საპარლამენტო ოპოზიციის ნაწილის განცხადებით, 19 აპრილის შეთანხმების ხელმომწერი ოპოზიციური ძალებისთვის პრინციპულად მნიშვნელოვანია, იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს (როგორც მოსამართლე, ასევე, არამოსამართლე) წევრების არჩევა მანამ, სანამ პარლამენტი შეთანხმებით გათვალისწინებულ საკანონმდებლო ცვლილებებს არ შეიმუშავებს.

აღნიშნული შინაარსის საკანონმდებლო ინიციატივა, რომელიც რეფორმის ამ ნაწილის განხორციელებამდე მორატორიუმის გამოცხადებას გულისხმობს, პარლამენტში უკვე შესულია. წერილს, რომელსაც ხელს აწერს ლელო, სტრატეგია აღმაშენებელი, ხათუნა სამნიძე, რესპუბლიკური პარტია, დავით ბაქრაძე, დამოუკიდებელი დეპუტატი, ზურაბ ჯაფარიძე, გირჩი — მეტი თავისუფლება, ნათქვამია:

"საბჭოს დაკომპლექტებისკენ გადადგმული ნაბიჯები, და/ან ამ ნაბიჯების მხარდამჭერი პოზიცია (თუნდაც გამართლებული ფორმალური სამართლებრივი საფუძვლებით), მანამ სანამ პარლამენტს არც კი დაუწყია მსჯელობა რეფორმის ამ ნაწილზე, ჩვენი მხრიდან შეფასებულია როგორც 19 აპრილის შეთანხმებით აღებული ვალდებულების არშესრულების მცდელობა.

სასამართლოს სწორი და სიღრმისეული რეფორმა ჩვენი ქვეყნის სტაბილური და დემოკრატიული მომავლის ქვაკუთხედია. აღნიშნული საკითხის აქტუალობას ამძაფრებს ისიც, რომ სასამართლოს შესაბამისი რეფორმის განხორციელება ევროკავშირის მიერ საქართველოსთვის მაკრო-ფინანსური დახმარების გაგრძელების მკაცრ წინაპირობას წარმოადგენს, რაზეც საუბარი იყო ელჩების მიერ ორი დღის წინ გავრცელებულ განცხადებაშიც", — აცხადებენ საპარლამენტო ოპოზიციის წარმომადგენლები.

მათივე თქმით, საქართველოს მოქალაქეებს არაერთი წარუმატებელი სასამართლო რეფორმა ახსოვთ, ამის უმთავრესი მიზეზი კი იყო ის, რომ ვერც რეფორმის პროცესმა და ვერც შედეგმა სასამართლოს მიმართ საზოგადოებაში ვერ შექმნა ნდობა.

"საზოგადოების ნდობა კი კრიტიკულად აუცილებელია — მის გარეშე შეთანხმებით გათვალისწინებული ცვლილებები შედეგს ვერ გამოიღებს. შესაბამისად, მიგვაჩნია, რომ მიმდინარე წლის 26 მაისს ჩანიშნული მოსამართლეთა კონფერენცია, რომლის მიზანი იუსტიციის საბჭოს 4 ახალი წევრის არჩევაა, უნდა გადაიდოს. ახალი მოსამართლე წევრები არჩეულ უნდა იქნან ახალი წესით, რომლის შემუშავებაც რეფორმის ფარგლებში უნდა მოხდეს. ასევე, რეფორმა უნდა უსწრებდეს წინ საბჭოს არამოსამართლე წევრების არჩევასაც", — ვკითხულობთ განცხადებაში.

მათივე თქმით, ისინი თავის მხრივ, იღებენ ვალდებულებას, პარლამენტმა პრიორიტეტულად გამოყოს კონკრეტულად იუსტიციის საბჭოს რეფორმირებასთან დაკავშირებული საკითხი და გონივრულ ვადაში მოხდეს შესაბამისი ცვლილებების ინიცირება და მიღება, რათა ინსტიტუციების მუშაობა არ შეფერხდეს; ხოლო ხელშეკრულებით გათვალისწინებული მართლმსაჯულების სხვა საკითხების რეფორმირება განხორციელდეს ეტაპობრივად, არაუგვიანეს 2022 წლის საგაზაფხულო სესიისა, როგორც ეს შეთანხმებაშია მითითებული.

