ინტერნეტის უსაზღვრო შესაძლებლობებზე ოცნებაც კი რომ შეუძლებელი იყო სულ რამდენიმე ათწლეულის წინ, ამას ხშირად ამბობენ. მიუხედავად იმისა, რომ სიმფსონების მსგავსად, ბევრმა შეძლო, ტექნოლოგიის საუკუნის პერიპეტიები განეჭვრიტა, დღეს შექმნილმა რეალობამ აშკარად დააჩქარა ყველაზე ფანტასტიკური პროგნოზების ცხადში ახდენა. ამის მიზეზი იმდენად ტექნოლოგიური პროგრესის ასწრაფება არ არის, რამდენადაც უკვე არსებულის გაცილებით ფართო მასშტაბით გამოყენება. ამის მაგალითია ვიდეოზარები და მისი მეშვეობით განხორციელებული დისტანციური სწავლებაც.

მართლაც, წლებია, რაც ინტერნეტში სხვადასხვა ცნობილი და ავტორიტეტული სასწავლებელი ნებისმიერ ადამიანს სთავაზობს საკუთარი კურსების დისტანციურად გავლას, რაც ზოგჯერ უფასოცაა და დასრულების შემდეგ სერთიფიკატსაც იღებ. ამგვარი კურსების რაოდენობა ასევე ბოლო წლებში განსაკუთრებით გაიზარდა.

თუმცა სხვა შემთხვევაა, როცა იძულებული ხარ, დისტანციური სწავლების რეჟიმს მიმართო. სამწუხაროდ, კორონავირუსის გავრცელებამ და პანდემიამ სხვა გზა არ დაგვიტოვა. საქართველოში პირველი შემთხვევის დადასტურების პირველივე კვირაში გადაწყდა, რომ ორი კვირით სასწავლო დაწესებულებები იხურებოდა. თუმცა ალბათ ყველამ თუ არ ვიცოდით, ვგრძნობდით მაინც, რომ ორ კვირაში საკლასო ოთახებსა და აუდიტორიებში დაბრუნების იმედი არ უნდა გვქონოდა.

ფოტო: Claire Merchlinsky

სასწავლო პროცესი, რომელიც ერთკვირიანი სადეზინფექციო სამუშაოების და სკოლებში დამატებით ერთკვირიანი საგაზაფხულო არდადეგების შემდეგ, 16 მარტს უნდა აღდგენილიყო, ჯერ 1 აპრილამდე გადაიდო; შემდეგ ქვეყანაში საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადების გამო — 21 აპრილამდე; ბოლოს კი, "ფაქტობრივი კარანტინის" რეჟიმის გამოცხადებისას — განუსაზღვრელი დროით.

ამდენად, საგანმანათლებლო სისტემაში ჩართულ ყველა ადამიანს ძალიან სწრაფად მოგვიწია ყოველდღიურობის შეცვლა.

განათლების სამინისტრომ გარემოებების გათვალისწინებით ერთობ სწრაფად იმოქმედა და სასკოლო განათლების ალტერნატივა — ტელესკოლა შემოგვთავაზა. პროექტი, რომლის ფარგლებშიც გამოცდილი მასწავლებლები "პირველი არხი — განათლებას" სატელევიზიო ეთერით ატარებენ გაკვეთილებს, 30 მარტს დაიწყო. მიუხედავად დადებითი გამოხმაურებებისა, სოციალურ ქსელში მშობლები და მასწავლებლები მაინც ამახვილებენ ყურადღებას ამ პერიოდში მშობლის განსაკუთრებულ როლზე.

რაც შეეხება უმაღლეს სასწავლებლებს — რამდენიმე მათგანმა, სკოლების მსგავსად, შეჩერებული სემესტრი დისტანციურად განაგრძო, ბევრ უნივერსიტეტში კი გაზაფხულის სემესტრი დაიწყო ონლაინ რეჟიმში. მიუხედავად იმისა, რომ არაერთი სასწავლებელი წლების განმავლობაში ისედაც იყენებდა ინტერნეტის პლატფორმებს — მათ შორის Moodle-ს, Turnitin-ს თუ სხვას — ახალი გამოწვევა არცთუ ადვილად გასამკლავებელი აღმოჩნდა.

