ნუ წამოეგებით პროპაგანდას სოლეიმანისთვის გლოვაზე, წერს ირანელი ჟურნალისტი
მასიჰ ალინეჯადი, ირანელი ჟურნალისტი, მწერალი და ქალთა უფლებებისთვის მებრძოლი, ოფიციალური ირანის მხრიდან სოლეიმანისთვის გლოვის შესახებ გავრცელებულ ინფორმაციას პროპაგანდას უწოდებს და გენერლის მიერ დატოვებულ სასტიკ მემკვიდრეობაზე The Washington Post-ში გამოქვეყნებულ სტატიაში გვიყვება.
გასული დღეების განმავლობში მასობრივად ვრცელდებოდა კადრები, სადაც ჩანს, თუ როგორ გლოვობს ირანის ქალაქებში შეკრებილი ხალხი ყასემ სოლეიმანს, ამერიკული დრონით მოკლულ ირანელ გენერალს. ამ კადრების შემყურეთათვის ერთი რჩევა მექნება: ნუ ენდობით ყველაფერს, რასაც ხედავთ.
როცა გასული წლის ნოემბერში რეჟიმის გასაპროტესტებლად ქუჩებში ათასობით ირანელი გამოვიდა, ეს იმ კლერიკული მმართველობის ყველაზე მნიშვნელოვან გამოწვევად იქცა, რომელიც უკვე 40 წელია, ქვეყანას სათავეში უდგას. საინფორმაციო სააგენტოს, როიტერის მიხედვით, თავდაცვის ძალებმა, მათ შორის სოლეიმანის რევოლუციურმა გვარდიამ, სულ ცოტა 7 ათასი დემონსტრანტი დააპატიმრა, 1500 ადამიანზე მეტი კი მოკლა. ქვეყნის მასშტაბით ინტერნეტი ხუთი დღის განმავლობაში მიუწვდომელი იყო. თეირანს თავისი ოფიციალური მონაცემები ჯერ არ გამოუქვეყნებია, რაც იმის ეჭვს აჩენს, რომ დაღუპულთა რაოდენობა შეიძლება, მეტიც იყოს.
მომიტინგეები სოლეიმანის საგარეო საქმიანობასაც აპროტესტებდნენ და მოითხოვდნენ, რომ ირანი არ ჩარეულიყო სირიის საქმეებში და არ დაეჭირა მხარი ჰეზბოლასთვის. მსგავსი დამოუმორჩილებლობა ერთგვარი შოკი აღმოჩნდა რეჟიმისთვის, რომელიც სოლეიმანს უზენაესი ლიდერის აიათოლა ალი ხამენეის შვილობილად წარმოაჩენს.
რა თქმა უნდა, ნებისმიერი პოლიტიკური მრწამსის მქონე ადამიანები შეშფოთებულნი არიან ომის საშიშროებით. არავის უნდა, რომ პრეზიდენტმა ტრამპმა დაბომბოს ირანის კულტურული და ისტორიული ღირშესანიშნაობები, როგორც ეს მან ტვიტერზე მუქარით განაცხადა.
მაგრამ რა ახსნა უნდა მოვუძებნოთ დროშებით ხელმომარჯვებულ, მგლოვიარე ხალხს, რომელთაც ეკრანებზე ვხედავდით? სოლეიმანს უდავოდ უჭერდნენ მხარს ექსტრემისტები და რეჟიმის მომხრეები. თუმცა ხელისუფლების ლიდერები ყველაფერს აკეთებენ, რომ მათდამი მხარდაჭერა გაზვიადებულად წარმოაჩინონ. ირანის ქალაქ აჰვაზში, სადაც სოლეიმანს საჯაროდ ხალხის დიდი რაოდენობა გლოვობდა, მთავრობა სტუდენტებსა და თანამდებობის პირებს გარეთ გამოსვლას აიძულებდა. ხელისუფლებამ ხალხი უფასო ტრანსპორტით უზრუნველყო და მაღაზიების დახურვის ბრძანება გასცა. იმ ვიდეოების მიხედვით, რომლებიც ირანში მცხოვრებთაგან მივიღე, ისინი ბავშვებს მოკლული გენერლის საქები ესეების წერას აიძულებდნენ. პირველკლასელებს კი, რადგანაც წერა არ შეეძლოთ, სოლეიმანის დატირებისკენ მოუწოდებდნენ.
