ვინ იფიქრებდა, რომ ფეისბუქის არსებობის ისტორიაში ყველაზე დიდი სკანდალის შემდეგ, მარკ ცუკერბერგის პასუხების ნაცვლად, მთავარი განსახილველი თემა სენატორების შეკითხვები იქნებოდა.

სენატის საკომიტეტო მოსმენამ მარკ ცუკერბერგისთვის უმტკივნეულოდ ჩაიარა და უმეტესწილად ეს სენატორების უმრავლესობის დამსახურებაა, რომლებსაც წარმოდგენა არ აქვთ როგორ მუშაობს ფეისბუქი, რა არის ფეისბუქის პრობლემები და გადაჭრის გზები, ან საერთოდ რის მიღწევას ცდილობდნენ ფეისბუქის დამფუძნებლის და მმართველის სენატში დაბარებით.

მოსმენის პირველივე დღემ ნათელი გახადა, რომ ამერიკელი კანონმდებლები 21-ე საუკუნის ტექნოლოგიებზე წარმოდგენა არ აქვთ. მთავარი განსახილველი თემა - “სოციალური მედიის კონფიდენციალურობა და მონაცემების შეგროვება-გამოყენება”, - როგორც სენატორმა ჩაკ გრესლიმ აღნიშნა, ბევრ სხვა თემებთან აითქვიფა. შეხვედრა საერთოდ არ ემსახურებოდა თავის რეალურ მიზანს. კონფიდენციალობის პოლიტიკაზე არსებული კრიტიკული კითხვების ნაცვლად, აბსურდული შეკითხვები და ბრალდებები ისმოდა.

იყვნენ გამონაკლისებიც, მაგალითად კალიფორნიის სენატორი კამალა ჰარისი, რომელმაც ცუკერბერგს მოსთხოვა აეხსნა რამდენად საფუძვლიანად ადევნებს თვალს ფეისბუქი თავისი მომხმარებლების აქტიურობას ფეისბუქს გარეთ და რატომ არ შეატყობინა პლატფორმამ ჯერ კიდევ 2015 წელს საზოგადოებას, რომ მათი მონაცემები კემბრიჯ ანალიტიკას ჰქონდა და ამუშავებდა.

თუმცა ეს მხოლოდ გამონაკლისი იყო, უმრავლეს შემთხვევაში კი ისე ჩანდა, თითქოს კანონმდებლები ცუკერბერგს უბრალოდ ეკითხებოდნენ, როგორ მუშაობს ფეისბუქი. რამდენიმე შეკითხვამ კი ამ პლატფორმის ელემენტარული საფუძვლების და მისი ბიზნეს მოდელის სრული უცოდინრობა გამოავლინა.

უცნაური კითხვები, რომლებმაც გვაჩვენა, რომ სენატორები არ ერკვევიან ფეისბუქში

ორნი ჰეჩმა არ იცის, რატომ არის ფეისბუქი უფასო

ჰეჩი: მახსოვს, 2010 წელს კაპიტოლიუმს რომ სტუმრობდით, ამბობდით, რომ ფეისბუქი ყოველთვის უფასო იქნებოდა. ახლაც ესაა თქვენი მიზანი?
ცუკერბერგი: სენატორო, რა თქმა უნდა, ფეისბუქი ყოველთვის უფასო იქნება. ჩვენ მოწადინებულები ვართ, რომ ეს ასე იყოს.
ჰეჩი: მაშინ მითხარით, როგორ ინახავთ ბიზნესს, თუ მისი მომხმარებლები არ იხდიან სერვისში არაფერს?
ცუკერბერგი: რეკლამით, სენატორო, - ღიმილით უპასუხა ცუკერბერგმა.

დებ ფიშერის კითხვა ცუკერბერგმა ვერ გაიგო

ფიშერი: რამდენი კატეგორიის მონაცემს აგროვებთ და ინახავთ ფეისბუქში კატეგორიებად?” - კითხულობს სენატორი დებ ფიშერი.
ცუკერბერგი: სენატორო, შეგიძლიათ დააზუსტოთ რას გულისხმობთ “მონაცემების კატეგორიებში? კარგად ვერ გავიგე რაზე საუბრობთ.

ჯონ კენედის სამომავლო რჩევები, რომელზეც ცუკერბერგს გაეღიმა

ერთ-ერთი ყველაზე დასამახსოვრებელი დიალოგის ავტორი კი აღმოჩნდა სენატორი ჯონ კენედი, რომელმაც ცუკერბერგს ჯერ უთხრა, რომ ფეისბუქის სამომხმარებლო შეთანხმება “საშინელება იყო”, ხოლო მერე შეუდგა იმ რამდენიმე ფუნქციის ჩამოთვლას, რომელიც მისი აზრით ფეისბუქმა მონაცემების უკეთ დაცვის მიზნით უნდა დაამატოს. თუმცა სენატორმა არ იცოდა, რომ მის მიერ ჩამოთვლილი ყველა ზომა პლატფორმას უკვე მიღებული აქვს.

