სახეობის ხელახლა შემოყვანის ყველაზე დიდი პროექტის შედეგად, პეპლის იშვიათი სახეობა პეპელა დიდი ცისფერა (Phengaris arion) 150 წლის შემდეგ პირველად ისევ დაფრინავს კოტსუოლდში, დიდ ბრიტანეთში.

გლოსტერშირში, როდბოროს საძოვარზე, ამ ზაფხულს დაახლოებით 750 პეპელა გამოჩნდა მას შემდეგ, რაც წინა წლის შემოდგომაზე ოპტიმალური ჰაბიტატის შესაქმნელად სათიბ-საძოვრების 5-წლიანი ინოვაციური მოვლის შემდეგ 1 100 ლარვა გაეშვა.

გლობალურ დონეზე გადაშენების საფრთხის მქონე პეპელა ახლა უკვე იმაზე მრავლადაა დიდ ბრიტანეთში, ვიდრე მსოფლიოს რომელიმე სხვა ნაწილში, თანაც იმის გათვალისწინებით, რომ ოთხი ათწლეულის წინ ეს სახეობა ქვეყანაში გადაშენებული იყო.

დიდი ცისფერას ბრიტანეთში დაბრუნება, ალბათ, მწერის სახეობის ხელახლა შემოყვანის ყველაზე წარმატებული პროექტია მსოფლიოს მასშტაბით. თავდაპირველად მუხლუხები შვედეთიდან ჩამოიყვანეს.

ფოტო: National Trust

რამდენიმეწლიანი საგულდაგულო სამუშაოების შემდეგ ჯერემი თომასმა და დევიდ სიმკოქსმა მოახერხეს, რომ პეპელა წარმატებით დაბრუნებულიყო სომერსეტში, მოგვიანებით კი გლოსტერშირშიც.

ამის გასაკეთებლად მათ ჯერ სახეობის უნიკალური სასიცოცხლო ციკლის შესწავლა მოუწიათ. ველური ბეგქონდარადან ჩამოვარდნილი პატარა მუხლუხები წითელ ჭიანჭველას, Myrmica sabuleti-ს, მიწისქვეშ მიჰყავთ, რადგან ჰგონიათ, რომ პარაზიტული ლარვა სინამდვილეში მათიანია.

ჭიანჭველებს მუხლუხები უსაფრთხოებისთვის თავიანთ ბუდეებში მიჰყავთ და მათ "უმღერიან" კიდეც. მალევე ბალახისმჭამელი მუხლუხი ხორცისმჭამელად გარდაიქმნება და ზამთრის განმავლობაში ჭიანჭველათა მატლების ჭამას იწყებს, შემდეგ კი ის დაჭუპრებისთვისაა მზად. ზაფხულში მიწისქვეშეთიდან პეპელა გამოფრინდება.

ფოტო: National Trust

საძოვარს, რომელიც დიდი ბრიტანეთის ეროვნული ფონდის მფლობელობაშია, ჯერ საქონლისთვის ციცაბო ქანობებზე — იმ ადგილას, სადაც საქონელი, ჩვეულებრივ, არ წავიდოდა — დროებითი საბალახო ველების მოშენება დასჭირდა, ასევე იქ არსებული ბუჩქნარის გაჩეხვა, რათა წითელი ჭიანჭველებისთვის იდეალური პირობები შექმნილიყო.

ფოტო: Nigel Kiteley

"პეპელას სითბოს მოყვარული წითელი ჭიანჭველების მაღალი სიმჭიდროვე სჭირდება, რადგან ისინი პეპლის სასიცოცხლო ციკლში საკვანძო როლს ასრულებენ. მაძოვარი ძროხები მათთვის იდეალურ პირობებს ქმნიან, რადგან ბალახი დაბალ სიმაღლეზე რჩება, მზე კი ნიადაგამდე აღწევს და ათბობს მას, რაც მყუდრო გარემოს უქმნის ჭიანჭველებს, რომლებიც ცივსისხლიანები არიან და გაზაფხულზე, ზაფხულსა და შემოდგომაზე საკვების საძებნელად მათ სითბო სჭირდებათ", — თქვა საძოვრის მენეჯმენტის გეგმის თანაავტორმა და მკვლევარმა ეკოლოგმა დევიდ სიმკოქსმა.

სახეობის ხელახლა შემოყვანის პროექტი დიდი ბრიტანეთის ეროვნული ფონდის, Butterfly Conservation-ისა და Back from the Brink-ის პროექტთან პარტნიორობით განხორციელდა. კლიმატის დათბობასთან ერთად დიდმა ცისფერამ ჩრდილოეთით გავრცელებაც უნდა მოახერხონ, ოღონდ მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუკი მათ ახალი ჰაბიტატის პოვნაში დაეხმარებიან.

ფოტო: Jim Asher

"პეპლები ძალიან მგრძნობიარე არსებები არიან, დიდი ცისფერას განსაკუთრებული საჭიროებების გათვალისწინებით კი ისინი იმის ერთგვარ ბარომეტრს წარმოადგენენ, თუ რა ემართება ჩვენს გარემოსა და ცვალებად კლიმატს. გლობალურად გადაშენების საფრთხის მქონე ამ პეპლისთვის იმდენად სწორი პირობების შექმნა, რომ ის არათუ გადარჩა, არამედ, იმედია, მრავლადაც იქნება, მრავალი წლის შრომის კულმინაციაა. ბუნების დამცველებისა და ადგილობრივი მესაქონლეების ერთობლივი ძალისხმევის გარეშე ეს ვერ მოხერხდებოდა", — თქვა როდბოროსა და მინჩინჰამპტონის საძოვრების რეინჯერმა რიჩარდ ევანსმა.

ფოტო: Adam Gor

ფოტო: National Trust