გასული თვე სამეცნიერო კვლევებითა და სიახლეებით საკმაოდ დატვირთული გახლდათ. სტატიაში გთავაზობთ ფოტოებს, რომლებიც აგვისტოს სამეცნიერო სიახლეებს ასახავს.

ლავის ტბა

მჭახე წითელი ლავის ბუშტები მსოფლიოს ყველაზე აქტიური ვულკანის კრატერშია გადაღებული. ნიირაგონგოს მთა კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში მდებარეობს და მისი სიმაღლე 3 000 მეტრს სცდება. 1880 წლიდან მოყოლებული ეს ვულკანი დაახლოებით 30-ჯერ ამოიფრქვა. ბოლო დიდი ამოფრქვევა 2002 წელს დაფიქსირდა, თუმცა მაშინ იგი მისივე კრატერის საზღვრებს არ გასცდენია. მოთუხთუხე ლავა ტურისტებში დიდი პოპულარობით სარგებლობს.

მარსის ველი

წითელ პლანეტაზე 1 კმ სიგანის კრატერი ნასას ხომალდზე, Mars Reconnaissance Orbiter-ზე დამაგრებულმა კამერამ, HiRISE-მა გადაიღო. კრატერი ზარქას ველზე მდებარეობს. მკვლევარებს იმედი აქვთ, რომ მისი დეტალური შესწავლა საშუალებას მისცემთ უკეთ გაერკვნენ თუ როგორ იმსხვრევა და იშლება ქანები მარსზე.

ხოჭო ახლო კადრში

ხოჭოს (Tribolium confusum) ახლო კადრით პორტრეტის ავტორი დევიდ სპირსია. ეს ფოტო მან ელექტრონული მიკროსკოპირების შემდგომ მიღებული სურათის გაფერადებით მიიღო. ამ ნამუშევრისთვის სპირსი Royal Photographic Society-ს მიერ წლის ფოტოგრაფების სექციაშია ნომინირებული. ხოჭოს ეს სახეობა ფქვილისა და მარცვლეულის მავნებელ-პარაზიტს წარმოადგენს.

მყინვართან გამომშვიდობება

18 აგვისტოს ისლანდიელმა მეცნიერებმა სამგლოვიარო პროცესია გამართეს მყინვარ ოუკჯოკულის პატისაცემად, რომელიც ერთ დროს მთა ოკის ზედაპირს ფარავდა. მოცემულ მომენტში მყინვარი თითქმის სრულად გალღვა. მეოცე საუკუნის დასაწყისში ისლანდიის დასავლეთით მდებარე ეს მყინვარი 40 კვადრატული კილომეტრის ფართობზე იყო განფენილი, მაგრამ მან მყინვარის სტატუსი დაკარგა და 2014 წელს მკვდრად გამოცხადდა. სატელიტიდან გადაღებულ ამ ფოტოებზე აღბეჭდილია ყინულის საფარი 1986 წელს (მარცხნივ) და ამჟამად, 2019 წელს (მარჯვნივ). სამგლოვიარო მემორიალურ დაფაზე გაფრთხილებაა ამოტვიფრული: უახლოეს მომავალში სხვა მყინვარებიც, სავარაუდოდ, იგივე ბედს გაიზიარებენ.

მანათობელი ზვიგენი

კატისებრი ზვიგენის (Scyliorhinus retifer) ეს სახეობა ბიოფლუორესცენციულია — მისი კანი ოკეანის ლურჯ სინათლეს შთანთქავს და მას უფრო გრძელ ტალღოვან სინათლედ აქცევს, რის შედეგადაც მის სხეულზე სხვადასხვა ფორმის მანათობელი ანარეკლები ისახება. ეს მხოლოდ სხვა ზვიგენებისთვის არის შესამჩნევი. მკვლევარებმა აღმოაჩინეს, რომ ეს ფლუორესცენციული მოლეკულები ქერცლში არსებულ აქამდე უცნობ მცირე მეტაბოლურ მოლეკულათა ოჯახს განეკუთვნებიან და მათ სავარაუდოდ მნიშვნელოვანი როლი აქვთ იმუნური პასუხის გაცემაში. ექსპერიმენტებმა აჩვენა, რომ ისინი ანტიმიკრობული მოქმედებითაც ხასიათდებიან.

ტელესკოპის აწყობა

ჯეიმს ვების კოსმოსური ტელესკოპის (JWST) შექმნის პროცესმა საკვანძო ეტაპი გადალახა. მეცნიერებმა ჰაბლის მემკვიდრე ტელესკოპის ყველა კომპონენტი ერთად შეკრიბეს და ის ერთ მთლიან კონსტრუქციად აქციეს. ტელესკოპის ორბიტაზე გაშვება 2021 წელს იგეგმება.

ტყის უმოწყალო ჩეხვა

თანამგზავრიდან გადაღებული ეს ფოტოები ბრაზილიის შტატ რონდონიაში, 48 კვადრატული კილომეტრის ფართობზე მიმდინარე ინტენსიურ ტყის ჩეხვის პროცესს თვალსაჩინოს ხდის. ბოლო 4 წლის განმვალობაში ამ ტერიტორიაზე ჯუნგლების ჩეხვა და გადაწვა განსაკუთრებული ინტენსივობით მიმდინარეობს — ტერიტორიები სასოფლო სამეურნეო სივრცეებისთვის თავისუფლდება.

ვარსკვლავური შოკური ტალღა

გიგანტური ვარსკვლავი Zeta Ophiuchi ჩვენს მზესთან შედარებით 20-ჯერ უფრო მეტად მასიური და 800 000-ჯერ უფრო კაშკაშაა. ეს გიგანტი 24 კმ/წმ სიჩქარით გადაადგილდება კოსმოსში, რა დროსაც წარმოქმნის დარტყმით ტალღას — მანათობელი ტალღები ცხელი ვარსკვლავური ქარისა და ირგვლივ არსებული მტვრის შეჯახებით წარმოიქმნება. სურათი ნასას Spitzer Space Telescope-ის ინფრაწითელი კამერით გადაიღეს.

Starhopper

SpaceX თავისი პროტოტიპი რაკეტის Starhopper -ის წარმატებული სატესტო ფრენით კიდევ უფრო მიუახლოვდა კომერციული ფრენების განხორციელების იდეას. კომპანია აღნიშნულის დაწყების თარიღად 2021 წელს მოიაზრებს. Starhopper -ის სატესტო ფრენა ტეხასის შტატში, ბოკა-ჩიკაში 27 აგვისტოს შედგა. რაკეტა 150 მეტრის სიმაღლეზე აფრინდა, გვერდითი ფრენის მანევრები შეასრულა და 1 წუთში უკან დაეშვა. SpaceX გააგრძელებს თავისი ხომალდის დახვეწას და განახლებას.