ახლონათესაური სქესობრივი კავშირი ისეთი უწყინარი არაა, როგორც ეს პოპულარულ სერიალებშია წარმოდგენილი. ჰოლივუდის მიერ რომანტიზებული ინცესტი სინამდვილეში შეჯვარების ბიოლოგიურ მიზანს ეწინააღმდეგება, რაც დნმ-ის რეკომბინაციაში მდგომარეობს.

ადამიანს ქრომოსომათა 23 წყვილი აქვს და თითოეულ მათგანში ასობით ათასი გენია, რომელიც სხვადასხვა მახასიათებელს განსაზღვრავს, მაგალითად, თმისა და თვალის ფერს, სისხლის ჯგუფს და ა.შ. ისინი ორ კატეგორიად იყოფა — დომინანტურად და რეცესიულად. თუ გენების წყვილიდან ერთი მაინც დომინანტურია, ორგანიზმს სწორედ მისი შესაბამისი თვისება უყალიბდება, ხოლო რეცესიული გენის გამოსავლენად, ორივე ალელი მსგავსი უნდა იყოს.

მნიშვნელოვანია, რომ რეცესიული ალელები მთელი რიგი დეფექტებისა და გენეტიკური დაავადებების მატარებელია. სისხლით ნათესავ ადამიანებსა თუ ცხოველებს ერთნაირი დნმ აქვთ, შესაბამისად, შანსი, რომ მათში რეცესიული გენები თანხვედრაში მოვა, დიდია. ეს შთამომავლობისთვის სერიოზული საფრთხის შემცველია.

ფოტო: bbcearth

ინცესტი ადამიანებში

ისტორიულად, ახლონათესაური შეწყვილება ძალაუფლების შენარჩუნებასთანაც იყო დაკავშირებული. ამის მაგალითად ეგვიპტის ფარაონების გახსენებაც საკმარისია. სამეფო ოჯახების მუმიების შესწავლამ აჩვენა, რომ მათი სიმაღლე ჩვეულებრივი პოპულაციისგან განსხვავდებოდა. კერძოდ, კაცები სხვებზე უფრო მაღლები იყვნენ, ქალები კი ბევრად დაბლები.

შედარებით ახლო წარსულში მსგავს გენეტიკურ სხვაობებს ჰაბსბურგების საგვარეულოშიც ვაწყდებით. ამ დინასტიის უკანასკნელი მეფის, კარლოს II-ის დედა საკუთარი ქმრის დისშვილი იყო, ბებია კი ამავდროულად მისი მამიდა გახლდათ. შედეგად, ჩარლზი ჯანმრთელობის მრავალი პრობლემით იტანჯებოდა. მან ლაპარაკი 4 წლის ასაკში დაიწყო, ხოლო სიარული — 8 წლის ასაკში. ასევე, დეფორმირებული ყბის გამო, საჭმელს სათანადოდ ვერ ღეჭავდა.

ავტოფსიამ აჩვენა, რომ სიკვდილის შემდეგ მას სისხლი არ ჰქონდა, გული ძალიან მცირე ზომის იყო, ფილტვები დაზიანებული, თავი წყლით სავსე, ნაწლავები განგრენული, ერთადერთი სათესლე ჯირკვალი კი ნახშირივით შავი. რა თქმა უნდა, ზოგიერთი ამ დარღვევის მიზეზი შესაძლოა, ინცესტს სულაც არ მიეწერებოდეს, თუმცა მათი უმეტესობა სწორედ ამითაა გამოწვეული.

ჩარლზ II.

ფოტო: Wikimedia Commons

ინცესტი ცხოველებში

რაც შეეხება ცხოველთა ახლონათესაურ შეჯვარებას, ეს ლაბორატორიებსა თუ ფერმებში ხშირად ხდება. ერთნაირი გენეტიკური სტრუქტურის მქონე თაგვებს მეცნიერები განმეორებადი ექსპერიმენტებისთვის იყენებენ, ძროხებსა და ცხვრებს კი მეტი რძისა და მატყლის მისაღებად.

ინბრიდინგი გავრცელებულია ძაღლებშიც. ერთ-ერთმა კვლევამ ცხადყო, რომ ასეთ ცხოველებში რეცესიული ალელებით განპირობებული გულის დაავადებები და მენჯ-ბარძაყის სახსრის ანომალიები ხშირია. მეტი თვალსაჩინოებისთვის, ცნობილია, რომ მსგავსი წესით გამრავლებული ბოქსიორის ჯიშის 20 000 ძაღლის საერთო გენეტიკური მრავალფეროვნება მხოლოდ 70 ძაღლისას უდრის.

ცხადია, მსგავსი რამ ბუნებაშიც ფიქსირდება, ადამიანის ხელოვნური ჩარევის გარეშეც. მაგალითად, ტკიპა Pyemotes herfsi სწორედ ინცესტით მრავლდება. დედები პირველად მამრებს შობენ, რომლებიც მშობლის გენიტალიებთან დების დაბადებას ელიან, შემდეგ კი მათთან წყვილდებიან.

გენეტიკური მრავალფეროვნების ნაკლებობა ცხოველთა კონკრეტული სახეობების წარმომადგენლების რაოდენობის შემცირებასა და ჯანმრთელი ინდივიდების ნაკლებობას განაპირობებს. ეს პრობლემა იმდენად სერიოზულია, რომ ავსტრალიაში მობინადრე კოალების ორ უდიდეს პოპულაციას ინბრიდინგით გამოწვეული ერთი დაავადების გამო გადაშენება ემუქრება.

საბედნიეროდ, ცხოველთა "აუთბრიდინგი", ანუ არანათესავი ინდივიდების შეჯვარება და მომდევნო თაობებში ინცესტის უარყოფითი შედეგების გაუვნებლება შესაძლებელია, რითაც მათ გადაშენებისგან ვიხსნით, მაგრამ ზოგიერთი სახეობის პოპულაცია იმდენად მცირეა, რომ ყველა მათგანი გენეტიკურად ერთმანეთთანაა დაკავშირებული.

ამ ყველაფრიდან გამომდინარე, ბევრი ადამიანისთვის საყვარელ სერიალებში (როგორიც "სამეფო კარის თამაშები" და "დრაკონების სახლია") წარმოდგენილი და-ძმისა თუ ბიძისა და ძმისშვილის ურთიერთობა, რეალურად, კოშმარული შედეგების მომტანია.

თუ სტატიაში განხილული თემა და ზოგადად: მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების სფერო შენთვის საინტერესოა, შემოგვიერთდი ჯგუფში – შემდეგი ჯგუფი.