4 გზა სტრესის უფასოდ და სახლიდან გაუსვლელად შესამცირებლად
სტრესული გარემოსა და გაურკვევლობის დროს იშვიათი არაა პანიკისა და შფოთვის განცდა. სახალხო ჯანდაცვისა და ეკონომიკის ეროვნულ და საერთაშორისო სისტემებზე კორონავირუსით გამოწვეული ნეგატიურ ზეგავლენათა გათვალისწინებით კი თავის მოვლა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი ხდება.
მიუხედავად იმისა, რომ ხშირად ადამიანებს საკუთარ თავზე ზრუნვა ყველაზე ბოლოს ახსენდებათ ხოლმე, ფსიქიკური ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად შესაბამის რეკომენდაციათა მიყოლა ნამდვილად ღირს გარჯად.
"ჩვენ იმ ეპოქაში ვცხოვრობთ, როდესაც ადამიანები გარე სამყაროდან წამოსული სტიმულებით იმართებიან და ჩვენ დაგვავიწყდა, რამდენად მასაზრდოებელი შეიძლება იყოს განმარტოება", — ამბობს ელენ ბარდი, ავტორი წიგნებისა, ეს შენთვისაა: შემოქმედებითი ნუსხა უკეთესი თვითზრუნვისთვის და გონებრივი განტვირთვა და მარტოობა შეიძლება განმკურნავი იყოს. კარგი ამბავი ისაა, რომ სტრესის შეცირება და საკუთარ თავზე ზრუნვა თანხის გადაუხდელად და სახლის პირობებშიც შეგვიძლია.
ქვემოთ იმ რამდენიმე მარტივ გზაზე მოგიყვებით, რომელთა მიყოლაც ამჟამინდელი ქაოსის ფონზე სიმშვიდის მოპოვებაში დაგეხმარება.
1. მედიტაცია
სამეცნიერო ჟურნალში, The Journal of Occupational Health Psychology, 2008 წელს გამოქვეყნებული კვლევის თანახმად, მედიტაციის მსგავს გონების ყოველდღიურ ვარჯიშს შეუძლია, გააუმჯობესოს პროდუქტიულობის ხარისხი და სამუშაოსგან მიღებული კმაყოფილების განცდა, დააბალანსოს კარიერული და პირადი ცხოვრება და შეამციროს სტრესი.
"თვითშეცნობა საშუალებას გაძლევს, აწმყო მთელი სისრულით ისე აღიქვა, რომ არ იფიქრო იმაზე, თუ რა მოხდა ან რა უნდა მომხდარიყო ან კინაღამ რა მოხდა წარსულში", — აღნიშნავს ნევროლოგი სემ ჰარისი, — "ეს არის უნარი, რისი დახმარებითაც, ადამიანები იმაზე ამახვილებენ ყურადღებას, რაც ნამდვილად მნიშვნელოვანია".
პირველ რიგში, მოსაკალათებლად მყუდრო და მშვიდი კუთხე მოძებნე და მედიტაციის ხანგრძლივობისთვის რეალისტური დრო დაინიშნე. დამწყებთათვის ეს, შესაძლოა, ხუთი წუთიც კი იყოს. ამის შემდეგ სხეულისთვის კომფორტული პოზიცია იპოვე და თავიდან ბოლომდე სუნთქვაზე კონცენტრირდი. ღრმა სუნთქვა ერთ-ერთი საუკეთესო საშუალებაა ორგანიზმში სტრესის შესამცირებლად.
თავდაპირველად გონება გაგეფანტება, თუმცა ჰარისი ამბობს, რომ ეს ნორმალურია. ასეთ შემთხვევაში ყურადღების ფოკუსირებისთვის შემუშავებულ სტრატეგიას მისდიე. მაგალითისთვის, შეგიძლია, 4-7-8 ტექნიკა გამოიყენო. ესაა დამამშვიდებელი ეფექტის მქონე სუნთქვა, რომლის დროსაც ოთხი წამის განმავლობაში ისუნთქავ ფილტვებში ჰაერს, შვიდი წამით სუნთქვას იკავებ და რვა წამს ამოსუნთქვას უთმობ. მიზნის მისაღწევად ეს სავარჯიშო ერთ წუთის განმავლობაში გაიმეორე.
გახსოვდეს ისიც, რომ "მედიტაციის მიზანი ფიქრის შეწყვეტა არ არის. სანაცვლოდ, ის იმას ემსახურება, რომ ფიქრები ცნობიერებაში მიმდინარე წარმავალ მოვლენებად აღვიქვათ", — ამბობს ჰარისი.
ნევროლოგი გვირჩევს, რომ მედიტაციისთვის დათმობილი დრო ყოველდღიურად გავზარდოთ, რადგან ეს მდგომარეობა ჩვენთვის ნელ-ნელა მეტად ბუნებრივი გახდება.
2. მუსიკის მოსმენა
სამეცნიერო ჟურნალში, The Journal of Positive Psychology, აღწერილი 2013 წლის კვლევის შედეგების თანახმად, იმ ადამიანებმა, რომლებმაც დადებითი მუხტის მქონე მუსიკას უსმინეს, ორ კვირაში საკუთარი განწყობის გაუმჯობესება და ბედნიერების ხარისხის გაზრდა შეძლეს.
"მაშინ, როდესაც ეკონომიკური ვითარება არაერთგვაროვანი და ცვალებადია, ჩვენ მარტივი მუსიკის მოსმენისკენ გვიჩნდება მიდრეკილება", — ამბობს ანალიტიკის პროფესორი, ფილიპ მეიმინი. მისი ვარაუდით, ჩვენში ემოციებს უშალოდ ფასების აღმასვლა ან დაღმასვლა კი არ აღძრავს, არამედ სწრაფი პროცესები და გაურკვევლობა.
