კორონავირუსის გავრცელებასთან დაკავშირებული მთავარი გაურკვევლობა ისაა, თუ რამდენად სწრაფად და მასშტაბურად შეიძლება განვითარდეს ეს პროცესი. ამასთან დაკავშირებით, აშშ-ის დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრების (CDC) წარმომადგენელმა, ნენსი მესონიერმა 9 მარტს განაცხადა, რომ "ამერიკაში მცხოვრებ ბევრ ადამიანს ახლა თუ არა, შემდეგ წელს მაინც შეეყრება ეს ვირუსი".

ჰარვარდში მომუშავე ინფექციურ დაავადებათა ეპიდემიოლოგის, მარკ ლიპსიტჩის მიხედვით კი, შესაძლებელია, რომ ზრდასრულების 20-დან 60 პროცენტამდე დაინფიცირდეს Covid-19-ით. ჯერჯერობით მსოფლიო მასშტაბით შემთხვევების 80 პროცენტი მსუბუქ ფორმებში მიმდინარეობს, მაგრამ მაშინაც კი, თუ ექსპერტთა ნაწილის ვარაუდი სწორია და ფატალობის მაჩვენებელი დაახლოებით 1 პროცენტია, მოვლენები ისე შეიძლება განვითარდეს, რომ მხოლოდ აშშ-შიც კი ასობითა თუ ათასობით ადამიანი შეეწიროს ამ ვირუსს.

მაგრამ პანდემიის საბოლოო შედეგზე უდიდეს გავლენას მისი გავრცელების სიჩქარე მოახდენს. ეპიდემიოლოგებს ყველაზე მეტად აშინებთ ის, რომ დაავადებათა შემთხვევების სწრაფმა მომატებამ, შესაძლოა, ჯანდაცვის სისტემები გადატვირთოს და ხალხმა, რომელთაც ჰოსპიტალიზაცია ესაჭიროებათ, სათანადო სამედიცინო დახმარება ვერ მიიღოს. მსგავსი სცენარით ბევრად მეტი ადამიანი დაიღუპება, რადგან მათთვის არ იქნება საკმარისი საავადმყოფოს საწოლები თუ სასუნთქი აპარატები.

საავადმყოფოებში პაციენტთა კატასტროფული რაოდენობით მიწყდომის თავიდან ასარიდებლად ქვეყნებში უკვე ხორციელდება სხვადასხვა ტიპის უსაფრთხოების ზომები — იკეტება სკოლები, უქმდება მასობრივი ყრილობები, ადამიანები სახლიდან მუშაობენ, თვითიზოლაციაში არიან, თავს არიდებენ ხალხმრავალ ადგილებს. ეს ყველაფერი იმისთვის კეთდება, რომ ვირუსი სწრაფად არ გავრცელდეს.

ეპიდემიოლოგები დიდი აფეთქების პრევენციის ამ სტრატეგიას მრუდის გასწორებას უწოდებენ და ის შემდეგნაირად გამოიყურება:

მრუდის გასწორება ეპიდემიის გავრცელების ტემპის შემცირებას ნიშნავს. ამ გზით ეპიდემიის პერიოდი კი ხანგრძლივდება, თუმცა ვამცირებთ მძიმე შემთხვევების რაოდენობას, რაც ნაკლებად ტვირთავს ჯანდაცვის სისტემას.

ფოტო: Christina Animashaun / CDC / Vox

"შეიძლება, შემთხვევების საერთო რაოდენობა ვერ შეამცირო, თუმცა ეპიდემიის შენელებაც გადამწყვეტი მნიშვნელობისაა", — წერს ვაშინგტონის უნივერსიტეტის ბიოლოგი, კარლ ბერგსტრომი ტვიტერზე და აქებს ინფოგრაფიკს, რომელიც CDC-მა შექმნა, მის პოპულარიზაციას კი გაზეთმა The Economist-მა შეუწყო ხელი. ამის შემდეგ ინფოგრაფიკი ვირუსულად გავრცელდა ინტერნეტში ჰეშტეგით #FlattenTheCurve

დოქტორი სუზი უაილსი: "ჩვენი #FlattenTheCurve ინფოგრაფიკი უკვე ვიკიპედიაზეა სათანადო წყაროს მითითებით. გთხოვთ, გაავრცელეთ და თარგმნეთ ყველა იმ ენაზე, რომელზეც შეგიძლიათ!"

