უკვე რამდენიმე ათწლეულია, რაც მეცნიერები ცდილობენ დაადგინონ, იწვევს თუ არა მობილური ტელეფონები კიბოს. ხუთშაბათს აშშ-ს მთავრობამ წარადგინა შეერთებული შტატების ეროვნული ტოქსიკოლოგიის პროგრამის მიერ ჩატარებული კვლევა, რომელსაც ექსპერტები მსოფლიოში ერთ-ერთ ყველაზე ძვირადღირებულ და ხანგრძლივ ექსპერიმენტად მოიხსენიებენ.

ექსპერიმენტი ბილ კლინტონის პრეზიდენტობის დროს დაიწყო, საბოლოო ჯამში ის 30 მილიონი ამერიკული დოლარი დაჯდა და მასში 3 000 მღრღნელი მონაწილეობდა.

კვლევის ფარგლებში მეცნიერებმა აღმოაჩინეს გარკვეული მტკიცებულებები იმ მოსაზრების სასარგებლოდ, რომ გარკვეული ტიპის ტელეფონების მიერ გამოყენებულ რადიოტალღებს მამრ თაგვებში ტვინის კიბოს გამოწვევა შეუძლია.

კვლევაში მონაწილე მამრი თაგვების დაახლოებით 2-3 პროცენტს თავის ტვინის გლიომა განუვითარდათ, საკონტროლო ჯგუფში კი სიმსივნე არც ერთ თაგვს არ დამართნია.

მეცნიერებმა ასევე აღმოაჩინეს, რომ თაგვების დაახლოებით 5-7 პროცენტს, რომლებიც რადიაციის ყველაზე მაღალი დოზის ქვეშ იყვნენ, გულში კეთილთვისებიანი სიმსივნეები, კერძოდ ნევრინომები განუვითარდათ, საკონტორლო ჯგუფში კი მსგავსი რამ არ დაფიქსირებულა.

"ჩვენ ვფიქრობთ, რომ რადიოტალღებსა და თაგვების ტვინში გაჩენილ სიმსივნეებს შორის რეალური კავშირი არსებობს", - აცხადებს აშშ-ს ეროვნული ტოქსიკოლოგიის პროგრამის უფროსი მეცნიერი ჯონ ბუჩერი.

თუმცა, ბუჩერი აღნიშნავს, რომ ექსპერიმენტში გამოყენებული რადიაციის დოზა და მისი მიღების ხანგრძლივობა ბევრად აღემატება იმას, რასაც ადამიანი მობილური ტელეფონის ჩვეულებრივად მოხმარებისას იღებს, რის გამოც ამ შედეგის პირდაპირ ადამიანებზე განზოგადება არასწორია.

მეცნიერებმა ექსპერიმენტში მხოლოდ 2G და 3G ქსელებისთვის დამახასიათებელი რადიოსიხშირეები გამოიყენეს, შესაბამისად აღნიშნული კვლევა 4G-ზე და მომდევნო თაობის ქსელებზე არ ვრცელდება.

ექსპერტების თქმით, ვინაიდან მობილურ ტელეფონებს ყოველდღიურად მილიარდობით ადამიანი იყენებს, კიბოს გაჩენის უმცირესად მომატებულ რისკსაც კი შესაძლოა დიდი ხმაური მოჰყვეს. ეპიდემიოლოგების უმეტესობაზე დაყრდნობით, ადამიანთა მოსახლეობაში გლიომას შემთხვევების გახშირება არ დაფიქსირებულა.

კვლევაში გამოყენებული რადიაციის ყველაზე დაბალი დონე აშშ-ს მთავრობის მიერ დაშვებული რადიაციის იმ მაქსიმალურ დონეს უტოლდებოდა, რაც შეიძლება ტელეფონის მომხმარებელმა მიიღოს. ამ რაოდენობის რადიაციას ჩვეულებრივი მომხმარებელი ძალიან იშვიათად თუ იღებს, ხოლო კვლევაში გამოყენებული ყველაზე მაღალი დოზა კი აშშ-ს მიერ დაწესებულ ლიმიტს ოთხჯერ აღემატებოდა.

აღნიშნული კვლევის წინასწარი ვერსია 2016 წელს გამოქვეყნდა, სადაც ავტორები აცხადებდნენ, რომ თაგვებში ტვინის კიბო, "სავარაუდოდ, რადიაციამ" გამოიწვია. ამ წელს გამოქვეყნებულ კიდევ ერთი წინასწარ ვერსიაში კი მათ განაცხადეს, რომ თუ მობილურების მიერ კიბოს გამოწვევის რისკი არსებობს, ის ძალიან მცირეა.

მარტში სამეცნიერო სტატია 11 ექსპერტისგან შემდგარმა ჯგუფმა განიხილა, მათ აშშ-ს მთავრობას მოუწოდეს, რომ მობილურ ტელეფონებსა და თაგვების ტვინში განვითარებულ სიმსივნეებს შორის კავშირი არა "საეჭვოდ," არამედ "ნაწილობრივ დასაბუთებულად" მოეხსენიებინათ.

კვლევის ფარგლებში კიბოსა და მობილურებს შორის კავშირი მხოლოდ მამრ თაგვებში დაფიქსირდა. ექსპერტების თქმით, ეს შედეგი გასაკვირი არ არის, რადგან კიბო ქალებსა და მამაკაცებში ხშირად სხვადასხვანაირად ვითარდება.

თაგვები რადიაციის ქვეშ ორი წელი, ყოველდღე 9 საათის განმავლობაში იყვნენ, ეს დოზა ბევრად აღემატება იმას, რასაც ადამიანები მობილურების თუნდაც ხშირად გამოყენების შემთხვევაში ვიღებთ.

კვლევაში 900 მეგაჰერცის მქონე რადიოტალღები გამოიყენეს, ეს ის სიხშირეა, რომელიც მეორე თაობის მობილურებში გამოიყენება. ამჟამად ტელეფონების უმეტესობა მეოთხე (4G) თაობის ქსელს იყენებს, რომლის ტალღებიც ბევრად უფრო მაღალი სიხშირისაა, რის გამოც მათ ორგანიზმში შეღწევა უჭირთ.

აშშ-ს ეროვნული ტოქსიკოლოგიის სააგენტო ახლა ახალი ინფრასტრუქტურის შექმნაზე მუშაობს, რომლის საშუალებითაც ისინი დამატებითი კვლევების ჩატარებას შეძლებენ.

სამწუხაროდ, 30 მილიონი დოლარისა და ორი ათწლეულის შემდეგ, ჩვენ დაზუსტებით კვლავ არ შეგვიძლია ვთქვათ, შეიძლება თუ არა, რომ ტელეფონის ხშირი გამოყენება რაიმე რისკებთან იყოს ასოცირებული.