5 კერძი, რომლის რეალური წარმოშობის შესახებ ალბათ არ იცი
ტრადიციული სამზარეულო კულტურის ერთ-ერთი ცენტრალური ნაწილია და ის, თუ როგორი კერძები უყვარს ამა თუ იმ ხალხს, ბევრ რამეს ამბობს მათ ხასიათსა და წარსულზეც კი.
თუმცა, ზოგჯერ კერძების წარმოშობას არასწორად მივაწერთ იმ ქვეყანას, საიდანაც ეს კერძი პოპულარული გახდა და არა მათ, ვინც რეალურად შექმნა გასტრონომიული ნიმუში. ამ სტატიაში იმ 5 კერძს წარმოგიდგენთ, რომელთა წარმომავლობაზეც აქამდე, შესაძლოა, არასწორი ინფორმაცია გქონდათ.
1. პასტა
რომელი ქვეყნის კერძი გვგონია — იტალია
საიდან არის რეალურად — ჩინეთი
იტალიური სამზარეულო და, მით უმეტეს, იტალიური კულტურა, სიმდიდრეს არ უჩივის, თუმცა, პასტაზე საავტორო უფლება ერთმნიშვნელოვნად აღმოსავლეთს აქვს. ეს კერძი მე-13 საუკუნეში გახდა პოპულარული იტალიაში, სადაც მისი რეცეპტი, სავარაუდოდ, ევროპელმა მოგზაურებმა ჩაიტანეს. ამ მოგზაურებმა კი კვერცხით და ფქვილით "ნუდლების" მომზადება მომთაბარე არაბებისგან ისწავლეს, რომლებმაც, თავის მხრივ, ჩინეთიდან დასავლეთში წაიღეს ეს კერძი. მიუხედავად ამისა, იტალიურ პასტას აღმოსავლური ანალოგისგან მომზადების წესში მაგარი ხორბლის ფქვილის გამოყენება განასხვავებს.
ჩინეთში ამგვარ კერძს ძველი წელთაღრიცხვით პირველი საუკუნიდან ამზადებდნენ, თუმცა, ევროპაში მაგარი ხორბლის ფქვილის დამატებით პასტას შენახვის ვადაც გაეზარდა და უფრო გემრიელიც გახდა. ამასთან, იტალიაში მას ხმელთაშუაზღვისპირა სამზარეულოც შეერწყა და კერძი ქვეყნის გასტრონომიის ორგანულ ნაწილად აქცია.
2. დონატი
რომელი ქვეყნის კერძი გვგონია — ამერიკა
საიდან არის რეალურად — საბერძნეთი
დესერტი, რომელიც ამერიკელებს, განსაკუთრებით კი ნიუ-იორკში, ძალიან უყვართ, ცხადია, ყველას ამერიკული ჰგონია. თუმცა, მისი წარმომავლობა ოკეანისმიღმეთს უკავშირდება.
მიუხედავად იმისა, რომ პირველ დონატებს წრიული ფორმა არ ჰქონდათ, ამგვარი დესერტი პირველად ჰოლანდიელებმა ჩაიტანეს ნიუ-იორკში (უფრო სწორად, ნიუ-ამსტერდამში — როგორც ეს მაშინ ერქვა).
თუმცა, დონატების სამშობლო მაინც საბერძნეთია. ბერძნული დესერტი — ლუკუმადესი — რომელიც თაფლით და ნიგოზით დაფარული ბურთულა ღვეზელია, ოდინდელი კერძია. მისი წარმოშობის სავარაუდო დრო ძველი წელთაღრიცხვით 776 წელია, როდესაც მისით პირველ ოლიმპიურ თამაშებში გამარჯვებულებს გაუმასპინძლდნენ.
3. კრუასანი
რომელი ქვეყნის კერძი გვგონია — საფრანგეთი
საიდან არის რეალურად — ავსტრია
ფრანგული საუზმის განუყრელი ნაწილი, რომელსაც სახელიც კი ისეთი ფრანგული აქვს, მეტი რომ არ შეიძლება, თურმე, სულაც არ შექმნილა საფრანგეთში. კრუასანის სამშობლო რეალურად ავსტრია, კონკრეტულად კი ვენაა.
უფრო ზუსტად რომ ვთქვათ, ავსტრიული კიპფერლი კრუასანის წინაპრად მიიჩნევა და ამას მიზეზიც აქვს. ისტორიკოსების ნაწილს მიაჩნია, რომ ნახევარმთვარის ფორმის დესერტს მონასტრებში აცხობდნენ და იგი აღდგომის პაგანური აღნიშვნის ნაწილი იყო. კერძი პირველად მე-12 საუკუნეში იხსენიება.
