როგორც წესი, ყავას რაიმე ტკბილს ან რძიანს ამატებენ ხოლმე, თუმცა სოციალურ მედიაში ბოლო დროს უჩვეულო ხრიკი გავრცელდა: იმ შემთხვევაში, თუკი შაქრის ნაცვლად ყავას მარილს დაამატებთ, სიმწარე შემცირდება და სასმლის სხვა არომატები წამოიწევს წინა პლანზე.

უჩვეულოდ ჟღერს, თუმცა ამას სამეცნიერო საფუძველი აქვს: ნატრიუმის ქლორიდი (NaCl), იგივე სუფრის მარილი, ყავასა და ყველა სახის საკვებში ძალიან ეფექტიანად ამცირებს სიმწარეს. მეცნიერები კულინარიაში მარილის ასეთ პოპულარობას სწორედ ამ მახასიათებელს მიაწერენ — სიმწარის დათრგუნვით სხვა, მეტად სასიამოვნო, გემოები იწევს წინა პლანზე.

გემოების აღქმასთან დაკავშირებული ე.წ. ენის რუკის თეორია დიდი ხანია უარყვეს. მეორე მხრივ, მართალია, რომ სხვადასხვა რეცეპტორი სხვადასხვა სახის გემოს მიმართაა მგრძნობიარე. მარილის რეცეპტორს ნატრიუმის ეპითელიალური არხი, იგივე ENaC, ეწოდება, ხოლო მწარე გემოს რეცეპტორები TAS2R-ების ოჯახს მიეკუთვნება.

1995 წელს გამოქვეყნებული ნაშრომის თანახმად, მარილი სიმწარეს ეფექტიანად ფარავს. როდესაც მკვლევრებმა ტკბილი და მწარე ნაერთები შეურიეს, მარილის დამატებით ნარევმა მეტად მოტკბო და ნაკლებად მწარე გემო შეიძინა. მიუხედავად ამისა, მწარე ნაერთებმა მარილის გემო ვერ შეამცირა.

ბოლომდე დაზუსტებული ჯერაც არაა, რა მექანიზმით ხდება ეს, თუმცა, 2013 წელს თაგვებზე კვლევა ჩაატარეს და შემდეგი რამ აღმოაჩინეს: მაშინ, როცა ENaC მცირე რაოდენობით ნატრიუმის ქლორიდს აფიქსირებს, მოჭარბებული მარილი მჟავე და მწარე გემოების რეცეპტორებსაც ააქტიურებს. ეს, სავარაუდოდ, იმით აიხსნება, რომ აღნიშნული კომბინაცია უსიამოვნო გემოს წარმოქმნის და გვაიძულებს, ერთ ჯერზე დიდი რაოდენობით მარილი არ მივიღოთ — ეს ძალიან სახიფათოა.

ამ ყველაფრიდან გამომდინარე, მწარე საკვებისთვის ამ არომატის მოსაშორებლად ნატრიუმის ქლორიდს საკმაოდ აქტიურად იყენებენ. მაგალითად, ამ მიზნით ბადრიჯანს და ბრიუსელის კომბოსტოს ვამარილებთ ხოლმე.

ყავას რაც შეეხება, იგი სიმწარეს მოხალვის პროცესში იძენს, როდესაც მოსახარშად ამზადებენ. ამ დროს ნაერთები, სახელად ქლოროგენული მჟავის ლაქტონები, ფორმირდება; მეტად მოხალული მარცვლების შემთხვევაში ფენილინდანები წარმოიქმნება ქლოროგენული მჟავის დაშლის შედეგად.

სხვათა შორის, ამ მარილს ყავაში აშშ-ის სამხედრო-საზღვაო ფლოტის წევრებიც იყრიდნენ ხოლმე მეორე მსოფლიო ომის დროს და მის შემდეგ. მათი აღჭურვილობა ზღვის წყალს მარილს კარგად ვერ აშორებდა, ამის შედეგად კი აღმოაჩინეს, რომ მარილი სიმწარეს ამსუბუქებდა.

მაშასადამე, თუკი ტკბილი ან რძიანი ყავა არ მოგწონთ, შეგიძლიათ, სიმწარის დახშობა ცოტა მარილით სცადოთ — განსაკუთრებით მაშინ, თუ ყავა დაგეწვათ ან ზედმეტი ჩაყარეთ. გემოებს ყველა სხვადასხვაგვარად აღვიქვამთ და ექსპერიმენტირება დაგჭირდებათ, ამიტომ უმჯობესია, ჩვენი ჟურნალისტის შეცდომა არ გაიმეოროთ და მწიკვი მარილით დაიწყოთ.

თუკი ზედმეტი ნატრიუმის მიღებას ერიდებით, არც ის დაივიწყოთ, რომ მწარე გემოებს საქაროზა, ანუ ჩვეულებრივი შაქარი, და რძეც მშვენივრად ახშობს.