სიღარიბე, სხვადასხვა სახის პრობლემა ოჯახში, ძალადობა ოჯახში და მშობელთა მიგრაცია ის ძირითადი ფაქტორებია, რომლებიც ბავშვებს უბიძგებს ქუჩისკენ - ამბობს ქუჩაში მცხოვრები და მომუშავე ბავშვების შესახებ გაეროს ბავშვთა ფონდის მიერ დღეს წარმოდგენილი ახალი კვლევა.

ბავშვების ქუჩებში საცხოვრებლად და სამუშაოდ გასვლის ხელშემწყობი ძირითადი ფაქტორებია:

• მშობლების სიღარიბე და ბავშვების ჩართვა საქმიანობაში მშობლების დახმარების მიზნით, რის შედეგადაც იქმნება ისეთი სიტუაციები, როცა ბავშვი შრომობს ან მშობლის მიმართ მოვალეობის დიდი გრძნობის გამო, ან იმიტომ, რომ ბავშვის მხრიდან შრომას მოითხოვენ ნათესავები;
• მშობლების იძულებითი მიგრაცია და აქედან გამომდინარე ცხოვრების გამოწვევები, რასაც შედეგად მოაქვს სირთულეები ბავშვების რჩენაში;
• მშობლის გარდაცვალება, დაპატიმრება, ავადმყოფობა და/ან მავნე ნივთიერებების ბოროტად გამოყენება, რასაც მოჰყვება ბავშვის მიტოვება ან უგულებელყოფა და ბავშვის მიერ საკუთარ თავზე ზრუნვის საჭიროება;
• ოჯახში ძალადობა – ფიზიკური ან ფსიქოლოგიური – რის გამოც ბავშვი სახლის გარეთ ცხოვრებას ამჯობინებს;
• მკაცრი დისციპლინა – ანუ ბავშვთა სოციალური კავშირების კატეგორიული შეზღუდვა და ზედმეტად მკაცრი წესები – სარეაბილიტაციო ან მომსახურების დაწესებულებებში, მინდობით აღმზრდელ ოჯახებში ან არასრულწლოვანთა დახურულ სკოლებში, რის გამოც ბავშვებს და მოზარდებს წესების დამორჩილებას ქუჩაში ცხოვრება ურჩევნიათ და მზრუნველობის დაწესებულებებიდან არაერთგზის იპარებიან;
• ურთიერთობა ბავშვებსა და მოზარდებს შორის, რის გამოც ბავშვები (თანდათანობით) სულ უფრო ნაკლებ დროს ატარებენ სახლში და სულ უფრო მეტ დროს უთმობენ ქუჩაში მცხოვრებ და/ან მომუშავე ახალგაზრდებთან ურთიერთობას.

კიდევ ერთი ფაქტორი, რომელიც, როგორც ჩანს, უბიძგებს ბავშვებს ქუჩაში ცხოვრებისკენ, დაკავშირებულია შავი ზღვის ტურისტულ კურორტებზე საარსებო საშუალებათა მოპოვების შესაძლებლობებთან.

კვლევის მიხედვით, ქუჩაში მცხოვრებ და/ან მომუშავე ბავშვთა ცხოვრება ნაწილობრივ სეზონური მიგრაციის ფორმას ატარებს. ეს ეხება როგორც ქუჩის მობილური ოჯახების ბავშვებს, ასევე ქუჩაში მშობლის გარეშე მყოფ ბევრ ბავშვს. სეზონური მიგრაციის ნაწილი დაკავშირებულია სასოფლო-სამეურნეო სეზონებთან, ვინაიდან აზერბაიჯანში ზოგიერთი მობილური ოჯახი მონაწილეობას იღებს სასოფლო-სამეურნეო სამუშაოებში.

თუმცა მიგრანტები უმეტესწილად კვალდაკვალ მიჰყვებიან ტურისტების ნაკადებს, რომლებსაც ტურისტულ სეზონზე ბათუმში, ქობულეთში, ურეკსა და შავი ზღვის სხვა კურორტებზე "მოჰყავთ" არამარტო აზერბაიჯანული ოჯახები, არამედ საქართველოს ქუჩის ოჯახები და ქუჩაში მშობლების გარეშე მყოფი ბავშვები და ახალგაზრდები.

განსხვავებები საქართველოს და აზერბაიჯანის სოციალური დახმარების პროგრამებს შორის და განსხვავებული სამართლებრივი ჩარჩოები იწვევს ბევრი აზერბაიჯანელი ოჯახის მიგრაციას საქართველოში.

კვლევის მიხედვით, მიგრაციას შემდეგი ფაქტორები განაპირობებს:

• ვალუტის გაუფასურების გამო აზერბაიჯანის ეკონომიკური პირობები გაუარესდა, რამაც უმუშევრობა გამოიწვია;

• ქუჩაში მუშაობასა და მათხოვრობაზე აზერბაიჯანში მკაცრი წესები მოქმედებს, ხოლო საქართველოში თანაგრძნობაა ქუჩაში მომუშავე ადამიანებსა და მათხოვრებზე;

• ეკონომიკური მოგება, რაც საქართველოდან აზერბაიჯანში საქონლის იმპორტის შედეგია.

ამავე თემაზე:

• UNICEF: თბილისის მიწისქვეშა სივრცეებში სექტანტური დაჯგუფება ე.წ. მორგის ბავშვები მოქმედებს
• UNICEF-ის კვლევა: შესაძლოა, ქუჩის ბავშვების ჯგუფებში გოგოებს "ლიდერებთან" სექსს აიძულებდნენ
• კვლევა ქუჩაში მცხოვრები და მომუშავე ბავშვების შესახებ - მთავარი მიგნებები