ზოგიერთმა ირანელმა სოლეიმანის დაკრძალვის ცერემონია ნაცისტური მოძრაობის ლიდერის, პრაღელი ჯალათის სახელით ცნობილი რაინჰარდ ჰაიდრიხის დაკრძალვას შეადარა. ეს უკანასკნელი მეორე მსოფლიო ომის მსვლელობისას ანტიჰიტლერული კოალიციის აგენტებმა მოკლეს.
სოლეიმანი არ იყო კეთილსინდისიერი სახელმწიფო მოხელე. 1999 წელს ის რევოლუციური გვარდიის იმ ლიდერთა შორის გახლდათ, რომლებიც მოითხოვდნენ, რომ მაშინდელ პრეზიდენტს, მოჰამედ ხათამის, სტუდენტური აქცია დაერბია. ახლანდელმა უზენაესმა ლიდერმა, ხამენეიმ, სოლეიმანი სირიის ლიდერის, ბაშარ ალ-ასადის თავგამოდებული დაცვისთვის შეაქო. ასადს საკუთარი ქვეყნის ასობით ათასი მოქალაქე ჰყავს მოკლული.
ირანის ისლამურ რესპუბლიკაში მედია მკაცრად კონტროლდება. სახალხო გამოსვლები დაიშვება მხოლოდ მაშინ, თუ მათ რეჟიმის საწინააღმდეგო არაფერი აქვთ. კრიტიკოსებს კი აპატიმრებენ ან ხვრეტენ (მეც კი, რომელიც საზღვარგარეთ ვცხოვრობ, სოლეიმანის მკვლელობის გაშუქების გამო ირანის ნაციონალური ტელევიზის ეთერიდან სიკვდილით დამემუქრენ). ასე რომ, დაკრძალვის ორგანიზებისთვის და გლოვის სცენების დადგმისთვის სამთავრობო რესურების გამოყენება მთავრობისთვის რთული არაა.
მე ოთხ მილიონზე მეტი მიმდევარი მყავს სხვადასხვა სოციალურ ქსელში. ირანის ისეთი ქალაქებიდან, როგორებიცაა შირაზი, ისპაანი, თეირანი და აჰვაზიც კი, ადგილობრივებისგან ათასობით წერილი, ხმიანი შეტყობინება თუ ვიდეო მაქვს მიღებული, საიდანაც ჩანს, რომ მათ სოლეიმანის სიკვდილი უხარიათ. ზოგი კი ჩივის, რომ სახალხო სამგლოვიარო გამოსვლებზე დასწრებას აიძულებენ.
ბევრი ირანელი არ ერიდება იმის ხმამაღლა თქმას, რომ სოლეიმანი სამხედრო კრიმინალი იყო. სამწუხაროდ, დასავლური მედია მათ იშვიათად ეხმიანება. ირონიულია, რომ იგივე დასავლური მედია, მაგალითად, რუსეთში ან ჩრდილოეთ კორეაში სახელმწიფოს მიერ ორგანიზებული მოვლენებისადმი აშკარად სკეპტიკურადაა განწყობილი, მაგრამ როცა საქმე ისლამურ რესპუბლიკამდე მიდის, მსგავსი კრიტიკული პოზიცია სადღაც ქრება. მართალია, დასავლელ კორესპონდენტებს ირანში სარისკო პირობებში უწევთ მუშაობა, მაგრამ ეს სულაც არაა გამამართლებელი არგუმენტი, როცა საქმე სიმართლის გაშუქებას ეხება. ბევრჯერ ყოფილა შემთხვევა, როცა დასავლური მედია მოვლენების ოფიციალურ ვერსიებს გულუბრყვილოდ ენდო.
თუნდაც გავიხსენოთ სტატიები, სადაც ნაწინასწარმეტყველები იყო, რომ ირანელები პრეზიდენტ ტრამპის სანქციების წინააღმდეგ გაერთიანდებოდნენ. იგივე ანალიტიკოსები, რომელთაც გამორჩათ ნოემბრის პროტესტები, ახლაც წინასწარმეტყველებენ, რომ ირანელები სოლეიმანის მოკვლის გასაპროტესტებლად ეროვნული დროშებით ხელში გამოვლენ ქუჩებში.