კენედი - აპირებთ რომ იმუშავოთ და მომცეთ მეტი უფლება, რომ შემეძლოს ჩემი მონაცემების ფეისბუქიდან წაშლა?
ცუკერბერგი - სენატორო, თქვენ შესახებ ყველანაირი ინფორმაციის წაშლა შეგიძლიათ.
კენედი - მომცემთ იმის უფლებას, რომ ჩემი მონაცემების გავრცელება შეგიზღუდოთ?
ცუკერბერგი - ამის შესაძლებლობაც უკვე გაქვთ.
კენედი - აპირებთ რომ ჩამირთოთ ფუნქცია, რომლითაც ყველა ჩემი მონაცემის სოციალური მედიის სხვა პლატფორმაზე გადატანას შევძლებ?
ცუკერბერგი - უკვე შეგიძლიათ ამის გაკეთება...

ბილ ნელსონს შოკოლადი ყვარებია და გაოცებულია, საიდან იცის ეს ფეისბუქმა

კონგრესმენმა ბილ ნელსონმა ცუკერბერგს უშუალო პიროვნება უწოდა და იმედი გამოთქვა, რომ ეს იქნება საკმარისი იმისთვის, რათა მომხმარებლების მონაცემები დაცული იყოს.

"ჩემი აზრით, თქვენ ძალიან უშუალო ადამიანი ხართ. ამას თქვენთან ურთიერთობის შემდეგ მივხვდი. თქვენ სწორი საქმეების გაკეთება გინდათ, რეფორმების განხორციელება. ჩვენ გვინდა დავრწმუნდეთ, რომ ეს საკმაირისი იქნება [უსაფრთხოების დასაცავად]. იმედია, დღეს ამაში დაგვარწმუნებთ", - ამბობს ბილ ნელსონი.

გარდა ამისა, ბილ ნელსონმა ფეისბუქის დამფუძნებელს ჰკითხა, თუ რა უნდა ქნას მაშინ, როცა არ უნდა იმ რეკლამებს ხედავდეს, რომელსაც სოციალური ქსელი სთავაზობს.

ნელსონი: გუშინ, როცა ჩვენ ვსაუბრობდით, უწყინარი მაგალითი მოვიყვანე. მე ვთქვი, რომ როდესაც ჩემს მეგობრებს ვესაუბრები მესენჯერში და ვთქვათ, აღვნიშნავ, რომ მიყვარს ამა თუ იმ ტიპის შოკოლადი, სრულიად მოულოდნელად ჩემს კედელზე ჩნდება ამ შოკოლადის რეკლამები. რა უნდა გავაკეთო მაშინ, როცა მსგავსი რეკლამების ნახვა არ მინდა?

რა გავიგეთ ამ შეხვედრიდან?

სენატორების მიერ საკითხის უცოდინრობამ ცუკერბერგს საშუალება მისცა მნიშვნელოვანი კითხვებისთვის არ ეპასუხა, მაგალითად რატომ არ არის კომპანია უფრო გამჭვირვალე მონაცემების დაცვის კუთხით: რატომ არ უხსნის მომხმარებლებს როგორ ამუშავებს მათ მონაცემებს ან რატომ არ აფრთხილებს მათი ინფორმაციის ბოროტად გამოყენების თაობაზე.

ნაცვლად იმისა, რომ ფეისბუქის დამფუძნებლისგან მონაცემების დაცვის გაუმჯობესებისკენ გადადგმული კონკრეტული ნაბიჯების მოყოლა, მომხმარებლებისთვის მეტი კონტროლისა და გამჭვირვალობის გადაცემა მოეთხოვათ, სენატორები მარკს უბრალოდ სთხოვდნენ აეხსნა მიზეზი, თუ რატომ ენდობიან მომხმარებლები ფეისბუქს. ცუკერბერგმა ბურთი საკუთარ მოედანზე გააგორა და საყვარელ თემაზე დაიწყო საუბარი - როგორ გრძნობს პასუხისმგებლობას მომხმარებლების წინაშე და როგორ აპირებს მიიღოს საჭირო ზომები. თუმცა არავის უკითხავს - ეს ნაბიჯები აქამდე რატომ არ გადადგა.

ყველაზე მთავარი, რაც ამ შეხვედრიდან გავიგეთ, არის ის, რომ - ცუკერბერგი გრძნობს მომხდარზე პასუხისმგებლობას. ის თვლის, რომ მათ უნდა დაეცვათ მომხმარებლების მონაცემები და კიდევ ის, რომ ფეისბუქი ღიაა რეგულაციებზე სასაუბროდ.

ეს ამბავი ინტერნეტისთვის კარგი სახუმარო მასალა აღმოჩნდა. ინტერნეტის რეაქციები შეგიძლიათ ნახოთ ჩვენს სტატიაში.

თარგმანი: სალომე ბარკერი, დიმიტრი სანაია