4. ტეფტელი, იგივე გუფთა
რომელი ქვეყნის კერძი გვგონია — შვედეთი
საიდან არის რეალურად — თურქეთი
ალბათ გახსოვთ, რომ კარლსონის ყველაზე საყვარელი სასუსნავი დაბრაწული და კრაწუნა ტეფტელი იყო, კარლსონი კი სტოკჰოლმის ერთი ჩვეულებრივი ქუჩის ჩვეულებრივი სახლის სახურავზე ცხოვრობს. შესაძლოა, მასაც მიაჩნია, რომ ტეფტელი, იგივე გუფთა, შვედური კერძია, თუმცა, მისი წარმომავლობა საქართველოსთან უფრო ახლოსაა; ხორცისთვის საჭმელად უფრო მოსახერხებელი, ბურთულების ფორმის მიცემის იდეა თავდაპირველად თურქეთში დაიბადა.
თურქული კერძის რეცეპტი სკანდინავიაში, სავარაუდოდ, მე-18 საუკუნეში მოხვდა მეფე ჩარლზ XII-ის დამსახურებით. ტეფტელს თურქულად "ქიოფთას" უწოდებდნენ და მას ძროხის ან ბატკნის ხორცის ხახვთან, კვერცხთან, ოხრახუშთან, ბრინჯთან, მარილთან და პურის ნაფშხვენებთან შერევით ამზადებდნენ. ამ რეცეპტში შვედებმა მხოლოდ ხორცი შეცვალეს — სკანდინავიაში დღეს კერძს უმეტესად ღორის ხორცით ამზადებენ.
5. ნაყინი
რომელი ქვეყნის კერძი გვგონია — იტალია
საიდან არის რეალურად — მონღოლეთი
პასტასი არ იყოს, იტალიამ ნაყინიც იმდენად ორგანულ ნაწილად აქცია საკუთარი სამზარეულოსი, რომ ძნელია დაიჯერო, საზაფხულო სეზონის (და არა მხოლოდ) საყვარელი დესერტი კვლავაც შორეული აღმოსავლეთიდანაა.
ყოველ შემთხვევაში, დღევანდელი ნაყინის წინაპარი თავდაპირველად მონღოლეთში გაჩნდა, თანაც, სრულიად შემთხვევით. ამბობენ, რომ მონღოლ მხედარს კამეჩის თუ იაკის რძე მიჰქონდა გობის უდაბნოში. როცა მოსაღამოვდა და ტემპერატურა საგრძნობლად დაეცა, ცხენის ჭენებისგან შედღვებილი სითხე გაიყინა.
1200-იან წლებში, მონღოლეთის იმპერიის გაფართოებასთან ერთად, რძის კრემის დესერტი დასავლეთშიც გავრცელდა. როგორც ცნობილია, მისი რეცეპტი იტალიაში მე-13 საუკუნის ბოლოს ჩაიტანა მარკო პოლომ.
-
გადახედვაჭავჭავაძის გადაკეტვის გამო თსუ-ში ლექციები 1 დღით უქმდება ჭავჭავაძის გადაკეტვის გამო თსუ-ში ლექციები 1 დღით უქმდება
-
გადახედვაბაიდენი უკრაინას ნებას რთავს, რუსეთის წინააღმდეგ შორი მოქმედების ამერიკული ATACMS რაკეტები გამოიყენოს ბაიდენი უკრაინას ნებას რთავს, რუსეთის წინააღმდეგ შორი მოქმედების ამერიკული ATACMS რაკეტები გამოიყენოს
-
გადახედვარუსეთის მოთხოვნით, Apple-მა რადიო თავისუფლების აპლიკაცია App Store-იდან წაშალა რუსეთის მოთხოვნით, Apple-მა რადიო თავისუფლების აპლიკაცია App Store-იდან წაშალა
-
გადახედვანიკა გვარამია: ჩვენ არ გვაქვს უფლება ეს ქვეყანა დავკარგოთ და ბიძინას წავაღებინოთ რუსეთში! ნიკა გვარამია: ჩვენ არ გვაქვს უფლება ეს ქვეყანა დავკარგოთ და ბიძინას წავაღებინოთ რუსეთში!
-
გადახედვახატია დეკანოიძე: მინდა მოქალაქეებს მოვუწოდო, ჩვენი გასაკეთებელი საქმე ჩვენ უნდა გავაკეთოთ, გამოდით ქუჩაში ყველა! ხატია დეკანოიძე: მინდა მოქალაქეებს მოვუწოდო, ჩვენი გასაკეთებელი საქმე ჩვენ უნდა გავაკეთოთ, გამოდით ქუჩაში ყველა!
