მეცნიერებმა ლაბორატორიაში მალარიის გამავრცელებელი კოღოს, Anopheles gambiae-ს განადგურება გენური ინჟინერიის საშუალებით მოახერხეს.

ექსპერიმენტის ფარგლებში მათ CRISPR ტექნოლოგიის გამოყენებით კოღოს სქესის განმსაზღვრელი გენი შეცვალეს, რისი საშუალებითაც მათ მდედრი კოღოების გაჩენა შეზღუდეს. დაავადების გადამტანი კოღოები სწორედ მდედრები არიან, რადგან მხოლოდ ისინი იკბინებიან.

კვლევის მიზანია დადგინდეს, შესაძლებელია თუ არა მსგავსი მეთოდის გამოყენება ველურ ბუნებაში.

ექსპერიმენტში მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ კოღოების პოპულაცია დაახლოებით 9 თაობის შემდეგ განადგურდა.

"2016 წელი ბოლო ორი ათწლეულის განმავლობაში პირველი იყო, როდესაც მალარიის შემთხვევებმა არ დაიკლო, რაც ნიშნავს, რომ ჩვენ საბრძოლველად დამატებითი იარაღები გვჭირდება," - აცხადებს კვლევის ავტორი.

მოდიფიცირებული გენის მქონე კოღოები არ იკბინებოდნენ და ვერც გამრავლებას ახერხებდნენ. მას შემდეგ რაც ისინი ჩვეულებრივ კოღოებს შეერივნენ, მათ მთელი პოპულაციის განადგურება გამოიწვიეს.

მეცნიერებმა მსგავსი ექსპერიმენტის ჩატარება ადრეც სცადეს, თუმცა ისინი რეზისტენტობის პრობლემას წააწყდნენ. კოღოები არსებული გენური მოდიფიკაციის მიმართ რეზისტენტულები ხდებოდნენ.

ამ შემთხვევაში მკვლევარებმა ისეთი გენის მოდიფიკაცია შეძლეს, რომლის ძლიერი ცვლილებაც ინდივიდისთვის ლეტალური შედეგით მთავრდება, შესაბამისად ეს გენები სახეობაში უფრო ძლიერად კონსერვირებულია, ანუ მათზე მუტაციები ნაკლებად მოქმედებს. ამის საშუალებით კი მეცნიერებმა რეზისტენტობის პრობლემას გვერდი აუარეს.

შემდეგ ეტაპზე მეცნიერები მსგავსი ექსპერიმენტის გამეორებას უფრო დიდი რაოდენობის კოღოებზე, რეალობასთან მიახლოებულ პირობებში გეგმავენ.

"ჯერ კიდევ 5-10 წელი მაინც იქნება საჭირო, რომ არსებული მეთოდის ბუნებაში გამოყენებაზე ვიფიქროთ, თუმცა ამჟამინდელი შედეგები გვაჩვენებს, რომ სწორ გზას ვადგავართ." - ამბობენ მეცნიერები.