ნახეთ: 28-წლიანი ტყვეობის შემდეგ შიმპანზემ ცხოვრებაში პირველად დაინახა ცა (ვიდეო)
"ლურჯ ცას, თეთრ ღრუბლებსა და ნათელ დღეს ვხედავ, მერე კი ჩემთვის ვფიქრობ, რა მშვენიერია სამყარო", — ლეგენდარული ლუი არმსტრონგის ამ სიმღერის ტექსტს ალბათ არაერთხელ შეუხსენებია ჩვენთვის, რამდენად გასაოცარ პლანეტაზე ვცხოვრობთ. თუმცა, ამ პლანეტაზე ჩვენ გვერდით კიდევ უამრავი ცოცხალი და მგრძნობიარე არსება ბინადრობს, ადამიანთა ნაწილი კი მათ სასტიკად ეპყრობა. ამის თვალსაჩინო მაგალითია 28 წლის შიმპანზეს, სახელად ვანილას, ისტორია, რომელმაც თავის ცხოვრებაში პირველად დაინახა ცა და აღფრთოვანება ვერაფრით დამალა.
ტყვეობაში დაბადებული და გაზრდილი მაიმუნი დღეს უკვე თავშესაფარში ცხოვრობს და რეაბილიტაციის კურსს გადის. როცა საქმე შენობიდან გამოსვლაზე მიდგა, თავისი დისგან განსხვავებით, ვანილა ყოყმანობდა. მაშინ მეგობარმა დუაითმა შიმპანზე გაამხნევა და გარეთ ჩახუტებით გამოიყვანა. ამის შემდეგ ვანილამ ღია სივრცეში აიხედა და უსასრულოდ გადაჭიმულ ცას პირველად დააკვირდა — ემოციები კი სახეზევე აღებეჭდა. გულის ამაჩუყებელი ვიდეო თავშესაფარმა გაავრცელა.
ვანილა დაბადებიდან ერთ წლამდე ნიუ-იორკში, ბიოსამედიცინო კლინიკაში იმყოფებოდა და დღეებს მომცრო გალიაში ატარებდა. მას შემდეგ, იგი ჯერ ერთ, მოგვიანებით კი მეორე თავშესაფარში აღმოჩნდა.
ვანილა, რომელსაც მზრუნველები ცნობისმოყვარე და დამოუკიდებელ შიმპანზედ ახასიათებენ, დღეს უკვე ვრცელ, ნახევარ ჰექტარზე მეტი ფართობის თავშესაფარში ცხოვრობს მეგობრებთან ერთად.
აღსანიშნავია, რომ შიმპანზეები დედამიწაზე ადამიანების ყველაზე ახლო "ნათესავები" არიან — ისინი ჩვენ უფრო მეტად გვგვანან, ვიდრე გორილებს. ეს სოციალური არსებები გამოირჩევიან ოჯახსა და მეგობრებზე განსაკუთრებული მზრუნველობით, შესანიშნავი მეხსიერებითა და ტრადიციებითაც კი. ისინი თანაუგრძნობენ ერთიმეორეს და განიცდიან ახლობლების დაკარგვას.
ამ ყველაფრის მიუხედავად, პრიმატები უკვე საუკუნეზე მეტია, საცდელ ცხოველებად იქცნენ. სხვა მგრძნობიარე არსებებთან ერთად, ლაბორატორიების ვიწრო გალიებში დამწყვდეული მაიმუნები სასტიკი მოპყრობის მსხვერპლნი არიან.
აშშ-ის ჯანდაცვის ეროვნული ინსტიტუტების 2015 წლის გადაწყვეტილებით, ბიომედიცინის სფეროში შიმპანზეებზე ცდების ჩატარება შეწყდა. ამის მიზეზად ის სახელდებოდა, რომ "მაღალი ინტელექტისა და სოციალური უნარების მქონე ადამიანის მსგავსი ცხოველების ასეთ პირობებში ყოლა არაეთიკური და სასტიკი ქმედებაა".
მიუხედავად ამისა, სხვა ლაბორატორიებში მაიმუნებს კვლავ იყენებენ ცდებისათვის — 2017 წელს რეკორდული რაოდენობა, 74 ათასი პრიმატი გამოიყენეს ექსპერიმენტებისათვის. მეცნიერთა ნაწილი ამტკიცებს, რომ ადამიანის ორგანიზმთან და დნმ-თან მათი ბიოლოგიური მსგავსების გამო, დაავადებებზე ცდებისათვის პრიმატები სხვა ცხოველებს, მაგალითად, თაგვებს, ჯობიან.
