როგორი იყო ჩვენთვის ნაცნობი ხილი და ბოსტნეული კულტივაციამდე
შეიძლება გაგიკვირდეთ, მაგრამ გარდა ცხოველებისა, თავის დროზე, ადამიანებს სხვადასხვა ხილისა და ბოსტნეულის მოშინაურება მოუწია.
დიახ, ამ სიტყვის გამოყენება თავისუფლად შეგვიძლია, რადგან სანამ ჩვენ ამ მცენარეების ხელოვნურად მოყვანასა და შემდეგ მოსავლის მიღებას დავიწყებდით, მათი პირვანდელი სახე დღევანდელისაგან რადიკალურად განსხვავებული იყო. ამიტომ სანამ საზამთროს წვნიან, გემრიელ ნაჭერსა თუ სიმინდის ტაროს შეექცევით, ცუდი არ იქნება იცოდეთ თუ როგორ გამოიყურებოდნენ თქვენი საყვარელი პროდუქტების წინაპრები.
ისიც უნდა ითქვას, რომ გარემოზე ადამიანის საქმიანობით გამოწვეული ზემოქმედების ხანგრძლივი პროცესი ჯერ არ დასრულებულა და მას შემდეგ, რაც უფრო გამძლე და რთულ გარემო პირობებში უკეთ ადაპტირებული, გენმოდიფიცირებული საკვები მივიღეთ, ბოსტნეულიცა და ხილიც განაგრძობენ ტრანსფორმირებას.
მეტი თვალსაჩინოებისთვის წარმოგიდგენთ კარგად ნაცნობი ბოსტნეულისა და ხილის ველურ წარმომადგენლებს.
საზამთრო
ნახატზე, რომელსაც ახლა ხედავთ და რომელიც მეჩვიდმეტე საუკუნის, დაახლოებით 1645-1672 წლებით თარიღდება, გამოსახულია საზამთრო, რომელიც საერთოდ არ ჰგავს ხილს, რასაც ახლა მივირთმევთ. ძველებურ საზამთროში მასა ექვს სამკუთხედად იყო გადანაწილებული.
ბანანი
პირველი ბანანები ადამიანებმა დაახლოებით 7 000 წლის წინ გამოიყვანეს ახლანდელი პაპუა ახალი გვინეის ტერიტორიაზე. ველური ბანანის ნაყოფი განსხვავებული იყო როგორც ფორმით, ასევე მისი შიგთავსითაც. ფოტოზე მოცემულმა მოუშინაურებელმა ბანანმა კი, შესაძლოა, ტრიპოფობები ძალიან შეაშინოს.
ბადრიჯანი
ისტორიის განმავლობაში ბადრიჯანი ფერით და ფორმით მრავალფეროვანი იყო: იპოვიდით თეთრ, მოლურჯო და მოყვითალო სახეობებს. ბადრიჯანი პირველად ჩინეთის ტერიტორიაზე მოიყვანეს. პრიმიტიულ ვერსიაში ამ ბოსტნეულს ზედა, მწვანე ნაწილზე ეკლები ჰქონდა. თანამედროვე ბადრიჯანი ზომაში ბევრად დიდია და უმეტესად - ერთი ფერის.
სტაფილო
ადამიანმა სტაფილოს კულტივაცია მეათე საუკუნიდან დაიწყო, თუმცა მისი პირვანდელი სახე ბევრად უფრო "ჩამოუყალიბებელი" იყო. სტაფილო მცირე აზიიდან მოდის. თავდაპირველად ეს ბოსტნეული თეთრი ან მელნისფერი იყო. დროთა განმავლობაში იისფერი პიგმენტი გაქრა, სტაფილო კი მოყვითალო გახდა.
ფერმერებმა ამ თხელი, თეთრი ფესვებიდან, რომელთაც მძაფრი გემო ჰქონდათ შედარებით მოზრდილი, ნარინჯისფერი ბოსტნეული გამოიყვანეს.
სიმინდი
თანამდროვე სიმინდი შერჩევითი კულტივაციის მონაპოვარია. დღეს სიმინდი 1 000-ჯერ უფრო დიდია, ვიდრე 9 000 წლის წინ და ბევრად ადვილად მოსაყვანია. მისი შემადგენლობის 6,6% შაქარია (მის წინაპარში კი შაქრის შემადგენლობა მხოლოდ 1,9% იყო). ცვლილებების დამსახურებით, თუ ადრე სიმინდი მხოლოდ ერთ ქვეყანაში მოდიოდა, ახლა მისი გაზრდა 69 ქვეყანაშია შესაძლებელი.
-
გადახედვაპიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს პიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს
-
გადახედვა"ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს "ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს
-
გადახედვამერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება მერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება
-
გადახედვაილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი ილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს მამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს
-
გადახედვა22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება 22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება
-
გადახედვაგიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია გიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია
-
გადახედვაპუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს პუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს
-
გადახედვასსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს სსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს
-
გადახედვაეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით ეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით
-
გადახედვაპროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა პროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა
-
გადახედვააშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა აშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა
-
გადახედვაგიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ გიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ
-
გადახედვა1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება 1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება
-
გადახედვადამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა
-
გადახედვაგიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია გიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია
-
გადახედვააზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს აზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს
-
გადახედვაარსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია არსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვა24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება 24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება
-
გადახედვაპრეზიდენტი: ახალგაზრდა ქართველი აქტივისტების წინააღმდეგ სადამსჯელო ღონისძიებები მიმდინარეობს პრეზიდენტი: ახალგაზრდა ქართველი აქტივისტების წინააღმდეგ სადამსჯელო ღონისძიებები მიმდინარეობს
კომენტარები