როგორ ავარიდოთ თავი ომის დროს ყალბი ვიზუალის გამოყენებას
უკრაინაში რუსეთის სამხედრო ინტერვენციის პარალელურად სოციალურ მედიაში არაერთი ფოტო და ვიდეო მასალა ვრცელდება, რომელიც საომარი მოქმედების სცენების ილუსტრაციად გამოიყენება. გარკვეულ შემთხვევაში ასეთი ინფორმაცია მცდარი აღწერით განზრახ ვრცელდება, ზოგ შემთხვევაში კი სოციალური მედიის მომხმარებლები ან მედიასაშუალებები მსგავსს კადრებს გადამოწმების გარეშე ავრცელებენ.
იმისთვის, რომ შეცდომა თავიდან აიცილოთ, შეგიძლიათ ეწვიოთ მედიის განვითარების ფონდის მედიაწიგნიერების რესურსების ბაზას და სხვადასხვა ინსტრუმენტებით ფოტოს და ვიდეოს გადამოწმების ინსტრუქციას გაეცნოთ.
გარდა ამისა, რუსეთ-უკრაინის ომზე უკვე გადამოწმებული მასალების სანახავად, შეგიძლიათ მედიის განვითარების ფონდის პლატფორმას მითების დეტექტორს ეწვიოთ, რომელიც ფეისბუქის ფაქტების გადამოწმების პროგრამის პარტნიორია საქართველოში და ამჟამად რუსულენოვანი მედიებით გავრცელებულ ყალბ ცნობებსაც ამოწმებს.
ქვემოთ წარმოგიდგენთ 10 დეზინფორმაციულ მასალას, რომელიც ბოლო დღეების განმავლობაში ინტერნეტსივრცეში გავრცელდა.
1. რუსეთი უკრაინის ნაცვლად
ვიდეო 2020 წელს რუსეთში მეორე მსოფლიო ომში გამარჯვების აღსანიშნავი აღლუმის კადრებს ასახავს და არა — უკრაინაში მიმდინარე სამხედრო მოქმედებებს.
2. ჩინეთში საწყობის აფეთქება უკრაინის მოვლენების ნაცვლად
ვიდეო კადრები ჩინეთში ქიმიური ნივთიერებების საწყობის აფეთქებას ასახავს და არა — უკრაინაში მიმდინარე საბრძოლო მოქმედებებს.
3. ხარკოვი 2014 წელს 2022 წლის ნაცვლად
Reuters-ის ფოტო 2014 წელს პრო-რუსი აქტივისტების მიერ ხარკოვის რეგიონული საბჭოს შენობაზე რუსეთის დროშის აღმართვას ასახავს და არა — რუსეთის მიერ ხარკოვის აღებას.
4. სირიაში თურქეთის მიერ განხორციელებულ სამხედრო ოპერაცია დონბასის ნაცვლად
ვიდეო სირიაში თურქეთის მიერ განხორციელებულ სამხედრო ოპერაციას ასახავს და არა — დონბასში უკრაინული ბაირაქტარების მიერ რუსული ტანკების დაბომბვას.
5. ვიდეოთამაში War Thunder უკრაინის ნაცვლად
კადრები არა უკრაინაზე თავდასხმას, არამედ ვიდეოთამაშ War Thunder-ის ფრაგმენტებს ასახავს.
6. ელექტროსადგურზე მეხის დაცემა მარიუპოლის დაბომბვის ნაცვლად
ვიდეო ომის დაწყებამდე, 29 იანვარს ელექტროსადგურზე მეხის დაცემის კადრებს ასახავს და არა — მარიუპოლის მასშტაბურ დაბომბვას.
7. 2016 წლის რუსი პარაშუტისტები და არა 2022 წლის რუსეთ-უკრაინის ომი
კადრები 2016 წელსაა გადაღებული და ყველაზე ადრეული აღწერის მიხედვით, რუს პარაშუტისტებს ასახავს.
8. ქალაქ კახოვკა კიევის მისადგომების ნაცვლად
ვიდეო არა კიევის მისადგომებთან სარაკეტო თავდასხმას, არამედ 2018 წლიდან გავრცელებულ ქალაქ კახოვკის კადრებს ასახავს
9. 2014 წლის მაიდნის კადრები 2022 წლის უკრაინის ნაცვლად
ვიდეო, რომელიც კიევის ქუჩებში "მოლოტოვის კოქტეილებით" ტანკზე თავდასხმა ასახავს, 2014 წელს, მაიდნის მოვლენების დროსაა გადაღებული და არა — 2022 წლის რუსეთ-უკრაინის ომის დროს.
10. დონეცკი კიევის მისადგომების ნაცვლად
ფოტო არა კიევის მისადგომებთან, არამედ დონეცკშია გადაღებული 22 თებერვალს.
