიცის ხოცვა-ჟლეტის სახელით ცნობილ მოვლენას, როცა ათასობით მუსლიმი ბოსნიელი მოკლეს. ის ასევე სერბეთის ომის საერთაშორისოდ აღიარებული კრიმინალის, სლობოდან მილოშევიჩის დასაფლავებაზე სიტყვით საჯაროდ გამოვიდა. სწორედ ამის გამო ბევრი ფიქრობს, რომ მისთვის მსგავსი პატივი არ უნდა მიეგოთ.
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძის განცხადებით, ბარათაშვილის ხიდზე "გამაფრთხილებელი პიკეტირება მოეწყობა" მამუკა ხაზარაძის განცხადებით, ბარათაშვილის ხიდზე "გამაფრთხილებელი პიკეტირება მოეწყობა"
-
გადახედვაოპოზიციურმა პარტიებმა რუსთაველის გამზირზე შეკრებილებს სამოქმედო გეგმა გააცნეს ოპოზიციურმა პარტიებმა რუსთაველის გამზირზე შეკრებილებს სამოქმედო გეგმა გააცნეს
-
გადახედვაზურა ჯაფარიძე: მოგვიწევს ქუჩაში ბრძოლა და ამისთვის იყავით მზად ზურა ჯაფარიძე: მოგვიწევს ქუჩაში ბრძოლა და ამისთვის იყავით მზად
-
გადახედვამე აქ ვარ იმისათვის, რომ მხარი დავუჭირო დემოკრატიისათვის ბრძოლას და ქართველების თავისუფლებას — გრეტა ტუნბერგი აქციაზე მივიდა მე აქ ვარ იმისათვის, რომ მხარი დავუჭირო დემოკრატიისათვის ბრძოლას და ქართველების თავისუფლებას — გრეტა ტუნბერგი აქციაზე მივიდა
-
გადახედვანიკა მელია: ხვალ 14 საათზე სპორტის სასახლესთან შევიკრიბებით ნიკა მელია: ხვალ 14 საათზე სპორტის სასახლესთან შევიკრიბებით
-
გადახედვაგიორგი მარგველაშვილი: პროტესტი მოიტანს შედეგს, მაგრამ უნდა გვესმოდეს, რომ ის იქნება ხანგრძლივი, დამქანცველი, თავისი "პიკებით" და ჩავარდნებით გიორგი მარგველაშვილი: პროტესტი მოიტანს შედეგს, მაგრამ უნდა გვესმოდეს, რომ ის იქნება ხანგრძლივი, დამქანცველი, თავისი "პიკებით" და ჩავარდნებით
-
გადახედვაურსულა ფონ დერ ლაიენი: არჩევნების შემდგომი სიტუაცია კვლავ შემაშფოთებელია ურსულა ფონ დერ ლაიენი: არჩევნების შემდგომი სიტუაცია კვლავ შემაშფოთებელია
-
გადახედვაWednesday-ს მეორე სეზონი 23 ნოემბერს გამოდის Wednesday-ს მეორე სეზონი 23 ნოემბერს გამოდის
-
გადახედვაინდოეთში ავტობუსი ამობრუნდა - დაიღუპა სულ მცირე 36 ადამიანი ინდოეთში ავტობუსი ამობრუნდა - დაიღუპა სულ მცირე 36 ადამიანი
-
გადახედვანონა ქურდოვანიძე: საიას შუამდგომლობა ერთადერთმა სასამართლომ დააკმაყოფილა ნონა ქურდოვანიძე: საიას შუამდგომლობა ერთადერთმა სასამართლომ დააკმაყოფილა
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე: წინააღმდეგობა გაგრძელდება დღესაც და მომავალ დღეებშიც - ჩვენი მომავალი ვერ იქნება დამპყრობელთან მამუკა ხაზარაძე: წინააღმდეგობა გაგრძელდება დღესაც და მომავალ დღეებშიც - ჩვენი მომავალი ვერ იქნება დამპყრობელთან
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ურსულა ფონ დერ ლაიენს ესაუბრა სალომე ზურაბიშვილი ურსულა ფონ დერ ლაიენს ესაუბრა
-
გადახედვაბათუმში ლიფტის ჩავარდნის შედეგად 4 ადამიანი დაშავდა ბათუმში ლიფტის ჩავარდნის შედეგად 4 ადამიანი დაშავდა
-
გადახედვაკალაძე პრეზიდენტზე: კეთილი ინებოს, აწიოს ერთი ადგილი, მივიდეს და პასუხი გასცეს შეკითხვებს კალაძე პრეზიდენტზე: კეთილი ინებოს, აწიოს ერთი ადგილი, მივიდეს და პასუხი გასცეს შეკითხვებს
-
გადახედვასაპროტესტო აქციის მონაწილეები რუსთაველის გამზირისკენ მიემართებიან საპროტესტო აქციის მონაწილეები რუსთაველის გამზირისკენ მიემართებიან
-
გადახედვარუსეთის საგარეო უწყების საერთო ევროპული თანამშრომლობის დეპარტამენტს "ევროპულ პრობლემათა დეპარტამენტი" დაერქვა რუსეთის საგარეო უწყების საერთო ევროპული თანამშრომლობის დეპარტამენტს "ევროპულ პრობლემათა დეპარტამენტი" დაერქვა
-
გადახედვავიდეო: რიანა Savage x Fenty-ს კამპანიაში შვილებთან ერთად გადაიღეს ვიდეო: რიანა Savage x Fenty-ს კამპანიაში შვილებთან ერთად გადაიღეს
-
გადახედვამთავარი ტექ კონფერენცია კავკასიის რეგიონში — Touch Summit ბრუნდება მთავარი ტექ კონფერენცია კავკასიის რეგიონში — Touch Summit ბრუნდება
-
გადახედვაპარლამენტის ეზოში სამართალდამცავები შეიყვანეს პარლამენტის ეზოში სამართალდამცავები შეიყვანეს
-
გადახედვაკახა კალაძე: ფაქტი არ არსებობს ბუნებაში, რომ არჩევნები გაყალბდა კახა კალაძე: ფაქტი არ არსებობს ბუნებაში, რომ არჩევნები გაყალბდა
კომენტარები