"ისეთ სიტუაციებში, როდესაც გონება აფორიაქებული და ემოციებით გადატვირთულია, საუკეთესო გამოსავალია თანმიმდევრული რიტმის მქონე მუსიკის მოსმენა", — ამბობს მეიმინი, — "თქვენ ისეთი მელოდიები გჭირდებათ, რომლებზეც ცეკვა ადვილია. ამ მხრივ, ერთ-ერთი საუკეთესო რამ, რისი გაკეთებაც შეგიძლიათ, TikTok-ის ყურებაა".
მეიმინი ისეთ არტისტებს უწევს რეკომენდაციას, როგორებიც არიან A-ha, Ace of Base და Billy Idol, ვინაიდან, მისი თქმით, მათი შემოქმედება არის "სტაბილური, სახალისო, არც ისე რთული და ისეთი, რომ მისი მოსმენა არა და არ გბეზრდება".
3. პოეზიის კითხვა
პოეზიის კითხვას შფოთვის შემცირება შეუძლია — ამაზე თავს დებს გამოცდილი ინვესტორი, უორენ ბაფეტი.
2017 წელს ბაფეტმა თავისი კომპანიის, Berkshire Hathaway-ს აუქციონერებისთვის განკუთვნილ წერილს რადიარდ კიპლინგის კლასიკად ქცეული ლექსი, თუ, დაურთო. ნაწარმოების მთავარი აზრი — შეინარჩუნო სიმშვიდე მაშინ, როდესაც ირგვლივ ყველაფერს პანიკა იპყრობს — ბაფეტის მიხედვით, ისეთ იდეას იტევს, რომლის გათვალისწინებაც არამდგრად ეკონომიკურ პერიოდთან ფსიქოლოგიურად გამკლავებაში დაგვეხმარება.
თავის წერილში ბაფეტმა აღნიშნა, რომ "შეუძლებელია, იმის დაზუსტებით თქმა, თუ რამდენად შეიძლება დაეცეს აქციების ფასი მოკლე დროში". და იქვე დასძინა: "მაშინაც კი, როდესაც თქვენ მიერ აღებული სესხი უმნიშვნელოა და თქვენს სამუშაო პოზიციას არასტაბილური ბაზრის გამო უშუალო საფრთხე არ ემუქრება, მაინც შეიძლება შეგაცბუნოთ შემაშფოთებელმა სათაურებმა და შემაშინებელმა კომენტარებმა. ამგვარ ვითარებაში ცხელ გულზე თქვენ ვერ მიიღებთ სწორ გადაწყვეტილებებს". ასეთი ტიპის პოეზიას კი შეუძლია, დაგამშვიდოს და დასახული მიზნები შეგახსენოს.
4. ჩანაწერების გაკეთება
თერაპევტები ხშირად გვირჩევენ პირად დღიურში ჩანაწერების გაკეთებას და აზრების ლოგიკურად დალაგებას. "დღიურის გარკვეული პერიოდის განმავლობაში წარმოებისას თქვენ შეამჩნევთ, თუ როგორ გამოიკვეთება და დალაგდება თქვენი ფიქრები", — ამბობს წყვილთა და ოჯახური თერაპიის სპეციალისტი, ედ კოემბსი.
დღის განმავლობაში გამოყავი დრო იმისათვის, რომ კომფორტულად მოკალათდე და გათავისუფლდე როგორც ციფრული მოწყობილობებისგან, ისე სხვა გასართობებისგან. შემდეგ კი აღწერე შენი დღე, ემოციები. ამასთან, ჩაინიშნე ყველა ის დადებითი მოვლენა, რომელიც შენს თავს ახლა ხდება. დღიურის წარმოება დაგეხმარება, მეტი სისავსით იცხოვრო დღევანდელი დღით, ამის შედეგად კი უკეთ გაითავისებ საკუთარ გრძნობებს.
"აწმყო მოცემულობით ცხოვრებას ანტიდოტის ეფექტი აქვს", — ამბობს ფსიქოლოგი ლიზა მარი ბობი, — "აქ და ახლა დარჩენა და თავის ისე გრძნობა, რომ უსაფრთხოდ ხარ და ყველაფერი გაქვს, რაც გჭირდება, სიმტკიცის შენარჩუნების საუკეთესო გზაა".
-
გადახედვათსუ-ში მყოფ სტუდენტებს დაცვის თანამშრომლები და ერთი უცნობი პირი დაუპირისპირდნენ თსუ-ში მყოფ სტუდენტებს დაცვის თანამშრომლები და ერთი უცნობი პირი დაუპირისპირდნენ
-
გადახედვაპიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს პიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს
-
გადახედვა"ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს "ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს მამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს
-
გადახედვა22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება 22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება
-
გადახედვაგიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია გიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია
-
გადახედვაპუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს პუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს
-
გადახედვასსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს სსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს
-
გადახედვაეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით ეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით
-
გადახედვაპროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა პროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა
-
გადახედვააშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა აშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა
-
გადახედვალიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა ლიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა
-
გადახედვაგიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ გიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ
-
გადახედვა1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება 1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება
-
გადახედვადამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა
-
გადახედვაგიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია გიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია
-
გადახედვააზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს აზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს
-
გადახედვაარსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია არსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია
-
გადახედვადღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება დღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვა24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება 24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება
კომენტარები