ევროკავშირის ელჩმა, კარლ ჰარცელმა, აშშ-ის ელჩმა, კელი დეგნანმა და ევროპის საბჭოს ოფისის ხელმძღვანელმა, ნატალია ვუტოვამ პარლამენტის თავმჯდომარეს წერილი მისწერეს და შარლ მიშელის შეთანხმებით აღებული პასუხისმგებლობები და ვალდებულებები შეახსენეს. კერძოდ, დიპლომატები აღნიშნავენ, რომ უზენაეს სასამართლოში მოსამართლეების და იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრების დანიშვნის პროცესი დაუყოვნებლივ უნდა შეჩერდეს. მათი განცხადებით, ეს აჩვენებს ნამდვილ ერთგულებას მართლმსაჯულების გამჭვირვალობასა და მის მიმართ ნდობის გაზრდის საქმეში.

საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე ამერიკისა და ევროკავშირის ელჩებს, ასევე, ევროპის საბჭოს ოფისის ხელმძღვანელს, რომლებმაც მას შარლ მიშელის ხელშეკრულებით აღებული ვალდებულებები შეახსენეს, წერილითვე უპასუხა. კახა კუჭავას წერს, რომ ცვლილები კანონში, რომელიც უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეების არჩევას ეხება, ვენეციის კომისიის სამივე საკვანძო რეკომენდაციას ასახავს. კერძოდ, მისი თქმით, შემოღებულ იქნა ღია კენჭისყრის წესი; იუსტიციის უმაღლეს საბჭოს დაეკისრა ვალდებულება, გადაწყვეტილება კანდიდატების წარდგენის შესახებ მიიღოს კანდიდატებისთვის მიკუთვნებული ქულების შესაბამისად; დაწესდა იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს გადაწყვეტილებების ორმაგი გასაჩივრების წესი.

კუჭავა აღნიშნავს, რომ ვაკანსიებზე განაცხადების მიღება ამ ცვლილების შემდეგ ხელახლა გამოცხადდა და უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეების შერჩევის პროცედურაც მხოლოდ ამის მერე განახლდა. მისი თქმით, სწორედ აღნიშნული პირობა იყო ასახული პოლიტიკურ შეთანხმებაში.

შარლ მიშელის დოკუმენტის ერთ-ერთი მთავარი პუნქტი სასამართლო რეფორმას ეხება. შეთანხმებაში წერია, რომ არსებული წესით უზენაეს სასამართლოში მოსამართლეების დანიშვნისგან თავი უნდა შეიკავონ. ამასთან, მითითებულია, რომ პარლამენტს უნდა წარედგინოს უზენაეს სასამართლოში დანიშვნის კანონპროექტი, სადაც გათვალისწინებული იქნება 2019 წელს გამოქვეყნებული ვენეციის კომისიის დასკვნა, ღია კენჭისყრა იუსტიციის უმაღლეს საბჭოში და ამ უკანასკნელის ნომინაციების დასაბუთების აუცილებლობა.

ასევე, უნდა მოხდეს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს არსებითი რეფორმა გამჭვირვალობის, მთლიანობის და სანდოობის მიზნით, მათ შორის დანიშვნებში, შეფასებებში, დაწინაურებებში, ტრანსფერებში, შედგენილია ზომები და საჩივრები, რომლებიც წარედგინება ვენეციის კომისიას და ეუთო/დემოკრატიული ინსტიტუტებისა და ადამიანის უფლებათა ოფისს (ODIHR) მოსაზრებისთვის და რეკომენდაციებისთვის, რაც სრულად უნდა შესრულდეს.