გარღვევა მიკროსკოპიაში - ცილების სივრცეში მოძრაობაზე დაკვირვება უკვე შესაძლებელია
6 წლის წინ, სამმა ქიმიკოსმა ცოცხალი უჯრედის შიგნით ცალკეული მოლეკულების გზების ვიზუალიზაციის მეთოდების შექმნისთვის ნობელი პრემია მიიღო.
ამჯერად, Rochester-ის უნივერსიტეტის და Fresnel-ის ინსტიტუტის მკვლევრებმა მოლეკულების უფრო დეტალური ვიზუალიზაცია შეძლეს. დასურათება 3D-ში ხდება და მოლეკულების პატარა მოძრაობებიც კი ჩანს. ეს აღმოჩენა უჯრედის ცილების რეგულაციების და ფუნქციების შესასწავლად ფასდაუდებელია. ახალი მეთოდის დახმარებით, კორონავირუსის და უჯრედის ცილების ურთიერთქმედების შესწავლაც შეიძლება.
"როცა ცილა ფორმას იცვლის, ის აშიშვლებს ატომებს, რომლებიც ბიოლოგიური პროცესების წახალისებაში მონაწილეობენ, ამიტომ ცილის ფორმის შეცვლას უჯრედის შიგნით მიმდინარე პროცესებზე დიდი გავლენა აქვს", — ამბობს Frensel-ის ინსიტუტის მკვლევარი სოფი ბრასელეტი.
ვიზუალიზაციის ახალ მეთოდს მეტსახელად CHIDO-ს (Coordinate and Height Super-Resolution Imaging with Dithering and Orientation) ეძახიან. ახალი ტექნოლოგია დააგეგმარეს და შექმნეს ველენტინა კრუციომ და ლუის ალემან-კასანედამ. კვლევის მიხედვით, CHIDO ვიზუალიზაციას ნანომეტრების სიზუსტით გვიჩვენებს.
CHIDO შემდეგნაირად მუშაობს: შუშის თეფში მუდმივი სტრესის ქვეშ იმყოფება, ხელსაწყო კი ტალღების რხევას და პოლარიზაციის ცვლილებას ზომავს, როცა მოლეკულები ფლუროსცენტული მიკროსკოპის ქვეშ იმყოფებიან.
1873 წელს ენსტ აბემ ივარაუდა, რომ მიკროსკოპები სინათლის ტალღის სიგრძის ნახევარზე უკეთესი გამოსახულების დაფიქსირებას ვერასდროს შეძლებდნენ. დიდი ხნის მანძილზე ეს სწორი ვარაუდი იყო, თუმცა ერიგ ბეტზიგის და უილიამ მოერნეტის და სტეფან ჰელის დამსახურებით, აბეს წინასწარმეტყველება არ ახდა.
მიკროსკოპიის ტექნოლოგიებში გარღვევების დამსახურებით, ახლა უკვე ნანოსამყაროში ჩახედვაც შეგვიძლია. CHIDO უნიკალური კიდევ იმითია, რომ ნობელიანტი ქიმიკოსების მიკროსკოპიის ტექნოლოგიისგან განსხვავებით, მას მოლეკულის ადგილმდებარეობის და მიმართულების დადგენა შეუძლია.
CHIDO-ს ტექნოლოგიის შემუშავებას, დაახლოებით, 20 წელი დაჭირდა და გარდა იმისა, რომ ის მიკროსკოპიის სფეროში სიახლეა, პათოგენების და უჯრედების ურთიერთქმედების კვლევაში, მას უზარმაზარი პოტენციალი აქვს.
კომენტარები