გრეის ანატომიის 5 პერსონაჟი, რომელმაც ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე ცნობიერება აამაღლა
გაფრთხილება: სტატია შეიცავს სპოილერებს Grey's Anathomy-ის სხვადასხვა სეზონიდან.
გრეის ანატომიას ხშირად აკრიტიკებენ. ამის მიზეზი ხან საყვარელი პერსონაჟების შოუდან გაშვება, ხან — სერიალის "ასაკია". შონდა რაიმსის სუპერპოპულარული პროდუქტი ტელევიზიის ისტორიაში ყველაზე ხანგრძლივი სამედიცინო დრამაა.
თუმცა, გრეი-სლოუნის საავადმყოფოში განვითარებული ამბების ერთგულმა მაყურებელმა კარგად იცის ის ღირსებები, რაც ამ შოუს აქვს. მათგან ერთ-ერთი კი მნიშვნელოვან საკითხებზე ყურადღების მიპყრობაა. იქნება ეს ოჯახში ძალადობა, იარაღის საფრთხე, რასიზმი, გაუპატიურების მსხვერპლთან მოქცევის პრობლემა თუ მენტალური ჯანმრთელობა.
დღეს ზუსტად იმ 5 პერსონაჟზე გიამბობთ, რომელმაც სხვადასხვა ფსიქიკურ დაავადებაზე, სინდრომსა თუ აშლილობაზე ცნობიერება აამაღლა და უხილავ დაავადებებზე მაყურებლის ყურადღება მიიპყრო. თუ ამ აშლილობებთან თავს აიდენტიფიცირებთ, მიმართეთ სპეციალისტს, ან თუ სტატიაში განხილული თემა და ზოგადად, მენტალურ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული საკითხები თქვენთვის საინტერესოა, შემოგვიერთდით Facebook ჯგუფში – მენტალური ჯანმრთელობის ფორუმი.
1. კრისტინა იანგი — PTSD
პოსტტრავმული სტრესული აშლილობა (PTSD) სტრესულ მოვლენაზე ან სიტუაციაზე მოგვიანებით განვითარებული ან გახანგრძლივებული რეაქციაა. ტიპური ნიშნებია: ტრავმის განმეორებითი განცდა აკვიატებულ მოგონებებში (ფლეშბექი), სიზმრებში; სხვა პიროვნებებისაგან ჩამოშორება; გარე სამყაროზე ინტერესის დაკარგვა; უძილობა და ა.შ. ზოგჯერ ამ სიმპტომებს თან სდევს დეპრესია, შფოთვა ან სუიციდური აზრები.
მერვე სეზონის მიწურულს სერიალის მთავარი პერსონაჟები ავიაკატასტროფაში ხვდებიან, ტრაგედიას ლექსი გრეი და მარკ სლოუნი ეწირებიან. ტრავმირებული გადარჩენილები 2 კვირის განმავლობაში ტყეში არიან დაკარგულები. კატასტროფიდან ცოტა ხანში იანგი შოკშია, თუმცა არ ნებდება და გარშემო ყველას ეხმარება, თუმცა მას შემდეგ, რაც იპოვიან და შინ დააბრუნებენ, ის პოსტტრავმული სტრესული აშლილობით (PTSD) იტანჯება.
კრისტინა იანგის ფსიქიკური მდგომარეობა კარგადაა გადმოცემული შემდეგ სერიებში. ყველაზე ენერგიულ, ოპტიმისტ, სიცოცხლით სავსე და აქტიურ პერსონაჟს აშლილობა ღრუბლიან, გამოცარიელებულ, ჩუმ ადამიანად აქცევს. მის პარტნიორი, ოუენი, რომელსაც ასევე PTSD-ს გამოცდილება აქვს, პირველია, რომელსაც კრისტინა საკუთარ გამოცდილებას უზიარებს:
"მარკი კვდებოდა და ვერ ვეხმარებოდი, ყოველდღე, ნელ-ნელა კვდებოდა. გაბმულად მესმოდა ცხოველების ხმები და ხმაური გარშემო, ისინი წრეს გვივლიდნენ და გველოდებოდნენ. 4 დღე გადაბმულად მეღვიძა და ველოდი, რომ მოვიდოდნენ და შემჭამდნენ, მაგრამ ამას არ აკეთებდნენ".