მრუდის გასწორების მიხედვით, სოციალური დისტანცირებისთვის იტალიასა და სამხრეთ კორეაში გატარებული ზომები იმდენად დაავადების პრევენციას არ ისახავს მიზნად, რადმენადაც მისი გავრცელების შენელებას.

CDC-მა 5 მარტს გამოაქვეყნა ახალი სარეკომენდაციო გზამკვლევი 60 წელს ზევით და ქრონიკული დაავადებების მქონე ადამიანებისთვის, — იმ ორი ყველაზე დაუცველი ჯგუფისთვის, რომლებიც Covid-19-ით მწვავე პნევმონიის განვითარების განსაკუთრებული რისკის ქვეშ არიან, — სადაც მათ მოუწოდეს, შეძლებისდაგვარად მორიდებოდნენ ხალხმრავალ ადგილებს.

"თუკი ამ მითითებას ბევრი ჩვენგანი შეასრულებს, დაავადების გავრცელებას შევანელებთ", — განაცხადა ინფექციური დაავადებების სპეციალისტმა და ჩიკაგოს სამედიცინო უნივერსიტეტის ეპიდემიოლოგმა, ემილი ლენდონმა, — "რაც იმას ნიშნავს, რომ დედაჩემს ან დედათქვენს, საჭიროების შემთხვევაში, საავადმყოფოში ადგილი დახვდება".

ასე რომ, თუ ახალგაზრდა და ჯანმრთელი ხართ, მაინც უნდა მიჰყვეთ სოციალური დისტანცირების ინსტრუქციას, რათა ვირუსი სხვებზე არ გავრცელდეს და ეპიდემიას ნელი ტემპი შეუნარჩუნდეს. "რაც უფრო მეტი ახალგაზრდა და ჯანმრთელი ადამიანი დაინფიცირდება ერთდროულად, მით მეტად მოიმატებს შემთხვევები მოხუცებულებში და გაიზრდება ზეწოლა ჯანდაცვის სისტემაზე", — ამბობს ლენდონი.

მაიკლ ვონგი, 49 წლის, მუშაობს სახლიდან. პეკინი, ჩინეთი, 2020 წლის 4 მარტი.

ფოტო: Andrea Verdelli / Getty Images

Covid-19-ის მქონე პაციენტებით გადავსებული საავადმყოფოები არ ნიშნავს მხოლოდ იმას, რომ ვირუსის მქონე ადამიანების მკურნალობა გაძნელდება — ექიმებს, შესაძლოა, სხვა მიზეზების გამო ჰოსპიტალიზებული ხალხის ხარჯზეც მოუხდეთ ინფიცირებულებზე ზრუნვა. "დღეისათვის ექიმი ყოველთვისაა ხელმისაწვდომი, მაგრამ გაუფრთხილებლობამ ეს სიტუაცია შეიძლება შეცვალოს", — ამბობს ლენდონი.

ამ მომენტისთვის ვირუსის გავრცელებასთან დაკავშირებით მთავარი პრიორიტეტია, შევინარჩუნოთ მდგომარეობა, რომელშიც ჯანდაცვის სისტემა უძლებს პაციენტთა ნაკადს და საჭიროების შემთხვევაში უზრუნველყოფს მათ სასუნთქი აპარატებითა თუ ინტენსიური თერაპიით.

საავადმყოფოები ყველაფერს აკეთებენ, რაც შეუძლიათ — იმარაგებენ ქირურგიულ ნიღბებს, ამზადებენ დროებით კეთილმოწყობილ სივრცეებს და ასე შემდეგ. თუ საჭირო გახდა, ისინი სხვა ექსტრემალურ ღონისძიებებსაც მიმართავენ, რომ შეძლონ Covid-19-ით დაინფიცირიებული ადამიანებისა და სხვა პაციენტების საჭიროებებთან გამკლავება.

მაგრამ ერთი რამ, რაც ადამიანებს შეუძლიათ გააკეთონ, არის სახლში დარჩენა, როცა თავს ცუდად გრძნობენ და განსაკუთრებით მაშინ, თუ Covid-19-ის ქონის ამაღლებული რისკის ქვეშ არიან და თვითიზოლაციის რჩევა აქვთ მიღებული. ამგვარად ჯანდაცვის სისტემა იმ პაციენტებზე ფოკუსირებას შეძლებს, რომელთაც ამ ეპიდემიის განმავლობაში რეალურად დასჭირდებათ დახმარება.

ამავე თემაზე: