"2008 წლის ომის შედეგად საქართველოს ხელისუფლებამ კონტროლი დაკარგა 151 დასახლებულ პუნქტზე, მათ შორის, 25 სამხრეთ ოსეთში, 110 ახალგორის რაიონში და 16 კოდორის ხეობაში. საოკუპაციო ხაზის სიგრძე ჯამში 495 კმ-ია", - ნათქვამია სახალხო დამცველის მიერ გამოქვეყნებულ ახალ ანგარიშში "ომიდან 10 წლის შემდეგ", სადაც კონფლიქტის შედეგებსა და დაზარალებულთა უფლებრივ მდგომარეობაზეა საუბარი.

ფოტო: სახალხო დამცველი

ომბუდსმენის ანგარიშში მოცემული სტატისტიკით, დღეისათვის რუსეთს ცხინვალის რეგიონის 350კმ-იან საოკუპაციო ხაზზე 1 200 მესაზღვრე ჰყავს განლაგებული, ხოლო აფხაზეთის 145 კმ-იან გამყოფ ხაზს 1 500 მესაზღვრე აკონტროლებს.

მათი უშუალო მონაწილეობითა და ფინანსური მხარდაჭერით, ამ პერიმეტრზე 2009 წლიდან აქტიურად დაიწყო უკანონო საზღვრის გავლების სამუშაოები, რაც გულისხმობს მავთულხლართების და ღობეების გავლებას, თხრილების გაკეთებას, სათვალთვალო ბოძების ჩადგმას და მესაზღვრეების რეგულარულ პატრულირებას.

აღნიშნულმა პროცესმა პირდაპირი ზიანი მიაყენა საოკუპაციო ხაზის გასწვრივ საქართველოს კონტროლირებად ტერიტორიაზე მდებარე 50-ზე მეტ სოფელში მცხოვრებ დაახლოებით 800 ოჯახს შიდა ქართლსა და სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონებში.

ომბუდსმენი აღწერს ყველა ძირითად პრობლემას, რაც საზღვრისპირა დასახლებებში მცხოვრებ მოსახლეობას აქვს:

  • მოსახლეობას არ მიეწოდება სარწყავი წყალი, რადგან ორი არხი და ორი წყალსაცავი, რომელსაც სარწყავი წყლით ამაგრებდა შიდა ქართლის სოფლებს, საქართველოს ხელისუფლების მიერ არაკონტროლირებად ტერიტორიაზე დარჩა და დე ფაქტო ხელისუფლებამ გადაკეტა;
  • გამყოფ ხაზზე განლაგებული სოფლების უმეტესობამ დაკარგა სახნავ სათესი მიწები და საძოვრები, რითაც მოსახლეობამ მთავარი შემოსავლის წყარო დაკარგა;
  • საზღვრის უკანონო გავლების შედეგად მოსახლეობა ვეღარ სარგებლობს ბუნებრივი რესურსებით - ტყით საძოვრებით და ა.შ. ჯერ ისევ არ მოგვარებულა ომის დროს დაზიანებული სახლების საკითხი შიდა ქართლსა და სამეგრელო ზემო სვანეთში გამყოფ ხაზებზე. მფლობელებს სახელმწიფოსგან კომპენსაცია ჯერ არ მიუღიათ;
  • მნიშვნელოვანი ზიანი განიცადა კულტურულმა გარემომ. აღმოიფხვრა მრავალსაუკუნოვანი თანაარსებობის ტრადიცია, გაიყო ოჯახები, გაწყდა მეგობრული, ნათესაური, მეზობლური კავშირები. ადგილობრივებმა დაკარგეს წვდომა საფლავებზე, სალოცავებზე, რაც ქართული კულტურისა და ტრადიციული ყოფის ელემენტია.
  • 10 წლის შემდეგ გრძელდება გამყოფი ხაზის მიმდებარედ მოსახლეობის და იძულებით გადაადგილებული პირების სიცოცხლის ხელყოფის ფაქტები და უკანონო დაკავებები.