-
გადახედვახოშტარია: წინააღმდეგობის მოძრაობა დაწყებულია, 24 საათი არ ვიცვლით აქედან ფეხს ხოშტარია: წინააღმდეგობის მოძრაობა დაწყებულია, 24 საათი არ ვიცვლით აქედან ფეხს
-
გადახედვაპარლამენტთან შეკრებილი აქციის მონაწილეები მსვლელობით თსუ-სკენ დაიძრნენ პარლამენტთან შეკრებილი აქციის მონაწილეები მსვლელობით თსუ-სკენ დაიძრნენ
-
გადახედვაგიორგი ვაშაძე: მივმართავ თვითგამოცხადებულ, თვითმარქვია ხელისუფლებას: არ გაბედოთ არავითარი უკანონო ქმედების ჩადენა გიორგი ვაშაძე: მივმართავ თვითგამოცხადებულ, თვითმარქვია ხელისუფლებას: არ გაბედოთ არავითარი უკანონო ქმედების ჩადენა
-
გადახედვათსუ-ს პირველ კორპუსთან, 24-საათიანი უწყვეტი აქციის მონაწილეები, კარვებს შლიან თსუ-ს პირველ კორპუსთან, 24-საათიანი უწყვეტი აქციის მონაწილეები, კარვებს შლიან
-
გადახედვანიკა მელია: შემდეგი 24 საათის განმავლობაში აქციაზე ვრჩებით ნიკა მელია: შემდეგი 24 საათის განმავლობაში აქციაზე ვრჩებით
-
გადახედვა"მოძრაობა არ იქნება" — ნიკა გვარამიამ ჭავჭავაძის გამზირის 24 საათით გადაკეტვა დააანონსა "მოძრაობა არ იქნება" — ნიკა გვარამიამ ჭავჭავაძის გამზირის 24 საათით გადაკეტვა დააანონსა
-
გადახედვასტუდენტების მანიფესტი: არ ვცნობთ ჩატარებულ არჩევნებს და პარლამენტს ლეგიტიმურად სტუდენტების მანიფესტი: არ ვცნობთ ჩატარებულ არჩევნებს და პარლამენტს ლეგიტიმურად
-
გადახედვაზარქუა: "ლუსულ" ნომრიანი მანქანით ისეირნა ზარქუამო — ნათესავისაა ზარქუა: "ლუსულ" ნომრიანი მანქანით ისეირნა ზარქუამო — ნათესავისაა
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე: ფაქტია, რომ არჩევნები ქართველ ხალხს წაართვეს და ახლა ამის შენარჩუნებას ცდილობენ მამუკა ხაზარაძე: ფაქტია, რომ არჩევნები ქართველ ხალხს წაართვეს და ახლა ამის შენარჩუნებას ცდილობენ
-
გადახედვათბილისის რამდენიმე ლოკაციიდან სტუდენტები და ოპოზიციის წარმომადგენლები საპროტესტო მსვლელობით პარლამენტისკენ მიდიან თბილისის რამდენიმე ლოკაციიდან სტუდენტები და ოპოზიციის წარმომადგენლები საპროტესტო მსვლელობით პარლამენტისკენ მიდიან
-
გადახედვამდინარაძე ილია II-ის განცხადებაზე: სახალხო ლეგიტიმაციას უზრუნველყოფს ასეთი პოზიცია მდინარაძე ილია II-ის განცხადებაზე: სახალხო ლეგიტიმაციას უზრუნველყოფს ასეთი პოზიცია
-
გადახედვაოკუპირებული აფხაზეთის ე.წ. "ოპოზიცია" დროებითი "მთავრობის" შექმნას გეგმავს ოკუპირებული აფხაზეთის ე.წ. "ოპოზიცია" დროებითი "მთავრობის" შექმნას გეგმავს
-
გადახედვაკეზერაშვილი მოსკოვის სასამართლოზე: საქართველოს რუსულმა მთავრობამ, როგორც ჩანს "უფროსი ძმაც" მოიხმო დასახმარებლად კეზერაშვილი მოსკოვის სასამართლოზე: საქართველოს რუსულმა მთავრობამ, როგორც ჩანს "უფროსი ძმაც" მოიხმო დასახმარებლად
-
გადახედვანაომარი ქალაქი ბოდიშს არ იხდის — ინსტალაცია გორის ხელოვნების სახლში ნაომარი ქალაქი ბოდიშს არ იხდის — ინსტალაცია გორის ხელოვნების სახლში
-
გადახედვაარძინბა ზურაბიშვილს: ენგურის მეორე ნაპირიდან არც ერთი პოლიტიკოსის სოლიდარობა არ გვჭირდება არძინბა ზურაბიშვილს: ენგურის მეორე ნაპირიდან არც ერთი პოლიტიკოსის სოლიდარობა არ გვჭირდება
-
გადახედვაკობახიძე ოპოზიციაზე: მე მგონია, რომ ბოლოს ყველა შემოვა პარლამენტში კობახიძე ოპოზიციაზე: მე მგონია, რომ ბოლოს ყველა შემოვა პარლამენტში
კომენტარები