150 წლის შემდეგ პირველად დიდი ლურჯი პეპელა ისევ ფარფატებს კოტსუოლდში
სახეობის ხელახლა შემოყვანის ყველაზე დიდი პროექტის შედეგად, პეპლის იშვიათი სახეობა პეპელა დიდი ცისფერა (Phengaris arion) 150 წლის შემდეგ პირველად ისევ დაფრინავს კოტსუოლდში, დიდ ბრიტანეთში.
გლოსტერშირში, როდბოროს საძოვარზე, ამ ზაფხულს დაახლოებით 750 პეპელა გამოჩნდა მას შემდეგ, რაც წინა წლის შემოდგომაზე ოპტიმალური ჰაბიტატის შესაქმნელად სათიბ-საძოვრების 5-წლიანი ინოვაციური მოვლის შემდეგ 1 100 ლარვა გაეშვა.
გლობალურ დონეზე გადაშენების საფრთხის მქონე პეპელა ახლა უკვე იმაზე მრავლადაა დიდ ბრიტანეთში, ვიდრე მსოფლიოს რომელიმე სხვა ნაწილში, თანაც იმის გათვალისწინებით, რომ ოთხი ათწლეულის წინ ეს სახეობა ქვეყანაში გადაშენებული იყო.
დიდი ცისფერას ბრიტანეთში დაბრუნება, ალბათ, მწერის სახეობის ხელახლა შემოყვანის ყველაზე წარმატებული პროექტია მსოფლიოს მასშტაბით. თავდაპირველად მუხლუხები შვედეთიდან ჩამოიყვანეს.
რამდენიმეწლიანი საგულდაგულო სამუშაოების შემდეგ ჯერემი თომასმა და დევიდ სიმკოქსმა მოახერხეს, რომ პეპელა წარმატებით დაბრუნებულიყო სომერსეტში, მოგვიანებით კი გლოსტერშირშიც.
ამის გასაკეთებლად მათ ჯერ სახეობის უნიკალური სასიცოცხლო ციკლის შესწავლა მოუწიათ. ველური ბეგქონდარადან ჩამოვარდნილი პატარა მუხლუხები წითელ ჭიანჭველას, Myrmica sabuleti-ს, მიწისქვეშ მიჰყავთ, რადგან ჰგონიათ, რომ პარაზიტული ლარვა სინამდვილეში მათიანია.
ჭიანჭველებს მუხლუხები უსაფრთხოებისთვის თავიანთ ბუდეებში მიჰყავთ და მათ "უმღერიან" კიდეც. მალევე ბალახისმჭამელი მუხლუხი ხორცისმჭამელად გარდაიქმნება და ზამთრის განმავლობაში ჭიანჭველათა მატლების ჭამას იწყებს, შემდეგ კი ის დაჭუპრებისთვისაა მზად. ზაფხულში მიწისქვეშეთიდან პეპელა გამოფრინდება.
საძოვარს, რომელიც დიდი ბრიტანეთის ეროვნული ფონდის მფლობელობაშია, ჯერ საქონლისთვის ციცაბო ქანობებზე — იმ ადგილას, სადაც საქონელი, ჩვეულებრივ, არ წავიდოდა — დროებითი საბალახო ველების მოშენება დასჭირდა, ასევე იქ არსებული ბუჩქნარის გაჩეხვა, რათა წითელი ჭიანჭველებისთვის იდეალური პირობები შექმნილიყო.
"პეპელას სითბოს მოყვარული წითელი ჭიანჭველების მაღალი სიმჭიდროვე სჭირდება, რადგან ისინი პეპლის სასიცოცხლო ციკლში საკვანძო როლს ასრულებენ. მაძოვარი ძროხები მათთვის იდეალურ პირობებს ქმნიან, რადგან ბალახი დაბალ სიმაღლეზე რჩება, მზე კი ნიადაგამდე აღწევს და ათბობს მას, რაც მყუდრო გარემოს უქმნის ჭიანჭველებს, რომლებიც ცივსისხლიანები არიან და გაზაფხულზე, ზაფხულსა და შემოდგომაზე საკვების საძებნელად მათ სითბო სჭირდებათ", — თქვა საძოვრის მენეჯმენტის გეგმის თანაავტორმა და მკვლევარმა ეკოლოგმა დევიდ სიმკოქსმა.