მსგავსი მიდგომა საოცრად აკნინებს იმ სიბრაზესა და სიმწარეს, რაც საზოგადოებაში ზემოთხსენებულმა დარბევამ გამოიწვა. ხელისუფლება ოჯახებს ფულის გადახდას აიძულებდა, რათა მორგიდან ახლობლების გამოყვანის უფლება მიეღოთ. ზოგს ისეთი ოფიციალური საბუთებისთვის ხელის მოწერაც კი მოუწია, რომლის მიხედვითაც, ცხედრის მიღებას იმ პირობით შეძლებდნენ, თუ მოკლულის საჯარო დაკრძალვას არ გამართავდნენ.
24 დეკემბერს აქციების დროს მოკლული 27 წლის ინჟინრის, ფუია ბახტიარის მშობლები და ოჯახის სხვა ცხრა წევრი დააპატიმრეს, რათა დაკრძალვის ცერემონიალის გამართვის შესაძლებლობა არ მისცემოდათ. ამ შემთხვევიდან ორი დღის თავზე კი ათასობით სამართალდამცავი იყო მობილიზებული ჯავშანტექნიკით, წყლის ჭავლითა და თვითმფრინავებითაც კი, რათა მსხვერპლთა გლოვის ცერემონიები შეეჩერებინათ.
ამ მოკლული ხალხის ოჯახები არ გლოვობენ სოლეიმანს. 2009 წელს რევოლუციურმა გვარდიამ საეჭვო პირობებში ჩატარებული საპრეზიდენტო არჩევნების წინააღმდეგ გამართული ეგრეთ წოდებული მწვანეთა მოძრაობის აქცია დაარბია. 2009, 2017 და 2019 წლებში მოკლულთა დედები ახლა სოლეიმანის სიკვდილს ზეიმობენ. საიდან ვიცი ამის შესახებ? იქიდან, რომ მათგანვე მაქვს მიღებული ვიდეოები, სადაც ისინი გლოვის სანაცვლოდ კამერების წინ ცეკვავენ ან ნამცხვრებსა და ტკბილეულსაც კი არიგებენ.
მეც და მრავალი სხვაც წლების განმავლობაში ვამბობდით, რომ ირანში რეპრესიული რეჟიმი დასუსტებულია და რომ დროთა განმავლობაში სულ უფრო მეტ პროტესტს ვიხილავთ. როგორც დრომ აჩვენა, ჩვენ არ ვცდებოდით. კიდევ ერთხელ გავიმეორებ: ნუ მოტყუვდებით. ირანში რეჟიმის საწინააღმდეგო კიდევ ბევრი პროტესტია მოსალოდნელი.
-
-
გადახედვასსს-ის მტკიცებით, უწყებას აქტივისტ ნატალი ჭანიშვილთან არცერთი ზარი არ განუხორციელებია სსს-ის მტკიცებით, უწყებას აქტივისტ ნატალი ჭანიშვილთან არცერთი ზარი არ განუხორციელებია
-
-
გადახედვა23 ნოემბერს, 15:00 საათზე ოპოზიციური პარტიები თსუ-ს I კორპუსთან საერთო აქციას გამართავენ 23 ნოემბერს, 15:00 საათზე ოპოზიციური პარტიები თსუ-ს I კორპუსთან საერთო აქციას გამართავენ
-
გადახედვათსუ-ში მყოფ სტუდენტებს დაცვის თანამშრომლები და ერთი უცნობი პირი დაუპირისპირდნენ თსუ-ში მყოფ სტუდენტებს დაცვის თანამშრომლები და ერთი უცნობი პირი დაუპირისპირდნენ
-
გადახედვაპიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს პიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს
-
გადახედვა"ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს "ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს
-
გადახედვამერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება მერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება
-
გადახედვაილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი ილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს მამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს
-
გადახედვა22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება 22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება
-
გადახედვაგიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია გიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია
-
გადახედვაპუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს პუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს
-
გადახედვაეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით ეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით
-
გადახედვაპროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა პროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა
-
გადახედვააშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა აშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა
-
გადახედვალიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა ლიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა
-
გადახედვაგიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ გიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ
-
გადახედვადამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა
-
გადახედვაგიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია გიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია
-
გადახედვააზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს აზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს
კომენტარები