2. ენდრიუ დელუკა — ბიპოლარული აშლილობა
ბიპოლარული აშლილობა ფსიქიკური დაავადების ფორმაა, რომლის დროსაც ადამიანები მანიაკალური მდგომარეობიდან დეპრესიულზე ჩვეულებრივზე უფრო სწრაფად გადადიან. მათ მოულოდნელად ეცვლებათ განწყობა და ხასიათის ცვლილებათა ეპიზოდებს ავლენენ.
მე-16 სეზონში ენდრიუ დელუკას ფსიქიკური ჯანმრთელობა შოუს ერთ-ერთი საინტერესო ხაზია. პერსონაჟი ხშირად ეწინააღმდეგება გუნდს, ცდილობს გმირულად მოიქცეს და თავისი სიმართლე დაამტკიცოს. ის მართალია ტრეფიკინგის მსხვერპლზე და რიჩარდის დიაგნოზზე. დელუკა ვებერს გადაარჩენს, თუმცა დღის ბოლოს საავადმყოფოს შესასვლელში ზის და ტირის. მისი მდგომარეობა მანიაკალური დეპრესიის ეპიზოდში გადაიზრდება.
დელუკას აშლილობა არც ისე უხილავია და კოლეგების გარემოცვაშიც იჩენს თავს, ის უხეშად მიმართავს ოჯახის წევრებს და მეგობრებს. ენდრიუს ბიპოლარულ აშლილობის დიაგნოზს გრეის ანატომიის სპინოფ სერიალში, Station 19, მისი და, კარინა დელუკა ადასტურებს. მოგვიანებით იგივეს ამბობს შოუს შემქმნელი კრისტა ვერნოფიც:
"დელუკა ბიპოლარია, ის მანიურ პერიოდში იყო დიდი ხნის განმავლობაში. იმის მიუხედავად, რომ ტრეფიკინგის მსხვერპლზე მართალი იყო, ის, რაც მან გამოავლინა, ყველასთვის წარმოუდგენელი და უჩვეულო იყო. მისი მდგომარეობა მანიაკალურ დეპრესიაში გადაიზარდა, რაც გამოიხატება სცენაში, როცა რიჩარდის გადარჩენის შემდეგ საავადმყოფოს იატაკზე ზის და სასოწარკვეთილებისგან ტირის".
3. ამელია შეპარდი — ნარკოდამოკიდებულება
დამოკიდებულება [Addiction] ბიოფსიქოსოციალური აშლილობაა, რომელიც ნარკოტიკების, ალკოჰოლის ან სხვა ნივთირებების განმეორებით გამოყენებასა და მათზე დამოკიდებულებაში გამოიხატება. დამოკიდებულებაში მოიაზრება აზარტული თამაშებიც. ამ დაავადების დროს სუბიექტი თვითდაზიანებისკენაა მიდრეკილი. დამოკიდებულების განვითარებასა და ამ ჩვევების განმეორებით ხასიათზე ფსიქოსოციალური გარემოფაქტორები მოქმედებენ.
ამელია სერიალის ერთ-ერთი უძლიერესი პერსონაჟია, რომელსაც, იმის გარდა, რომ ტვინის სიმსივნეს გადაურჩა, უამრავი ტრავმა აქვს გამოვლილი: ის პატარა იყო, როცა მამის მკვლელობას შეესწრო, ნარკოდამოკიდებულების გამო ოჯახმა გარიყა, გადაჭარბებული დოზას შეეწირა მისი პარტნიორი, ხოლო მისი პირველი შვილი დაბადებიდან მალევე გარდაიცვალა. ამელია ნარკოტიკების მოხმარებას წყვეტს, სწავლობს და ერთ-ერთი წარმატებული ქირურგი ხდება, თუმცა, როცა სირთულეებს თავს აღწევს, დერეკი იღუპება.
ამელია ძმის სიკვდილს ისე უმკლავდება, როგორც მის წარმოდგენებში "ძლიერი ადამიანები" იქცევიან. ის არ ტირის — ამის ნაცვლად იცინის, ხუმრობს, გადაბმულად მუშაობს, საუკეთესო შედეგები აქვს, თუმცა რამდენიმე თვის შემდეგ ადამიანს, რომელიც მის დახმარებას ცდილობს, საჯაროდ უყვირის. ამელია გარბის და იმის მიუხედავად, რომ რამდენიმე წელია, რაც დამოკიდებულებისგან გათავისუფლებულია, ერთადერთ გასაქცევად, სადაც თავს "სისუსტის" უფლებას მისცემს, ნარკოტიკები წარმოუდგენია. მას ოუენთან საუბარი და მისი მხარდაჭერა ეხმარება სწორი გადაწყვეტილების მიღებაში. ის, რომ ნარკოდამოკიდებულება ფსიქიკური დაავადებაა, შოუმ არამხოლოდ ამ ეპიზოდებში აჩვენა კარგად. მომავალში ამეილია თინეიჯერ გოგოს დამოკიდებულებისგან გათავისუფლებაში ეხმარება.
სერიალის ერთ-ერთი შემქმნელი, კრისტა ვერნოფი, ხშირად მოუწოდებს დამოკიდებულების შემთხვევაში მაყურებელს დახმარება მიიღოს.
4. ჯო უილსონი — დეპრესია
ადამიანები, რომლებიც დეპრესიაში არიან, ხშირად თავს მარტოსულად და იზოლირებულად გრძნობენ. ისინი საკუთარი ცხოვრებისეული გამოცდილებისას იმედგაცრუებას განიცდიან, მათი მდგომარეობა კი გარშემომყოფების დამოკიდებულებით შეიძლება გამწვავდეს.
როცა სერიალში ჩნდება, ჯო უილსონი ჭკვიანი, მიზანდასახული, ენამოსწრებული და ლამაზი გოგოა, რომლის სახეზეც მხოლოდ ნათელ მომავალს ამოიკითხავთ. თუმცა მისი ცხოვრება ასეთი იყო: ჯერ კიდევ როცა ჩვილი იყო, ის ქუჩაში დატოვეს; ბავშვთა სახლის შემდეგ, ფურგონში გაიზარდა; პირველი ადამიანი, ვისაც ენდო — მოძალადე აღმოჩნდა. ჯო იხსენებს, რომ ყოფილი ქმრის ერთ-ერთი თავდასხმის შემდეგ მას მუცელი მოეშალა და ნეკნები დაემსხვრა. თუმცა ე.წ. Rock Bottom, დედის გაცნობა აღმოჩნდება, რომელიც ეტყვის, რომ ის გაუპატიურების შედეგად ჩაისახა და შვილის გაცნობის სურვილი არასდროს ჰქონია.
სანამ პროფესიონალის დახმარებას ითხოვს, ჯო საკუთარ თავში იკეტება, არავის ესაუბრება, საბოლოოდ კი პაციენტის დედასთან მოთმინებას კარგავს და ტირილს იწყებს. ამის შემდეგ ჯო მირანდა ბეილის ეტყვის, რომ მკურნალობა სჭირდება და ფსიქიკური რეაბილიტაციის ცენტრში მიდის. თერაპიის კურსის შემდეგ ის გრეი-სლოუნის კლინიკაში ბრუნდება.