ფოტო: LA Johnson / NPR

თავდაპირველი გადასაჭრელი პრობლემა იყო, როგორ ჩატარდებოდა სალექციო მეცადინეობები. თითოეული უმაღლესი სასწავლებელი ამ ამოცანას თავისებურად მიუდგა. მაგალითად, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტში ამ საკითხში, უმეტესად, ინდივიდუალურად მოუწიათ ლექტორებს გადაწყვეტილების მიღება — ზოგიერთმა მათგანმა ვიდეოლექციების ჩაწერა არჩია საგნის სწავლების სპეციფიკიდან გამომდინარე, ნაწილს კი არცთუ ნაცნობ პლატფორმებთან შეხება მოუხდა, რათა ლექცია კონფერენციის ფორმატში, "ლაივ-რეჟიმში" ჩატარებულიყო.

როგორც ილიას უნივერსიტეტის სტუდენტს, შემიძლია ვთქვა, რომ მეტ-ნაკლებად ამ გამოწვევასაც ღირსეულად გავართვით თავი და ლექციები შეუფერხებლად ტარდება — თუ, რა თქმა უნდა, გაუთვალისწინებელმა ტექნიკურმა ხარვეზმა არ იჩინა თავი.

თუმცა ახალი თავსატეხი უნივერსიტეტებს მას მერე გაუჩნდათ, რაც გაირკვა, რომ Zoom-ს, რომელიც ერთ-ერთი ყველაზე ხშირად გამოყენებადი პლატფორმაა, უსაფრთხოების პრობლემები აქვს.

თითქოს ესეც არ კმარაო, მაშინ, როცა უკვე რამდენიმე კვირაა, ონლაინ ლექციები მიმდინარეობს და ახლო მომავალშიც მხოლოდ სახლიდან თუ შევძლებთ საქმის გაკეთებას, კიდევ ერთმა პრობლემამ იჩინა თავი: როგორ და რა ფორმატით ჩატარდება გამოცდები. საქართველოს მთავრობა ამ ეტაპისთვის ივლისში დაგეგმილი წლევანდელი ეროვნული გამოცდების ფორმატის შეცვლას არ გეგმავს. თუმცა უნივერსიტეტების უმრავლესობაში უკვე შუალედური გამოცდების პერიოდმა მოაღწია და ამან სასწავლებლების ადმინისტრაცია მნიშვნელოვანი გამოწვევის წინაშე კიდევ ერთხელ დააყენა.

ფოტო: Nat Thomas / St. Louis Public Radio

ამ ყველაფერთან ერთად, უნდა აღინიშნოს, რომ მოსწავლეების ნაწილი კვლავაც ვერ ახერხებს ტექნიკური თუ სხვა ფაქტორების გამო დისტანციური სწავლების რეჟიმში აქტიურად ჩართვას. ზოგიერთისთვის კი ონლაინ სწავლება არცთუ შედეგიანი აღმოჩნდა, რის გამოც აკადემიური წლის გამოცხადებას ითხოვს.

ცხადია, დისტანციური რეჟიმი ვერ იქნება ისეთი ეფექტიანი, როგორიც სააუდიტორიო მეცადინეობებია. თუმცა ვერ ვიტყვით, რომ იგი უშედეგოა. მხოლოდ როლების გადანაწილება შეიცვალა: ამჟამად შედეგს მეტწილად დამოუკიდებელი მუშაობა განსაზღვრავს. ამდენად, შეგვიძლია მივიჩნიოთ, რომ ეს მორიგი გამოწვევაა ინდივიდუალური მუშაობის უნარების გასავითარებლად.

მანამდე კი ისღა დაგვრჩენია, კამერაში ხედვის კუთხე გავასწოროთ და თავდაჯერებით ვიკითხოთ: "ისმის ჩემი ხმა?"