სახეობის ხელახლა შემოყვანის პროექტი დიდი ბრიტანეთის ეროვნული ფონდის, Butterfly Conservation-ისა და Back from the Brink-ის პროექტთან პარტნიორობით განხორციელდა. კლიმატის დათბობასთან ერთად დიდმა ცისფერამ ჩრდილოეთით გავრცელებაც უნდა მოახერხონ, ოღონდ მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუკი მათ ახალი ჰაბიტატის პოვნაში დაეხმარებიან.
"პეპლები ძალიან მგრძნობიარე არსებები არიან, დიდი ცისფერას განსაკუთრებული საჭიროებების გათვალისწინებით კი ისინი იმის ერთგვარ ბარომეტრს წარმოადგენენ, თუ რა ემართება ჩვენს გარემოსა და ცვალებად კლიმატს. გლობალურად გადაშენების საფრთხის მქონე ამ პეპლისთვის იმდენად სწორი პირობების შექმნა, რომ ის არათუ გადარჩა, არამედ, იმედია, მრავლადაც იქნება, მრავალი წლის შრომის კულმინაციაა. ბუნების დამცველებისა და ადგილობრივი მესაქონლეების ერთობლივი ძალისხმევის გარეშე ეს ვერ მოხერხდებოდა", — თქვა როდბოროსა და მინჩინჰამპტონის საძოვრების რეინჯერმა რიჩარდ ევანსმა.
-
გადახედვაატაკამის უდაბნოს მიწისქვეშ, 4 მეტრ სიღრმეში, მიკრობული სიცოცხლე აღმოაჩინეს ატაკამის უდაბნოს მიწისქვეშ, 4 მეტრ სიღრმეში, მიკრობული სიცოცხლე აღმოაჩინეს
-
გადახედვავცხოვრობთ თუ არა სიმულაციაში — მეცნიერის თქმით, მან ამის მტკიცებულებას მიაგნო ვცხოვრობთ თუ არა სიმულაციაში — მეცნიერის თქმით, მან ამის მტკიცებულებას მიაგნო
-
გადახედვამეცნიერებმა ალმასი სულ რაღაც 150 წუთში შექმნეს მეცნიერებმა ალმასი სულ რაღაც 150 წუთში შექმნეს
-
გადახედვაLIO with ILA — ქართული მუსიკალური პროექტი, რომლის სიმღერა პროტესტის ჰიმნად იქცა LIO with ILA — ქართული მუსიკალური პროექტი, რომლის სიმღერა პროტესტის ჰიმნად იქცა
-
გადახედვა126 სამოქალაქო და მედიაორგანიზაცია ხელისუფლებასთან თანამშრომლობას წყვეტს 126 სამოქალაქო და მედიაორგანიზაცია ხელისუფლებასთან თანამშრომლობას წყვეტს
-
გადახედვაკროსვორდი: გამოიცანი ევროპის ქალაქი ღირშესანიშნაობით კროსვორდი: გამოიცანი ევროპის ქალაქი ღირშესანიშნაობით
-
-
გადახედვამანჯგალაძე: მინდა იცოდეს ყველამ, ვინც აპირებს 29 აპრილის აქციაზე მისვლას, ეს არ არის უბრალოდ თბილისში გასეირნება, ეს არის ღალატში თანამონაწილეობა მანჯგალაძე: მინდა იცოდეს ყველამ, ვინც აპირებს 29 აპრილის აქციაზე მისვლას, ეს არ არის უბრალოდ თბილისში გასეირნება, ეს არის ღალატში თანამონაწილეობა
-