5. მირანდა ბეილი — OCD
ობსესიურ-კომპულსიური აშლილობა (OCD) ფსიქიკური აშლილობის ფორმაა, როცა ადამიანს აკვიატებული აზრები ან კომპულსიური ქმედებები აწუხებს, რომელთაც ვერ აკონტროლებს და სურვილის მიუხედავად, ვერც გათავისუფლებას ახერხებს. აშლილობის მართვაში ადამიანებს დიაგნოზი და მკურნალობა ეხმარებათ.
მუდამ სრულყოფილი და წესრიგის მოყვარული მირანდა ბეილი ვერ ეგუება იმ აზრს, რომ ობსესიურ-კომპულსიური აშლილობა (OCD) აქვს. რიჩარდ ვებერი, რომელიც ასევე დამოკიდებულებით [ალკოჰოლიზმი] იტანჯებოდა, ბეილის მოუწოდებს, რომ საკუთარი დაავადება აღიაროს და მკურნალობას დათანხმდეს.
ბეილის ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემა სერიალში მე-10 სეზონიდან შემოდის, როდესაც უშეცდომო ბეილის საქმიანობაზე აშლილობა კვალს ტოვებს. იმისთვის, რომ მუშაობის უფლება მიიღოს, სუპერვაიზერი ბეილის მარტივი დავალების შესრულებას სთხოვს: მოხსნას ნაკერები, თუმცა ამ დროს მისი ინსტრუმენტები გადანაცვლებულია და არაა ისე დალაგებული, როგორც ეს ბეილის სურს. ამ მოცემულობაში ბეილი დავალებას ვერ ასრულებს, იმის მიუხედავად, რომ ეს პროცედურა მას ათასჯერ აქვს შესრულებული.
მოგვიანებით ბეილი ამბობს, რომ არ სურდა ის საკუთარი აშლილობით შეეფასებინათ:
"მე sci-fi-ის მოყვარული, 40-ს გადაცილებული აფროამერიკელი ქალი ვარ, ჯიუტი ქმარი და საყვარელი შვილი მყავს. ჩემს სამსახურში უმნიშვნელოვანესი როლი მაკისრია, სასწაულებს ჩავდივარ და ადამიანებს სიცოცხლეს ვუნარჩუნებ; ამასთან ერთად, ვხელმძღვანელობ მათაც, ვინც მომავალში ასევე სასწაულებს ჩადიან და სხვა ადამიანებს სიკვდილისგან იხსნიან. და დიახ, მე ობსესიურ-კომპულსიური აშლილობა მაქვს".
ბეილი მკურნალობის კურსს იწყებს და აშლილობის სამართავად სტატინებსა და ანტიდეპრესანტებს იღებს. როგორც მომდევნო სეზონებში ვხედავთ, აშლილობა მის წარმატებას ხელს ვერ უშლის და შეუდარებელი მირანდა ბეილი ქირურგიული განყოფილების უფროსი ხდება.
ამავე თემაზე:
- 10 მარტივი რამ, რისი შეხსენებაც ზედმეტი არასდროსაა;
- 8 ადამიანი ყვება, როგორ იმოქმედა პანდემიამ მათ კვებით აშლილობაზე;
- ეს ტესტი გეტყვით, რამდენად ახლოს ხართ "მენტალურ გადაწვასთან" — BurnoutIndex;
- რა განსხვავებაა ფსიქოლოგებსა და ფსიქიატრებს შორის?
- როგორ ამოვიცნოთ დეპრესია და როგორ დავეხმაროთ გარშემომყოფებს — ინტერვიუ ანა ღვინიანიძესთან.
