სომხეთის მთავრობა 2027 წელს ახალი კონსტიტუციის დასამტკიცებლად რეფერენდუმის ჩატარებას გეგმავს. პრემიერ-მინისტრ ნიკოლ ფაშინიანს, მომავალი წლის ბოლომდე, ახალი კონსტიტუციის შემუშავება დაევალა.

სომხეთის იუსტიციის მინისტრმა, გრიგოლ მინასიანმა, რომელიც სათავეში უდგას კონსტიტუციური რეფორმების კრებას, ჟურნალისტებს განუცხადა, რომ "საბოლოო ჯამში, კონსტიტუციური რეფერენდუმის ახალი შეთანხმება 2027 წლისთვისაა დაგეგმილი".

"ეს იმას ნიშნავს, რომ ჩვენ, საჯარო დებატებში, ყველა ექსპერტის ჩართვით და აუჩქარებლად მოვაწყობთ დეტალურ განხილვას ამ რთული დოკუმენტის გარშემო," — დასძინა მინასიანმა.


ახალი კონსტიტუციის შემუშავება დავის საკითხი გახდა. კრიტიკოსების ამტკიცებენ, რომ მთავრობა ამ ნაბიჯით აზერბაიჯანთან დათმობაზე მიდის. სომხეთის მთავრობა ოპონენტების არგუმენტს უარყოფს.

საკონსტიტუციო რეფორმების საბჭო პრემიერ-მინისტრის მიერ 2022 წლის იანვარში შეიქმნა და მას საკონსტიტუციო ცვლილებების პროექტი დაევალა. შემოთავაზებული საკონსტიტუციო ცვლილებების პროექტი მთავრობას მიმდინარე წლის იანვარში გაეგზავნა. ფაშინიანმა განაცხადა, რომ სომხეთს ესაჭიროება სრულად ახალი კონსტიტუცია იმისთვის, რომ ქვეყანა უფრო კონკურენტუნარიანი და რეგიონში პოლიტიკურად უფრო სიცოცხლისუნარიანი გახდეს.

ოთხი თვის შემდეგ, მაისში, ფაშინიანმა ოფიციალური განკარგულება გამოსცა, ახალი კონსტიტუციის 2026 წლის დეკემბრისთვის მომზადებასთან დაკავშირებით. თუმცა, საკონსტიტუციო რეფორმების საბჭოს რამდენიმე წევრმა ეს გადაწყვეტილება ივნისის ბოლომდე არ იცოდა.

სომხეთის მტკიცებით, კონსტიტუციური რეფერენდუმი არ იყო მშვიდობის პროცესთან დაკავშირებული.

მთავრობის კრიტიკოსების შეფასებით, სომხეთის კონსტიტუციის ცვლილება განპირობებულია აზერბაიჯანის მთავრობის ზეწოლით. აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა განაცხადა, რომ სამშვიდობო შეთანხმების მიღწევა შეუძლებელია თუ სომხეთის კონსტიტუცია უცვლელი დარჩება. ალიევი ამტკიცებდა, რომ სომხეთის კონსტიტუცია პრეტენზიას აყენებს ტერიტორიებზე თურქეთსა და აზერბაიჯანში.

აგვისტოში, აზერბაიჯანი დათანხმდა სამშვიდობო შეთანხმებიდან "ზანგეზურის დერეფნის" საკითხი ამოეღო. ეს არის ტერიტორია, რომელიც აზერბაიჯანის მატერიკს აკავშირებს ნახიჩევანთან სამხრეთ სომხეთით. ამით მოიხსნა შეთანხმების მთავარი ბარიერი და აზერბაიჯანმა სომხეთის კონსტიტუციას ერთადერთი დაბრკოლება უწოდა სამშვიდობო პროცესის შემდგომი პროგრესისთვის.

აზერბაიჯანის საგარეო საქმეთა მინისტრმა ჯეიჰუნ ბაურამოვმა ასევე განაცხადა, რომ სამშვიდობო მოლაპარაკებები წარმატებულად ვითარდება. თუმცა დასძინა, რომ სომხეთის კონსტიტუცია და სხვა სამართლებრივი დოკუმენტები შეიცავს პრეტენზიებს აზერბაიჯანისა და თურქეთის მიმართ და ამას „მთავარი დაბრკოლება“ უწოდა სამშვიდობო შეთანხმების გზაზე.

სტატიაში წარმოდგენილი შეხედულებები ეკუთვნის ავტორს და არ წარმოადგენს On.ge-ის პოზიციას. მასალა ქვეყნდება OC Media-სთან პარტნიორობის ფარგლებში, რომლის შედეგად, გამოცემის სტატიები ამიერიდან ოთხ ენაზე გავრცელდება. საქართველოში OC Media-ს პარტნიორი On.ge-ა. სტატია ინგლისურად შეგიძლიათ წაიკითხოთ აქ.