გადახედვასანქციები ივანიშვილს და უვიზო რეჟიმის პუნქტების გადახედვა — ევროპარლამენტმა საქართველოზე რეზოლუცია შესწორებებით მიიღო სანქციები ივანიშვილს და უვიზო რეჟიმის პუნქტების გადახედვა — ევროპარლამენტმა საქართველოზე რეზოლუცია შესწორებებით მიიღო
-
გადახედვანიკა გვარამია : სრული კატასტროფა — რუსული კანონის გამო, ევროპარლამენტი საქართველოსთან უვიზო მიმოსვლის გადახედვას ითხოვს ნიკა გვარამია : სრული კატასტროფა — რუსული კანონის გამო, ევროპარლამენტი საქართველოსთან უვიზო მიმოსვლის გადახედვას ითხოვს
-
გადახედვათვითმკვლელობამდე მიყვანის და ადევნების ფაქტებზე ერთ პირს ბრალდება წარედგინა თვითმკვლელობამდე მიყვანის და ადევნების ფაქტებზე ერთ პირს ბრალდება წარედგინა
-
გადახედვა"ლგბტ პროპაგანდის ამკრძალავი" კანონის გამო, რუსეთში პაზოლინის ბიოგრაფიულ წიგნის ნაწილს ცენზურა დაადეს "ლგბტ პროპაგანდის ამკრძალავი" კანონის გამო, რუსეთში პაზოლინის ბიოგრაფიულ წიგნის ნაწილს ცენზურა დაადეს
-
გადახედვაჯო ბაიდენმა TikTok-ის აკრძალვის კანონპროექტს ხელი მოაწერა ჯო ბაიდენმა TikTok-ის აკრძალვის კანონპროექტს ხელი მოაწერა
-
გადახედვატროლები და ბოტები: როგორ გამოვააშკარაოთ ყალბი პროფილები — ინტერვიუ ანი ქისტაურთან ტროლები და ბოტები: როგორ გამოვააშკარაოთ ყალბი პროფილები — ინტერვიუ ანი ქისტაურთან
-
გადახედვავენეციაში შესასვლელად €5 უნდა გადაიხადოთ ვენეციაში შესასვლელად €5 უნდა გადაიხადოთ
-
გადახედვადააკავეს საქართველოს 4 მოქალაქე, რომლებმაც ევროკავშირის ქვეყნების ბიბლიოთეკებიდან ძვირადღირებული წიგნები მოიპარეს დააკავეს საქართველოს 4 მოქალაქე, რომლებმაც ევროკავშირის ქვეყნების ბიბლიოთეკებიდან ძვირადღირებული წიგნები მოიპარეს
-
გადახედვაორბანი მიიჩნევს, რომ კობახიძე პოლიტიკაში დიდი მოჭადრაკეა, მას გროსმაისტერის უნარები აქვს — რა თქვეს ლიდერებმა უნგრეთში, კონფერენციაზე ორბანი მიიჩნევს, რომ კობახიძე პოლიტიკაში დიდი მოჭადრაკეა, მას გროსმაისტერის უნარები აქვს — რა თქვეს ლიდერებმა უნგრეთში, კონფერენციაზე
-
-
გადახედვარამ გამოიწვია ათენის ცის გასაოცარი მოწითალო შეფერილობა რამ გამოიწვია ათენის ცის გასაოცარი მოწითალო შეფერილობა
-
გადახედვაემა სტოუნს უნდა, თავისი ნამდვილი სახელი დავუძახოთ ემა სტოუნს უნდა, თავისი ნამდვილი სახელი დავუძახოთ
-
გადახედვახატია დეკანოიძე: 29 აპრილს იქნება აქცია "რუსული მარში" რუსული კანონის დასაცავად ხატია დეკანოიძე: 29 აპრილს იქნება აქცია "რუსული მარში" რუსული კანონის დასაცავად
კომენტარები