-
გადახედვამთავარის ინფორმაციით, ოპერატორ სერგი ბარამიძეს, რომელიც 19 ნოემბერს, საპროტესტო აქციის დროს პოლიციამ დააკავა ნეკნის მოტეხილობა დაუდგინდა მთავარის ინფორმაციით, ოპერატორ სერგი ბარამიძეს, რომელიც 19 ნოემბერს, საპროტესტო აქციის დროს პოლიციამ დააკავა ნეკნის მოტეხილობა დაუდგინდა
-
გადახედვაირაკლი კობახიძე 25 ნოემბერს, 10:00 საათზე, ბრიფინგს გამართავს ირაკლი კობახიძე 25 ნოემბერს, 10:00 საათზე, ბრიფინგს გამართავს
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე: მაქსიმალურ დისკომფორტს შევუქმნით ხელისუფლებას, ერთი წამით არ შეიძლება მოდუნება მამუკა ხაზარაძე: მაქსიმალურ დისკომფორტს შევუქმნით ხელისუფლებას, ერთი წამით არ შეიძლება მოდუნება
-
გადახედვაწილოსანი ზურაბიშვილს: თავიდან ბოლომდე შეცდომა ხართ წილოსანი ზურაბიშვილს: თავიდან ბოლომდე შეცდომა ხართ
-
გადახედვასაქართველოსთვის: მოვუწოდებთ ჩვენ მხარდამჭერებს, ხვალ საქართველოს პარლამენტთან გამოვხატოთ მშვიდობიანი პროტესტი საქართველოსთვის: მოვუწოდებთ ჩვენ მხარდამჭერებს, ხვალ საქართველოს პარლამენტთან გამოვხატოთ მშვიდობიანი პროტესტი
-
გადახედვა"ჩვენ დავრჩებით! შენ წადი" — თავისუფლების მოედნიდან ქალების მარში დაიწყო "ჩვენ დავრჩებით! შენ წადი" — თავისუფლების მოედნიდან ქალების მარში დაიწყო
-
გადახედვასახალხო დამცველი 24 ნოემბერს თბილისში დაგეგმილ საპროტესტო აქციებთან დაკავშირებით განცხადებას ავრცელებს სახალხო დამცველი 24 ნოემბერს თბილისში დაგეგმილ საპროტესტო აქციებთან დაკავშირებით განცხადებას ავრცელებს
-
გადახედვასაქართველოს პარლამენტში ხვალ უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს საქართველოს პარლამენტში ხვალ უსაფრთხოების ყვითელი დონე იმოქმედებს
-
გადახედვასაია: პროტესტის მონაწილეების მიმართ სასამართლო პროცესების გაჭიანურება აჩენს ეჭვს, რომ საქმეები მიზანმიმართულად არ სრულდება საია: პროტესტის მონაწილეების მიმართ სასამართლო პროცესების გაჭიანურება აჩენს ეჭვს, რომ საქმეები მიზანმიმართულად არ სრულდება
-
გადახედვალასდილის უღელტეხილზე ყველა სახის ავტოტრანსპორტის მოძრაობა აკრძალულია ლასდილის უღელტეხილზე ყველა სახის ავტოტრანსპორტის მოძრაობა აკრძალულია
-
გადახედვაუშგული-ლასდილის გზაზე ყველა სახის ავტოტრანსპორტის მოძრაობა აიკრძალა უშგული-ლასდილის გზაზე ყველა სახის ავტოტრანსპორტის მოძრაობა აიკრძალა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი შსს-ს განცხადებას ეხმაურება სალომე ზურაბიშვილი შსს-ს განცხადებას ეხმაურება
-
გადახედვაშსს პარლამენტთან დაგეგმილ აქციასთან დაკავშირებით გამაფრთხილებელ განცხადებას ავრცელებს შსს პარლამენტთან დაგეგმილ აქციასთან დაკავშირებით გამაფრთხილებელ განცხადებას ავრცელებს
-
გადახედვაჰერჩინსკი: უნდა დავარღვიოთ გენდერული ძალადობის გარშემო არსებული დუმილი და სტიგმა ჰერჩინსკი: უნდა დავარღვიოთ გენდერული ძალადობის გარშემო არსებული დუმილი და სტიგმა
-
გადახედვა"ამოიღე ხმა! დაიბრუნე ხმა" — 24 ნოემბერს დაანონსებული აქცია-მსვლელობების განრიგი "ამოიღე ხმა! დაიბრუნე ხმა" — 24 ნოემბერს დაანონსებული აქცია-მსვლელობების განრიგი
-
გადახედვარა ეღირება ლარი უქმეებზე? რა ეღირება ლარი უქმეებზე?
-
გადახედვა"ხელვაჩაურის მერიის თანამდებობის პირებმა მცემეს, შემაფურთხეს, დამემუქრნენ" – მოქალაქეზე ძალადობის გამო ამ დრომდე არავინ დასჯილა. "ხელვაჩაურის მერიის თანამდებობის პირებმა მცემეს, შემაფურთხეს, დამემუქრნენ" – მოქალაქეზე ძალადობის გამო ამ დრომდე არავინ დასჯილა.
-
გადახედვა25 ნოემბრიდან საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე ჰაერის ტემპერატურა მნიშვნელოვნად დაიკლებს 25 ნოემბრიდან საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე ჰაერის ტემპერატურა მნიშვნელოვნად დაიკლებს
-
გადახედვაMEGOBARI Act-ის წარმდგენი ჯო უილსონი კონგრესში საგარეო კომიტეტის თავმჯდომარეობის კანდიდატია MEGOBARI Act-ის წარმდგენი ჯო უილსონი კონგრესში საგარეო კომიტეტის თავმჯდომარეობის კანდიდატია
-
გადახედვაელენე ხოშტარია: ჩვენი მიზანია, მსოფლიოს ვუთხრათ, რომ "ქართული ოცნების" შეკრება არ ნიშნავს მთავრობად ჩამოყალიბებას ელენე ხოშტარია: ჩვენი მიზანია, მსოფლიოს ვუთხრათ, რომ "ქართული ოცნების" შეკრება არ ნიშნავს მთავრობად ჩამოყალიბებას
-
გადახედვათბილისში ჩეხეთის ხავერდოვანი რევოლუციისადმი მიძღვნილი გამოფენა წითელი საღებავებით გადაღებეს თბილისში ჩეხეთის ხავერდოვანი რევოლუციისადმი მიძღვნილი გამოფენა წითელი საღებავებით გადაღებეს
კომენტარები