თბილისში და საქართველოს ზოგიერთ რაიონში, ჰაერში მყარი ნაწილაკების მატებაა — რას ნიშნავს ეს
რა მოხდა: გარემოს ეროვნული სააგენტომ განაცხადა, რომ თბილისში და საქართველოს ზოგიერთ რაიონში ფიქსირდება ჰაერში მყარი ნაწილაკების — PM10, PM2.5 მატება. მათი თქმით, ეს უკავშირდება ტრანსსასაზღვრო დაბინძურებას.
დეტალები: გარემოს ეროვნული სააგენტოს მიხედვით, ტრანსსასაზღვრო დაბინძურება წლის განმავლობაში გარკვეულ დღეებში ფიქსირდება ანალოგიური სინოპტიკური სიტუაციის დროს, რაც, მათი თქმით, მეტეოროლოგიური მოვლენაა და პანიკის მიზეზს არ იძლევა.
- "საქართველოს გარემოს დაცვისა და გარემოს ეროვნული სააგენტო აგრძელებს ატმოსფერული ჰაერის ხარისხის უწყვეტ მონიტორინგს ავტომატური სადგურების საშუალებით", — წერს სააგენტო და აღნიშნავს, რომ ნებისმიერ დაინტერესებულ პირს შესაძლებლობა აქვს გაეცნოს ინფორმაციას ჰაერის ხარისხის მდგომარეობის შესახებ და მიიღოს ჯანდაცვითი რეკომენდაციები ატმოსფერული ჰაერის ხარისხის პორტალზე.
რას ნიშნავს PM: PM (Particulate Matter) არის ჭვარტლის, კვამლის, ლითონის, ნიტრატების, სულფატების, მტვრის, წყლის, რეზინის და სხვა ნივთიერებების კომპლექსური ნარევი. ის წარმოიქმნება როგორც ადამიანის მიერ ჩატარებული სამუშაოების შედეგად, ასევე ბუნებრივად.
ზომის მიხედვით, მყარი ნაწილაკების ორი ტიპი არსებობს, ესენია PM10 და PM2.5, რომლებიც ჰაერში არსებული, შეუიარაღებელი თვალისთვის უხილავი, მყარი ნაწილაკებია. ისინი ატმოსფერული ჰაერის ძირითადი დამბინძურებლებია და ადამიანის ჯანმრთელობაზე უარყოფით ზეგავლენას ახდენს.
PM10 ჩასუნთქვადი/ინჰალაციური ნაწილაკებია, რომელთა დიამეტრი 10 მიკრომეტრია. მათ შეუძლიათ შეაღწიონ და ღრმად ჩარჩნენ ფილტვებში.
- საქართველოში PM10-ის ზღვრულად დასაშვები ნორმა არის 50 მკგ/მ3 (რაც აღნიშნავს ნაწილაკების კონცენტრაციას მიკროგრამის მიხედვით კუბურ მეტრ ჰაერის მოცულობაზე).
- ამ მონაცემის ყოველი 50 მკგ/მ³-ით ზრდა 15%-ით ზრდის ჰაერის დაბინძურებასთან
PM2.5 არის 2.5 მიკრომეტრი ნაწილაკი. მისი მცირე ზომიდან გამომდინარე, ის კიდევ უფრო საშიშია ადამიანის ჯანმრთელობისთვის, ვინაიდან შეუძლია გასცდეს ფილტვის ბარიერს და მოხვდეს სისხლის მიმოქცევის სისტემაში. 2.5 მიკრონი ადამიანის თმის ღერის დიამეტრზე 30-ჯერ პატარაა.
- საქართველოში PM2.5-ის ზღვრულად დასაშვები ნორმა 25 მკგ/მ3 არის.
- PM2.5-ს შეუძლია ასობით ან ათასობით კილომეტრის გადალახვა, რაც გავლენას ახდენს რეგიონულ და კონტინენტურ დონეზე.
PM10 და PM2.5 წარმოქმნას ხელს უწყობს სამშენებლო პროცესები, ღია გრუნტი, შეშის ღუმელები, დიზელის ძრავები, ქვანახშირზე მომუშავე თბოელექტრო სადგურები, მრეწველობის სექტორი, ქარის მიერ მიმოფანტული მტვერი.
