სომხეთმა და აზერაიჯანმა, რუსეთთან ერთად, ყარაბაღში ომის შეწყვეტის შესახებ დეკლარაციას მოაწერეს ხელი. ინფორმაცია ამის შესახებ, თავდაპირველად, სომხეთის პრემიერმინისტრმა, ნიკოლ ფაშინიანმა გაავრცელა. მალევე, Twitter-ზე გამოქვეყნდა სრული დოკუმენტი, რაზე შეთანხმდნენ მხარეები. აქ არ ჩანს ხელმოწერები, თუმცა მითითებულია სამივე ქვეყნის წარმომადგენელი. მოგვიანებით, იგივე შინაარსი გაიმეორა რუსეთის პრეზიდენტმა, ვლადიმერ პუტინმა.

მნიშვნელოვანია, რომ ამ დეკლარაციის მიხედვით, რუსეთს მთიანი ყარაბაღის გამყოფი ხაზის გასწვრივ და ლაჩინის დერეფნის მიმდებარედ "სამშვიდობო კონტინგენტი" შეჰყავს.

კონკრეტულად, დოკუმენტში წერია:

ჩვენ, აზერბაიჯანის პრეზიდენტი, ილჰამ ალიევი, სომხეთის პრემიერმინისტრი ნიკოლ ფაშინიანი, ასევე, რუსეთის პრეზიდენტი, ვლადიმერ პუტინი, ვაცხადებთ:

  1. ცეცხლის და საომარი მოქმედებების სრულ შეწყვეტას მთიანი ყარაბაღის ზონაში მოსკოვის დროით 10 ნოემბრის 00:00 საათიდან. აზერბაიჯანი და სომხეთი, შემდეგში მოხსენიებულ მხარეები, რჩებიან მათ მიერ დაკავებულ პოზიციებზე;
  2. აღდამის რაიონი და ტერიტორიები, რომლებიც დაკავებული აქვს სომხურ მხარეს აზერბაიჯანის რესპუბლიკის გაზახის რაიონში, უბრუნდება აზერბაიჯანულ მხარეს 2020 წლის 20 ნოემბრამდე;
  3. მთიანი ყარაბაღის გამყოფი ხაზის გასწვრივ და ლაჩინის დერეფნის მიმდებარედ განლაგდება რუსეთის ფედერაციის სამშვიდობო კონტინგენტი, რომელიც მოიცავს 1960 შეიარაღებულ სამხედრო მოსამსახურეს, 90 ჯავშანტექნიკას, 380 საავტომობილო და სპეციალურ ტექნიკას;
  4. რუსეთის ფედერაციის მშვიდობისმყოფელი კონტინგენტი განლაგდება სომხეთის მიერ შეიარაღებული ძალების გაყვანის პარალელურად. რუსული სამშვიდობო მისიის ვადა განისაზღვრება 5 წლით, ასევე, ავტომატურად გაგრძელდება 5 წლით, თუ ამ ვადის ამოწურვამდე 6 თვით ადრე ერთ-ერთი მხარე არ განაცხადებს საკუთარი მიზნების შესახებ, შეწყვიტოს ეს მოცემულობა;
  5. მხარეების მიერ შეთანხმების შესრულებაზე კონტროლის ეფექტურობის გაზრდის მიზნებისთვის განლაგდება სამშვიდობო ცენტრი, რომელიც გააკონტროლებს ცეცხლის შეწყვეტას;
  6. სომხეთის რესპუბლიკა 2020 წლის 15 ნოემბრამდე აზერბაიჯანის რესპუბლიკას დაუბრუნებს ქალბაჯარის რაიონს, ხოლო 2020 წლის 1 დეკემბრამდე — ლაჩინის რაიონს, თუმცა დაიტოვებს ლაჩინის დერეფანს, რომელიც უზრუნველყოფს მთიანი ყარაბაღის სომხეთთან კავშირს და ამავდროულად, არ შეეხება ქალაქ შუშას.
    ამ შეთანხმებით, უახლოეს სამ წელიწადში განისაზღვრება ახალი მარშრუტის გეგმა ლაჩინის დერეფნის გავლით, რომელიც უზრუნველყოფს კავშირს სტეპანაკერტსა და სომხეთს შორის, რუსეთის მშვიდობისმყოფელების შემდგომი დისლოკაციის ჩათვლით. აზერბაიჯანის რესპუბლიკა იძლევა ლაჩინის დერეფანში მოქალაქეების, სატრანსპორტო საშუალებებისა და ტვირთის უსაფრთხო გადაადგილების გარანტიას.
  7. დევნილები ბრუნდებიან მთიანი ყარაბაღის ტერიტორიაზე და მიმდებარე რაიონებში გაეროს უმაღლესი კომისრის კონტროლის ქვეშ;
  8. მხარეები გაცვლიან ტყვეებს, ასევე სხვა დაკავებულ პირებს და გარდაცვლილებს ცხედრებს;
  9. იხსნება ყველა ეკონომიკური თუ სატრანსპორტო კავშირი რეგიონში. სომხეთი უზრუნველყოფს სატრანსპორტო კავშირს აზერბაიჯანის დასავლეთ რაიონებსა და ნახიჩევანის ავტონომიურ რესპუბლიკას შორის, ორივე მხრიდან მოქალაქეების, ტრანსპორტისა თუ ტვირთის შეუფერხებელი გადაადგილების ორგანიზების მიზნით. სატრანსპორტო კავშირზე კონტროლს რუსეთის FSB-ს სასაზღვრო სამსახური განახორციელებს.

შეთანხმების მიხედვით, მხარეები შეძლებენ ახალი სატრანსპორტო კომუნიკაციების გზების მშენებლობას, რომელიც ნახიჩვენის ავტონომიურ რესპუბლიკას აზრბაიჯანის დასავლეთ რაიონებთან აკავშირებს.

ცეცხლის შეწყვეტასთან დაკავშირებით სომხეთის პრემიერმინისტრის, ნიკოლ ფაშინიანის განცხადების შემდეგ, მოქალაქეები მთავრობის სახლში შეიჭრნენ. ამის შესახებ ინფორმაციას Liveuamap ავრცელებს. გამოცემის ცნობით, მომიტინგეები ფაშინიანის გადადგომას მოითხოვენ.

მთიან ყარაბაღში სამხედრო დაპირისპირება 27 სექტემბერს განახლდა. სომხეთი და აზერბაიჯანი პროვოცირებაში ერთმანეთს ადანაშაულებედნენ, თვითაღიარებული ყარაბაღი კი მომხდარზე პასუხისმგებლობას აზერბაიჯანის პრეზიდენტს ილჰამ ალიევს აკისრებდა.

რუსეთის შუამავლობით, სომხეთი და აზერბაიჯანი ჰუმანიტარული მიზნით ცეცხლის შეწყვეტაზე ორჯერ შეთანხმდნენ, თუმცა ზავი ორივეჯერ მალევე დაირღვა.