საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა საბანკო შეზღუდვების რეგულაციები ისევ გადაავადა. ახლა უკვე 2019 წლის იანვრამდე. ეროვნულმა ბანკის ეს გადაწყვეტილება დროში ემთხვევა საქართველოში საპრეზიდენტო არჩევნების მეორე ტურის დანიშვნას.

ეროვნული ბანკის ახალი პროექტი სხვადასხვა სახის შეზღუდვებს ითვალისწინებს. მათ შორის, აიკრძალება ისეთი სესხის გაცემა, რომლის ძირი თანხაც ვადის ბოლოს დაიფარება. გარდა ამისა, თუ თანამსესხებელი ოჯახის წევრი არ იქნება, ბანკი მომხმარებელს სესხს აღარ მისცემს და თუ მომხმარებელს სესხის დაფარვა საპენსიო ასაკში მოუწევს, თანხას უფრო ძნელად მიიღებს.

შეზღუდვა ხელფასის ოდენობის მიხედვით

საქართველოს ეროვნული ბანკის პროექტის მიხედვით, განსაზღვრულია ყოველთვიურად სესხის გადასახდელად განსაზღვრული ზედა ზღვრული თანხები, რომელიც ხელფასიდან გამომდინარე უნდა განსაზღვროს ბანკებმა.

პროექტით, რაც უფრო ნაკლები შემოსავალი ექნება მსესხებელს, მით უფრო ნაკლები იქნება ყოველთვიურად სესხის დასაფარად გადასახდელი თანხა. თუ ხელფასი მსესხებელს 500 ლარამდე აქვს, ბანკმა სესხი ისე უნდა გადაანაწილოს, რომ პირს 15 პროცენტზე მეტის გადახდა არ მოუწიოს.

როგორი პროპორცია იქნება შემოსავალსა და ყოველთვიურ სასესხო გადასახადს შორის:

  • 500 ლარამდე - ყოველთვიურად გადასახდელი თანხა მაქსიმუმ 75 ლარი (15%);
  • 500 - 1 000 ლარამდე - ყოველთვიურად გადასახდელი თანხა 100-დან 200 ლარამდე (20%);
  • 1 000 - 2 000 ლარამდე - ყოველთვიურად გადასახდელი თანხა 250-დან 500 ლარამდე (25%);
  • 2 000 - 4 000 ლარამდე - ყოველთვიურად გადასახდელი თანხა 600-დან - 1 200 ლარამდე (30%);
  • 4 000 - 8 000 ლარამდე - ყოველთვიურად გადასახდელი თანხა 1 400-დან 2 800-მდე (35%);
  • 8 000 - 16 000 ლარამდე - ყოველთვიურად გადასახდელი თანხა 3 200-დან 6 400 ლარამდე (40%);
  • 16 000 ლარზე მეტი - ყოველთვიურად გადასახდელი თანხა 8 000 ლარზე მეტი (50%).

შეზღუდვა თანამსესხებლებზე

საქართველოს ეროვნული ბანკის პროექტის მიხედვით, თუ თანამსესხებელი ოჯახის წევრი არაა ფინანსური კომპანია სესხს არ გასცემს. პროექტი ეროვნული ბანკის ვებგვერდზე რამდენიმე დღის წინ გამოქვეყნდა და მისი მიღების თარიღი ჯერ ცნობილი არ არის.

დოკუმენტით, რომელიც ეროვნულმა ბანკმა შეიმუშავა, დაუშვებელია, რომ სესხის გამცემმა ორგანიზაციამ სესხი/კრედიტი გასცეს მსესხებლის/თანამსესხებლის გადახდისუნარიანობის ანალიზის გარეშე.

განმარტება: თანამსესხებელი ნიშნავს პირს, რომელთან ერთადაც საერთო სესხის იღებთ და არა — თავდებს.

ძირი ფულის დაფარვა

საქართველოს ეროვნული ბანკის პროექტით, აიკრძალება ისეთი სესხის გაცემა, რომლითაც "ძირი თანხა" ან მისი დიდი ნაწილი გადახდის ვადის ბოლოს დაიფარება. ეროვნულ ბანკს მიაჩნია, რომ ძირის გადახდა სასურველია ხდებოდეს მსესხებლის შემოსავლებზე მორგებული გონივრულად შედგენილი გრაფიკის მიხედვით.

ეს შეზღუდვა არ გავრცელდება ისეთ იპოთეკურ სესხებზე, რომლის ვადაც 6 თვეა, სხვა ტიპის სესხების შემთხვევაში კი — 3 თვე.

საპენსიო ასაკში სესხის აღების შეზღუდვა

იმ შემთხვევაში თუ მსესხებელი სესხის დაფარვის მომენტისთვის საპენსიო ასაკის იქნება მსესხებელმა ორგანიზაციამ დამატებითი არგუმენტებით უნდა დაასაბუთოს. ამის შესახებ საუბარია საქართველოს ეროვნული ბანკის პროექტში.

მაგალითად, თუ ხართ 59 წლის დასაქმებული და გადაწყვეტთ 10-წლიანი იპოთეკური ან სხვა სესხის აღებას უფრო მეტი არგუმენტია საჭირო თანხის მისაღებად. მსესხებელმა კომპანიამ უნდა დასაბუთდეს საპენსიო ასაკის მიღწევის შემთხვევაში სესხის დაფარვა როგორ მოხდება.

"სახელმწიფო პენსიიდან მისაღები შემოსავალი არ შეიძლება გათვალისწინებული იქნას სესხის/კრედიტის დაფარვის წყაროდ", — ვკითხულობთ ეროვნული ბანკის მიერ შემუშავებულ დოკუმენტში.