ჰაერში PM10 და PM2.5 რკინის ნაწილაკების მომატებამ შესაძლოა გამოიწვიოს თვალის გაღიზიანება, ასთმა, ბრონქიტი, ფილტვის დაზიანება, სიმსივნე, მძიმე ლითონებით მოწამვლა, უარყოფით ზემოქმედება გულსისხლძარღვთა სისტემაზე.
ატმოსფერული ჰაერის ხარისხის პორტალის მიხედვით, საქართველოსთვის მყარი ნაწილაკების მნიშვნელოვან წყაროს წარმოადგენს ტრანსსასაზღვრო დაბინძურება. კერძოდ, ე.წ. აფრიკის მტვერი, რომელიც ძირითადად საჰარის უდაბნოს მტვრის, ევრაზიის კონტინენტზე გავრცელებას უკავშირდება. მსგავსი მტვრის შტორმი ხშირად ვრცელდება საქართველოს ტერიტორიაზე ძირითადად სამხრეთ, სამხრეთ-აღმოსავლეთის მხრიდან.
რას ამბობს კვლევა: გაეროს განვითარების პროგრამის (UNDP) მიერ მომზადებული კვლევის მიხედვით, 2019 წლის მონაცემებით, საქართველოში მყარი ნაწილაკების (PM) მავნე ნივთიერებების გაფრქვევების დაახლოებით 82% მრეწველობისა და ენერგეტიკის (უმთავრესად სათბობი შეშის მოხმარება) დარგებზე მოდის.
"საქართველოში ატმოსფერული ჰაერის მყარი ნაწილაკებით დაბინძურების კუთხით ბუნებრივ წყაროებს საკმაოდ მნიშვნელოვანი როლი უკავიათ. ამ მხრივ განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია საჰარის, არაბეთის ნახევარკუნძულისა და შუა აზიის უდაბნოებიდან პერიოდულად შემოჭრილი უდაბნოს მტვრის მასები, რომელიც ხშირ შემთხვევაში ქვეყნის პრაქტიკულად მთელ ტერიტორიაზე ვრცელდება, მათ შორის, თბილისში, რუსთავში და სხვა დიდ ქალაქებში, რომლებშიც ანთროპოგენური წყაროებიდან დაბინძურების დონეც საკმაოდ მაღალია", — ვკითხულობთ კვლევაში.
2022 წლის 4 ნოემბერს კაქტუს მედიამ, სამოქალაქო მოძრაობასთან გავიგუდეთ თანამშრომლობით მოამზადა სტატია სახელწოდებით, რუსთავი - კორელაცია სასუნთქი სისტემის დაავადებებსა და ჰაერის დაბინძურებას შორის.
მათ ჩაატარეს კვლევა, რომლის მიზანი იყო ქალაქ რუსთავში, ჰაერის ორ დამაბინძურებელს - მყარ ნაწილაკ PM10-ისა და PM2,5-ის ჰაერში კონცენტრაციის მატებასა და სასუნთქი სისტემის დაავადებების ახალი შემთხვევების მატებას შორის კორელაციის დადგენა.
კვლევის მიხედვით დადგინდა, რომ
- ჰაერში მაღალია მყარი ნაწილაკების კონცენტრაცია, პარალელურად მაღალია დაავადებების რაოდენობაც.
- ჰაერის ხარისხის მონიტორინგის სადგურის მონაცემების მიხედვით, რომელიც რუსთავში მხოლოდ ერთ ადგილას დგას, PM10-ისა და PM 2.5-ის კონცენტრაციები თითქმის ყოველდღე აჭარბებს ზღვრულად დასაშვებ კონცენტრაციებს, საათობრივ და თვიურ ჭრილში.
