10 სექტემბერი სუიციდის პრევენციის საერთაშორისო დღეა. 2014-2017 წლების შუალედში საქართველოში სიცოცხლე თვითმკვლელობით 1612 ადამიანმა დაასრულა. თვითმკვლელობის შემთხვევები ყველაზე ხშირი 25-44 წლის ადამიანებში იყო. 2019 წლის იანვრიდან ივნისის ჩათვლით საქართველოში 207 თვითმკვლელობა და 219 სუიციდის მცდელობა დაფიქსირდა.

აღსანიშნავია, რომ ქვეყანას სუიციდის პრევენციის სამოქმედო გეგმა, რომელიც 2016 წელს უნდა შეემუშავებინა, 2 წლის შემდეგ, 2018 წელსაც არ ჰქონდა შემუშავებული.

თვითმკვლელობის შესახებ საზოგადოებაში ბევრი მცდარი შეხედულება არსებობს. მათი ცოდნა ჩვენ დაგვეხმარება დროული მოქმედებების სწორად დაგეგმვასა და თვითმკვლელობების პრევენციაში.

ფოტო: Shutterstock

როდესაც ვინმე თვითმკვლელობისკენ არის მიდრეკილი, ეს მას სიცოცხლის ბოლომდე გაჰყვება

სუიციდის მომატებული რისკი ხშირად ეპიზოდური და სიტუაციურია. თვითმკვლელობაზე ფიქრები შეიძლება წლების განმავლობაში არ აღინიშნებოდეს და შემდეგ დაბრუნდეს, ან საერთოდაც, სრულებით გაქრეს. ადამიანმა, რომელმაც თავის მოკვლა სცადა, შესაძლოა ჩვეული ცხოვრება მშვიდად განაგრძოს.

სუიციდზე საუბარი ცუდია და ეს შეიძლება წახალისებად ჩაითვალოს

საზოგადოდ გავრცელებული სტიგმის გამო თვითმკვლელობაზე აქტიური ფიქრის ფაზაში მყოფმა ადამიანებმა ხშირად არ იციან ვის ესაუბრონ ამის შესახებ. ამ საკითხზე ღიად საუბარი სუიციდის წახალისებას არ იწვევს. პირიქით, ეს ადამიანს საშუალებას აძლევს საკუთარი მდგომარეობა სხვადასხვა კუთხიდან შეაფასოს და საკუთარი გადაწყვეტილება გადააფასოს.

თვითმკვლელები მხოლოდ ფსიქიკურად დაავადებული ადამიანები არიან

სუიციდურ ქცევებს ღრმა უბედურების განცდა განაპირობებს და არა აუცილებლად რაიმე სახის ფსიქიკური დარღვევა. ფსიქიატრიული რეგისტრის დაავადების მქონე ბევრ პაციენტს სუიციდური ქცევები საერთოდ არ აღენიშნება. ზოგიერთი ადამიანი, ვინც სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ასრულებს, მანამდე ფსიქიკურად ჯანმრთელი იყო.

თვითმკვლელობების უმეტესობა სწრაფად, ყოველგვარი წინასწარი ნიშნების გარეშე ხდება

თვითმკვლელობის უმრავლესობას წინ საყურადღებო, გამაფრთხილებელი, სიტყვიერი ან ქცევითი ნიშნები უსწრებს. რა თქმა უნდა, ზოგიერთი სუიციდი ყოველგვარი გამაფრთხილებელი ნიშნების გარეშე ხდება. ძალზე მნიშვნელოვანია ამ ნიშნების დროულად ამოცნობა და დახმარების გაწევა.

ადამიანები, რომლებიც სუიციდზე საუბრობენ, ამის გაკეთებას სერიოზულად არ განიხილავენ

თვითმკვლელობაზე მოსაუბრე ადამიანები ზოგჯერ ამგვარად შველას და მხარდაჭერას ეძებენ. ხშირად ადამიანები, რომლებიც ამ ნაბიჯის გადადგმას გეგმავენ უიმედოდ შფოთავენ და მიაჩნიათ, რომ სხვა გზა აღარ დარჩენიათ.

ვინც თვითმკვლელობისკენ არის მიდრეკილი, მას ამგვარად სიკვდილი უწერია

პირიქით, სუიციდური ფიქრების მქონე ადამიანები საკმაოდ ხშირად მერყევნი არიან საკუთარი გადაწყვეტილების სისწორეში. დროული ემოციური დახმარება ხშირად თვითმკვლელობის შემაკავებელი აღმოჩნდება ხოლმე.

თვითმკვლელობების უმეტესობა ზამთარში ხდება

სუიციდი კომპლექსური საკითხია და იგი კავშირში არ არის წლის დროებთან, ტემპერატურის სიმაღლესთან და დღის სინათლის ხანგრძლივობასთან. ზოგადი სტატისტიკური მაჩვენებლებით, თვითმკვლელობების რიცხვი უფრო მეტი გაზაფხულზე ფიქსირდება და არა ზამთარში.

გახსოვდეთ: თვითმკვლელობის პრევენცია შესაძლებელია!