-
გადახედვაბასიანი: კანონი სრულად ზღუდავს გამოხატვისა და შეკრების თავისუფლებას, აწესებს ცენზურას ფაქტობრივად ყველა სფეროზე ბასიანი: კანონი სრულად ზღუდავს გამოხატვისა და შეკრების თავისუფლებას, აწესებს ცენზურას ფაქტობრივად ყველა სფეროზე
-
-
გადახედვასაქართველოს 10 საუკეთესო გამოსვლა ევროვიზიაზე საქართველოს 10 საუკეთესო გამოსვლა ევროვიზიაზე
-
გადახედვამასშტაბური კვლევის თანახმად, ვიაგრა ალცჰაიმერის განვითარების რისკებს 50%-ით ამცირებს მასშტაბური კვლევის თანახმად, ვიაგრა ალცჰაიმერის განვითარების რისკებს 50%-ით ამცირებს
-
გადახედვაახალი რობოტი ადამიანის სახის გამომეტყველებას იმეორებს ახალი რობოტი ადამიანის სახის გამომეტყველებას იმეორებს
-
გადახედვამედიაკოალიცია სამართალდამცავ უწყებებს მოუწოდებს, ჟურნალისტ ნატო გოგელიას სახლში შეღწევისა და ქონების დაზიანების ფაქტი დროულად გამოიძიონ მედიაკოალიცია სამართალდამცავ უწყებებს მოუწოდებს, ჟურნალისტ ნატო გოგელიას სახლში შეღწევისა და ქონების დაზიანების ფაქტი დროულად გამოიძიონ
-
გადახედვაროგორ აისახება ყინულის დნობა დღის ხანგრძლივობაზე? — ახალი კვლევა როგორ აისახება ყინულის დნობა დღის ხანგრძლივობაზე? — ახალი კვლევა
-
გადახედვავინ იქნება Neuralink-ის შემდეგი პაციენტი — რა ვიცით ვინ იქნება Neuralink-ის შემდეგი პაციენტი — რა ვიცით
-
გადახედვაბელას ადგილას, ედვარდს დავშორდებოდი — კრისტენ სტიუარტი ბელას ადგილას, ედვარდს დავშორდებოდი — კრისტენ სტიუარტი
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე: რეალურად, ვდგავართ ძალიან დიდ გზაჯვარედინზე — ან ევროპა ან რუსეთი მამუკა ხაზარაძე: რეალურად, ვდგავართ ძალიან დიდ გზაჯვარედინზე — ან ევროპა ან რუსეთი
-
გადახედვაინტერნეტის სიჩქარე რამდენიმე მილიონჯერ გაზარდეს — როგორ გადაიტანეს წამში 301 ტერაბიტი ინტერნეტის სიჩქარე რამდენიმე მილიონჯერ გაზარდეს — როგორ გადაიტანეს წამში 301 ტერაბიტი
-
გადახედვაფრინველის გრიპი ძროხებში ვრცელდება — რა უნდა ვიცოდეთ ფრინველის გრიპი ძროხებში ვრცელდება — რა უნდა ვიცოდეთ
-
-
გადახედვა2023 წელს შემცირდა ქორწინების, განქორწინების და შობადობის მაჩვენებელი — საქსტატი დემოგრაფიულ მაჩვენებლებს აქვეყნებს 2023 წელს შემცირდა ქორწინების, განქორწინების და შობადობის მაჩვენებელი — საქსტატი დემოგრაფიულ მაჩვენებლებს აქვეყნებს
-
გადახედვაკვლევის მიხედვით, თაობიდან თაობამდე ტვინების ზომა იზრდება — რას შეიძლება ნიშნავდეს ეს კვლევის მიხედვით, თაობიდან თაობამდე ტვინების ზომა იზრდება — რას შეიძლება ნიშნავდეს ეს
-
გადახედვაემა სტოუნს Poor Things-ის რეჟისორის ახალ ფილმში ვიხილავთ — ნახე ტრეილერი ემა სტოუნს Poor Things-ის რეჟისორის ახალ ფილმში ვიხილავთ — ნახე ტრეილერი
-
გადახედვაბაკურიანში, თოვლის მასაში ერთი ადამიანია მოყოლილი — ადგილზე მუშაობენ მაშველები ბაკურიანში, თოვლის მასაში ერთი ადამიანია მოყოლილი — ადგილზე მუშაობენ მაშველები
-
გადახედვაახალგაზრდებმა ზეწოლა არ უნდა იგრძნონ, თუ ადრეულ ასაკში სექსი არ აქვთ — რებელ უილსონი ახალგაზრდებმა ზეწოლა არ უნდა იგრძნონ, თუ ადრეულ ასაკში სექსი არ აქვთ — რებელ უილსონი
-
გადახედვალაზარე გრიგორიადისის საქმეზე დასკვნითი სხდომა კვლავ გადაიდო ლაზარე გრიგორიადისის საქმეზე დასკვნითი სხდომა კვლავ გადაიდო
-
გადახედვა2026 წელს ასტრონავტები მთვარეზე მცენარეებსაც წაიღებენ 2026 წელს ასტრონავტები მთვარეზე მცენარეებსაც წაიღებენ
-
გადახედვაBlack Sea Arena-ზე Scorpions და OneRepublic მაისში კონცერტებს გამართავენ Black Sea Arena-ზე Scorpions და OneRepublic მაისში კონცერტებს გამართავენ
კომენტარები