-
-
გადახედვასანქციები, სავიზო შეზღუდვების გაფართოება, პირდაპირი დაფინანსების შეწყვეტა — რა წერია ამერიკელი სენატორების წერილში, რომელიც კობახიძეს გაუგზავნეს სანქციები, სავიზო შეზღუდვების გაფართოება, პირდაპირი დაფინანსების შეწყვეტა — რა წერია ამერიკელი სენატორების წერილში, რომელიც კობახიძეს გაუგზავნეს
-
-
გადახედვამელანომის პირველ ინდივიდუალიზებულ ვაქცინას უკვე ასობით ადამიანზე ცდიან მელანომის პირველ ინდივიდუალიზებულ ვაქცინას უკვე ასობით ადამიანზე ცდიან
-
გადახედვაყველაზე დიდი ცხოველი, რომელსაც ხმელეთზე უარსებია — პატაგოტიტანი ყველაზე დიდი ცხოველი, რომელსაც ხმელეთზე უარსებია — პატაგოტიტანი
-
გადახედვაSETI-ს მეცნიერის თქმით, არამიწიერი სიცოცხლის აღმოჩენა გარდაუვალია და ამას ჯეიმს ვების ტელესკოპით შევძლებთ SETI-ს მეცნიერის თქმით, არამიწიერი სიცოცხლის აღმოჩენა გარდაუვალია და ამას ჯეიმს ვების ტელესკოპით შევძლებთ
-
გადახედვაამომავალი ვარსკვლავები — გიორგი გიგაშვილი პრესტიჟული ევროპული პროგრამის გამარჯვებულია ამომავალი ვარსკვლავები — გიორგი გიგაშვილი პრესტიჟული ევროპული პროგრამის გამარჯვებულია
-
-
-
გადახედვაილიაუნი მოსწავლეებისთვის ასტროფიზიკის პრაქტიკულ შეხვედრებს გამართავს — როგორ დავესწროთ ილიაუნი მოსწავლეებისთვის ასტროფიზიკის პრაქტიკულ შეხვედრებს გამართავს — როგორ დავესწროთ
-
-
-
გადახედვამკვლევრებმა 90 მილიონი წლის წინ მცხოვრები გიგანტური ფრინველის ნაკვალევი აღმოაჩინეს მკვლევრებმა 90 მილიონი წლის წინ მცხოვრები გიგანტური ფრინველის ნაკვალევი აღმოაჩინეს
-
გადახედვა29 აპრილს, პარლამენტი გენდერული კვოტირების გაუქმებაზე, პრეზიდენტის ვეტოს განიხილავს 29 აპრილს, პარლამენტი გენდერული კვოტირების გაუქმებაზე, პრეზიდენტის ვეტოს განიხილავს
-
-
გადახედვა"ობობები" მარსზე — რატომ ჩნდება წითელ პლანეტაზე სეზონური მუქი ლაქები "ობობები" მარსზე — რატომ ჩნდება წითელ პლანეტაზე სეზონური მუქი ლაქები
-
გადახედვაკობახიძე აცხადებს, რომ ევროპარლამენტის რეზოლუციაში ვიზალიბერალიზაციაზე ჩანაწერს "ჩალის ფასი აქვს" კობახიძე აცხადებს, რომ ევროპარლამენტის რეზოლუციაში ვიზალიბერალიზაციაზე ჩანაწერს "ჩალის ფასი აქვს"
-
გადახედვარუსული კანონის მეორე საკომიტეტო მოსმენა 29 აპრილს დაინიშნა რუსული კანონის მეორე საკომიტეტო მოსმენა 29 აპრილს დაინიშნა
-
გადახედვაალტ-ინფო აცხადებს, რომ საჯარო რეესტრმა მათი ახალი პარტიის, "ქართული იდეის" გაუქმების პროცესი დაიწყო ალტ-ინფო აცხადებს, რომ საჯარო რეესტრმა მათი ახალი პარტიის, "ქართული იდეის" გაუქმების პროცესი დაიწყო
-
გადახედვაზენდეია სპაიდერმენის შეყვარებულებიდან მესამეა, რომელმაც ჩოგბურთელის როლი მოირგო ზენდეია სპაიდერმენის შეყვარებულებიდან მესამეა, რომელმაც ჩოგბურთელის როლი მოირგო
-
გადახედვა18-წლიანი პატიმრობა მიესაჯა პირს, რომელმაც ყოფილი ცოლი დაჭრა, მისი ქმარი კი მოკლა 18-წლიანი პატიმრობა მიესაჯა პირს, რომელმაც ყოფილი ცოლი დაჭრა, მისი ქმარი კი მოკლა
კომენტარები