Responsible.ge ევროპაბეთის პლატფორმაა, რომელიც საზოგადოებაში აზარტული თამაშების შესახებ ცნობიერების ამაღლებასა და პასუხისმგებლიანი თამაშის პოპულარიზაციას ემსახურება. ამასთანავე, პლატფორმის დახმარებით, შეგიძლიათ, გაეცნოთ პასუხისმგებლიანი თამაშის ხელსაწყოებსა და ანგარიშებს, ასევე ინფორმაციას ევროპაბეთის პასუხისმგებლობის შესახებ საზოგადოების მიმართ, ბიზნესსა და კომუნიკაციაში.
-
გადახედვამამუკა მდინარაძე: რომ ვთქვა, რეალურად 6 ათასი იყო-თქო, მთელი ღამე კლავიატურასთან და ბანერების მომზადებაში უნდა გაათენონ და იყოს 400 000 მამუკა მდინარაძე: რომ ვთქვა, რეალურად 6 ათასი იყო-თქო, მთელი ღამე კლავიატურასთან და ბანერების მომზადებაში უნდა გაათენონ და იყოს 400 000
-
გადახედვანინო წილოსანი: ხალხი ვერ შეუკრიბეს, მიკროფნი ვერ ჩაურთეს, ლიაკა ხოშტარიას და ანა ნაცვლიშვილის დონის აქტივისტად აქციეს… ნინო წილოსანი: ხალხი ვერ შეუკრიბეს, მიკროფნი ვერ ჩაურთეს, ლიაკა ხოშტარიას და ანა ნაცვლიშვილის დონის აქტივისტად აქციეს…
-
გადახედვაჯო უილსონი: ეუთო/ოდირის დასკვნის განხილვის შემდეგ, ვიმეორებ იმას, რაც უკვე ვთქვი: “ქართული ოცნების” დე ფაქტო ხელისუფლება არალეგიტიმურია ჯო უილსონი: ეუთო/ოდირის დასკვნის განხილვის შემდეგ, ვიმეორებ იმას, რაც უკვე ვთქვი: “ქართული ოცნების” დე ფაქტო ხელისუფლება არალეგიტიმურია
-
გადახედვათეოდოროს რუსოპულოსი: ირაკლი კობახიძეს მინდა შევახსენო, რომ მისი ქვეყანა ევროპის საბჭოს წევრია თეოდოროს რუსოპულოსი: ირაკლი კობახიძეს მინდა შევახსენო, რომ მისი ქვეყანა ევროპის საბჭოს წევრია
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი: მოვიდეს ორბელიანის სასახლეში ივანიშვილი, რადგან ის მართავს ქვეყანას სალომე ზურაბიშვილი: მოვიდეს ორბელიანის სასახლეში ივანიშვილი, რადგან ის მართავს ქვეყანას
-
გადახედვამარტა კოსი: ეუთო/ოდირის საბოლოო ანგარიში საქართველოს საპარლამენტო არჩევნების სერიოზულ ხარვეზებზე მიუთითებს მარტა კოსი: ეუთო/ოდირის საბოლოო ანგარიში საქართველოს საპარლამენტო არჩევნების სერიოზულ ხარვეზებზე მიუთითებს
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ორბელიანის მოედანზე მოწყობილი საახალწლო სოფლის სცენაზე ავიდა და კახელების მარშს მიმართა სალომე ზურაბიშვილი ორბელიანის მოედანზე მოწყობილი საახალწლო სოფლის სცენაზე ავიდა და კახელების მარშს მიმართა
-
გადახედვათამთა მიქელაძე ეუთო/ოდირის დასკვნასთან დაკავშირებით კობახიძის შეფასებებს პუნქტობრივად პასუხობს თამთა მიქელაძე ეუთო/ოდირის დასკვნასთან დაკავშირებით კობახიძის შეფასებებს პუნქტობრივად პასუხობს
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი: იქ ვარ, სადაც ხართ, იქ ვიქნები, სადაც ვიდგებით და გამარჯვების ქალაქი იქნება თბილისი, გამარჯვებული კი საქართველო! სალომე ზურაბიშვილი: იქ ვარ, სადაც ხართ, იქ ვიქნები, სადაც ვიდგებით და გამარჯვების ქალაქი იქნება თბილისი, გამარჯვებული კი საქართველო!
