როგორი იყო ჩვენთვის ნაცნობი ხილი და ბოსტნეული კულტივაციამდე
შეიძლება გაგიკვირდეთ, მაგრამ გარდა ცხოველებისა, თავის დროზე, ადამიანებს სხვადასხვა ხილისა და ბოსტნეულის მოშინაურება მოუწია.
დიახ, ამ სიტყვის გამოყენება თავისუფლად შეგვიძლია, რადგან სანამ ჩვენ ამ მცენარეების ხელოვნურად მოყვანასა და შემდეგ მოსავლის მიღებას დავიწყებდით, მათი პირვანდელი სახე დღევანდელისაგან რადიკალურად განსხვავებული იყო. ამიტომ სანამ საზამთროს წვნიან, გემრიელ ნაჭერსა თუ სიმინდის ტაროს შეექცევით, ცუდი არ იქნება იცოდეთ თუ როგორ გამოიყურებოდნენ თქვენი საყვარელი პროდუქტების წინაპრები.
ისიც უნდა ითქვას, რომ გარემოზე ადამიანის საქმიანობით გამოწვეული ზემოქმედების ხანგრძლივი პროცესი ჯერ არ დასრულებულა და მას შემდეგ, რაც უფრო გამძლე და რთულ გარემო პირობებში უკეთ ადაპტირებული, გენმოდიფიცირებული საკვები მივიღეთ, ბოსტნეულიცა და ხილიც განაგრძობენ ტრანსფორმირებას.
მეტი თვალსაჩინოებისთვის წარმოგიდგენთ კარგად ნაცნობი ბოსტნეულისა და ხილის ველურ წარმომადგენლებს.
საზამთრო
ნახატზე, რომელსაც ახლა ხედავთ და რომელიც მეჩვიდმეტე საუკუნის, დაახლოებით 1645-1672 წლებით თარიღდება, გამოსახულია საზამთრო, რომელიც საერთოდ არ ჰგავს ხილს, რასაც ახლა მივირთმევთ. ძველებურ საზამთროში მასა ექვს სამკუთხედად იყო გადანაწილებული.
ბანანი
პირველი ბანანები ადამიანებმა დაახლოებით 7 000 წლის წინ გამოიყვანეს ახლანდელი პაპუა ახალი გვინეის ტერიტორიაზე. ველური ბანანის ნაყოფი განსხვავებული იყო როგორც ფორმით, ასევე მისი შიგთავსითაც. ფოტოზე მოცემულმა მოუშინაურებელმა ბანანმა კი, შესაძლოა, ტრიპოფობები ძალიან შეაშინოს.
ბადრიჯანი
ისტორიის განმავლობაში ბადრიჯანი ფერით და ფორმით მრავალფეროვანი იყო: იპოვიდით თეთრ, მოლურჯო და მოყვითალო სახეობებს. ბადრიჯანი პირველად ჩინეთის ტერიტორიაზე მოიყვანეს. პრიმიტიულ ვერსიაში ამ ბოსტნეულს ზედა, მწვანე ნაწილზე ეკლები ჰქონდა. თანამედროვე ბადრიჯანი ზომაში ბევრად დიდია და უმეტესად - ერთი ფერის.
სტაფილო
ადამიანმა სტაფილოს კულტივაცია მეათე საუკუნიდან დაიწყო, თუმცა მისი პირვანდელი სახე ბევრად უფრო "ჩამოუყალიბებელი" იყო. სტაფილო მცირე აზიიდან მოდის. თავდაპირველად ეს ბოსტნეული თეთრი ან მელნისფერი იყო. დროთა განმავლობაში იისფერი პიგმენტი გაქრა, სტაფილო კი მოყვითალო გახდა.
ფერმერებმა ამ თხელი, თეთრი ფესვებიდან, რომელთაც მძაფრი გემო ჰქონდათ შედარებით მოზრდილი, ნარინჯისფერი ბოსტნეული გამოიყვანეს.
სიმინდი
თანამდროვე სიმინდი შერჩევითი კულტივაციის მონაპოვარია. დღეს სიმინდი 1 000-ჯერ უფრო დიდია, ვიდრე 9 000 წლის წინ და ბევრად ადვილად მოსაყვანია. მისი შემადგენლობის 6,6% შაქარია (მის წინაპარში კი შაქრის შემადგენლობა მხოლოდ 1,9% იყო). ცვლილებების დამსახურებით, თუ ადრე სიმინდი მხოლოდ ერთ ქვეყანაში მოდიოდა, ახლა მისი გაზრდა 69 ქვეყანაშია შესაძლებელი.
-
გადახედვახმები 100 და 150 ლარის სანაცვლოდ — "ტვ პირველის" ჟურნალისტური გამოძიება საარჩევნო დარღვევებზე ხმები 100 და 150 ლარის სანაცვლოდ — "ტვ პირველის" ჟურნალისტური გამოძიება საარჩევნო დარღვევებზე
-
გადახედვაUEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა UEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა
-
გადახედვააშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა" აშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა"
-
გადახედვაირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება" ირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება"
-
გადახედვაქვეყნის საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მოქალაქეებს მოკვლით ემუქრებიან — მოლდოვის პრემიერმინისტრი ქვეყნის საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მოქალაქეებს მოკვლით ემუქრებიან — მოლდოვის პრემიერმინისტრი
-
გადახედვაესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის ესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის
-
გადახედვათბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა თბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა
-
გადახედვაგირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა გირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა
-
გადახედვალილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა ლილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა
-
გადახედვანინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ ნინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ
-
გადახედვალევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული ლევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული
-
გადახედვაანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში ანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში
-
გადახედვადარიუს ვიტკაუსკასი: [EU-ს გაფართოების ანგარიშზე] საქართველო ჩიხშია შესული დარიუს ვიტკაუსკასი: [EU-ს გაფართოების ანგარიშზე] საქართველო ჩიხშია შესული
-
გადახედვა246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა" 246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა"
-
გადახედვაიოსელიანის თქმით, რუს პროპაგანდისტზე აკრედიტაცია საარჩევნო კანონმდებლობის დაცვით გაიცა იოსელიანის თქმით, რუს პროპაგანდისტზე აკრედიტაცია საარჩევნო კანონმდებლობის დაცვით გაიცა
-
გადახედვაშალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო შალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო
-
გადახედვაწალენჯიხის მერი გია ხარჩილავა გარდაიცვალა წალენჯიხის მერი გია ხარჩილავა გარდაიცვალა
-
გადახედვაევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ ევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვააშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს აშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს
-
გადახედვაზაალ სამადაშვილი გარდაიცვალა ზაალ სამადაშვილი გარდაიცვალა
კომენტარები