კამპანია ეს შენ გეხებას მიერ შემუშავებულ 2 კანონპროექტს პარლამენტში დეპუტატები, ვახტანგ ხმალაძე და შალვა შავგულიძე, ინდივიდუალურად წარადგენენ. ამის შესახებ კამპანიაში შემავალმა არასამთავრობო ორგანიზაციებმა დღეს, 13 მაისს, გამართულ პრესკონფერენციაზე განაცხადეს.

NGO-ების განმარტებით, იმისთვის, რომ აღნიშნული კანონპროექტები რომელიმე კონკრეტულ პოლიტიკურ პარტიასთან ასოცირებული არ ყოფილიყო, თავდაპირველად სურდათ ინიციატივა პარლამენტში თითო ფრაქციიდან თითო წევრს წარედგინა. თუმცა, მათი თქმით, ვინაიდან ეს ასე ვერ მოხერხდა, კამპანიამ ხმალაძესა და შავგულიძეზე შეაჩერა არჩევანი, რომლებიც ამავე საკითხზე სხვა კანონპროექტის ავტორები და ინიციატორები იყვნენ.

ფოტო: On.ge

პრესკონფერენციაზე NGO-ებმა კიდევ ერთხელ განმარტეს, თუ რას მოიაზრებს შემუშავებული ინიციატივები, რომლებიც ფარული მიყურადების დამოუკიდებელი სააგენტოს შექმნასა და საპარლამენტო კონტროლის ახალ მექანიზმს გულისხმობს.

TI-ის აღმასრულებელი დირექტორის, ეკა გიგაურის თქმით, პირველი კანონპროექტის თანახმად, უსაფრთხოების სამსახურს ის სააგენტო უნდა გამოეყოს, რომელიც მოსმენას, მიყურადებასა და თვალთვალს ახორციელებს. მისი განმარტებით, აღნიშნულ სააგენტოს ე.წ. სერვის პროვაიდერის ფუნქცია უნდა ჰქონდეს:

"იმ შემთხვევაში, როდესაც შესაბამისი ორგანოები სასამართლოდან შესაბამის დოკუმენტაციას,

ანუ თანხმობას მიიტანენ [სააგენტოსთან], დაიწყებელ კონკრეტული პირის თვალთვალს".

რაც შეეხება მეორე ინიციატივას, EMC-ის წარმომადგენელმა, სოფო ვერძეულმა განმარტა, რომ ის უსაფრთხოების სამსახურზე საპარლამენტო კონტროლის გაზრდას ითვალისწინებს:

"კანონპროექტის მიზანი არის, შეიქმნას სპეციალური საბჭო, რომლის ერთადერთი ფუნქცია უსაფრთხოების სამსახურის გასაღების სააგენტოზე საპარლამენტო ზედამხედველობის განხორციელება იქნება".

კანონპროექტის მიხედვით, საბჭოს მთავარი მოვალეობა იქნება, აკონტროლოს კანონის მოთხოვნების შესრულება უსაფრთხოების სამსახურისა და სააგენტოს მხრიდან. ვერძეულმა ასევე აღნიშნა, რომ კანონპროექტის თანახმად, სპეციალური საბჭოს წევრები როგორც პარლამენტის, ისე პარლამენტის არაწევრი, პროფესიული ნიშნით დაკომპლექტებული პირები იქნებიან.

საბჭოს მთავარი მოვალეობა იქნება, აკონტროლოს კანონის მოთხოვნების შესრულება უსაფრთხოების სამსახურისა და სააგენტოს მხრიდან. კანონპროექტის თანახმად, სპეციალური საბჭოს წევრები როგორც პარლამენტის, ისე პარლამენტის არაწევრი, პროფესიული ნიშნით დაკომპლექტებული პირები იქნებიან.

ჟურნალისტის შეკითხვას, თუ რა როლი ექნება პერსონალურ მონაცემთა დაცვის ინსპექტორს, რომელსაც ამ ეტაპზე "მეორე გასაღები" გააჩნია, ვერძეულმა უპასუხა, რომ ინსპექტორი ფარული მოსმენის ინიცირების ეტაპში მონაწილეობას აღარ მიიღებს:

"მისი მხრიდან დასტური იმისთვის, რომ ფარული მოსმენა-მიყურადება დაიწყოს, საჭირო არ იქნება. თუმცა, მას ტექნიკური შესაძლებლობა ექნება იმისთვის, რომ თუ ელექტრონულად დაინახავს, რომ რომელიმე ადამიანის ფარული მოსმენა გასცდა დადგენილ ვადას ან საზღვრებს, მას ინფორმაციის ნაკადის ავტომატურად გადაკეტვა და მოსმენის შეწყვეტა შეეძლება".

რაც შეეხება ვადებს, თუ როდის წარადგენენ დეპუტატები აღნიშნულ 2 კანონპროექტს პარლამენტში, ეკა გიგაურმა განმარტა, რომ ვინაიდან საკონსტიტუციო სასამართლომ პარლამენტს 2017 წლის მარტის ბოლომდე მისცა ვადა იმისთვის, რომ მოსმენების არსებული სისტემა შეიცვალოს, ხოლო პარლამენტს კანონპროექტების მისაღებად მხოლოდ თვე-ნახევარი აქვს დარჩენილი, მისთვისვეა მნიშვნელოვანი ამ კანონპროექტების დროულად მიღება:

"შემდეგ სხვადასხვა ტექნიკური საშუალებისა და პროგრამების დაწერა იქნება საჭირო იმისთვის, რომ ახალ სისტემაზე გადავიდეთ. ამიტომ ვცდილობთ, რაც შეიძლება სწრაფად დავარეგისტრიროთ ეს ინიციატივები იმისთვის, რომ აღმასრულებელ ხელისუფლებასაც ჰქონდეს დრო და საშუალება, აღასრულოს პარლამენტის მიერ მიღებული ეს ახალი კანონები".

გიგაურმა ასევე განმარტა, რომ კამპანიის მიზანი არასდროს ყოფილა, სამართალდამცავი ორგანოებისათვის ნებისმიერი სამართალდამრღვევი პირის ფარული მიყურადების შესაძლებლობა შეეზღუდა. მისი განმარტებით, კონკრეტული მუხლების სამართალდამრღვევ პირებს, გათვალისწინებული პროცედურების გავლის შემდეგ, შესაბამისმა უწყებებმა აუცილებლად უნდა მოუსმინონ, თუმცა სამართალდამცავ უწყებებს ამ უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენების საშუალება არ უნდა ჰქონდეთ.