-
გადახედვარასა იუკნევიჩიანე: საჭიროა 29 დეკემბრამდე სასწრაფო საერთაშორისო მოქმედება მცოცავი დიქტატურის წინააღმდეგ ქართველების მხარდასაჭერად რასა იუკნევიჩიანე: საჭიროა 29 დეკემბრამდე სასწრაფო საერთაშორისო მოქმედება მცოცავი დიქტატურის წინააღმდეგ ქართველების მხარდასაჭერად
-
გადახედვამაიკლ კარპენტერი: სასწორზე საქართველოს დემოკრატია დევს მაიკლ კარპენტერი: სასწორზე საქართველოს დემოკრატია დევს
-
გადახედვათურქეთში სასწრაფო დახმარების ვერტმფრენი საავადმყოფოს შენობას შეეჯახა და ჩამოვარდა — არის მსხვერპლი თურქეთში სასწრაფო დახმარების ვერტმფრენი საავადმყოფოს შენობას შეეჯახა და ჩამოვარდა — არის მსხვერპლი
-
გადახედვა"ოცნების" პრემიერი, ირაკლი კობახიძე, სალომე ზურაბიშვილს გასამართლებით ემუქრება "ოცნების" პრემიერი, ირაკლი კობახიძე, სალომე ზურაბიშვილს გასამართლებით ემუქრება
-
გადახედვაირაკლი კობახიძე: ხელახალი არჩევნების დანიშვნის საფუძველი არ არსებობს ირაკლი კობახიძე: ხელახალი არჩევნების დანიშვნის საფუძველი არ არსებობს
-
გადახედვაკობახიძის მტკიცებით, საპროტესტო აქციებში მონაწილეობას 3 000-მდე კაცი იღებს კობახიძის მტკიცებით, საპროტესტო აქციებში მონაწილეობას 3 000-მდე კაცი იღებს
-
გადახედვაკობახიძე ზურაბიშვილზე: ვნახოთ, სად გააგრძელებს ის ცხოვრებას - გისოსებს მიღმა თუ გისოსებს გარეთ კობახიძე ზურაბიშვილზე: ვნახოთ, სად გააგრძელებს ის ცხოვრებას - გისოსებს მიღმა თუ გისოსებს გარეთ
-
გადახედვაწილოსანი: გამჭვირვალობის კანონზე გაზაფხულის აქციას რომ აზიარებენ, ჰგონიათ ეს გუშინ ხდებოდა წილოსანი: გამჭვირვალობის კანონზე გაზაფხულის აქციას რომ აზიარებენ, ჰგონიათ ეს გუშინ ხდებოდა
-
გადახედვაუკრაინაში კიდევ ერთი ქართველი მებრძოლი დაიღუპა უკრაინაში კიდევ ერთი ქართველი მებრძოლი დაიღუპა
-
გადახედვასაგანგებო: ჭავჭავაძის გამზირზე გაჩენილი ხანძრის ქრობისას მეხანძრე-მაშველი დაიღუპა საგანგებო: ჭავჭავაძის გამზირზე გაჩენილი ხანძრის ქრობისას მეხანძრე-მაშველი დაიღუპა
-
გადახედვარაუფოღლუ: ორპარტიული ჯგუფი MEGOBARI აქტს ახალ კონგრესს იანვარშივე წარუდგენს რაუფოღლუ: ორპარტიული ჯგუფი MEGOBARI აქტს ახალ კონგრესს იანვარშივე წარუდგენს
-
გადახედვაუწყვეტი პროტესტის 25-ე დღე — თბილისში დაგეგმილი აქციების განრიგი უწყვეტი პროტესტის 25-ე დღე — თბილისში დაგეგმილი აქციების განრიგი
კომენტარები