იუპიტერი თავისი მახასიათებლებით უკიდურესობების პლანეტაა. ის მზის სისტემაში ყველაზე დიდია და ყველაზე ძლიერი მაგნიტური ველი გააჩნია. გარდა ამისა, მას ყველაზე მეტი თანამგზავრი ჰყავს, რომელთა რიცხვიც ახლახან კვლავ გაიზარდა. მეცნიერებმა იუპიტერის ორბიტაზე 12 ახალი მთვარე იპოვნეს.

ასტრონომები ამ აღმოჩენისას არა მთვარეებს, არამედ მზის სისტემის მეცხრე პლანეტას ეძებდნენ. მეცნიერები დიდი ხანია ფიქრობენ, რომ სადღაც ნეპტუნის ორბიტის მიღმა მზის სისტემაში კიდევ ერთი, მეცხრე პლანეტა უნდა იმალებოდეს, თუმცა ეს ჯერჯერობით დაუზუსტებელი ინფორმაციაა.

სწორედ ამ პროცესში მათი თვალთახედვის არეში შემთხვევით იუპიტერი მოხვდა და მათ მის ორბიტაში ახალი პაწაწინა მთვარეების კვალი შეამჩნიეს.

მეცნიერებმა ახალი მთვარეები ჯერ კიდევ 2017 წელს, გაზაფხულზე ნახეს. მათ დახასიათებასა და ორბიტების განსაზღვრას კი ერთი წელი დასჭირდა. ორი ახალი მთვარე ორბიტაზე იუპიტერის ბრუნვის მიმართულებით ბრუნავს. ისინი სავარაუდოდ ერთი დიდი მთვარის გახლეჩვის შედეგად წარმოიქმნენ. დანარჩენი 10 მთვარე პლანეტიდან უფრო მოშორებითაა, მათგან ცხრა ორბიტაზე პლანეტის ბრუნვის საპირისპირო მიმართულებით ბრუნავს, თუმცა მათ შორის არის ერთი, რომელიც ორბიტაზე დანარჩენი ცხრის საპირისპირო მიმართულებით ბრუნავს. ის ასევე იუპიტერის ყველაზე პატარა მთვარეა. მისი დიამეტრი მხოლოდ ერთი კილომეტრია.

მთვარეების შესწავლა მეცნიერებს საშუალებას აძლევს, უკეთ გაიგონ მზის სისტემის ჩამოყალიბების პროცესი.

ფოტო: Carnegie Institution for Science/Roberto Molar Candanosa