12 არასამთავრობო ორგანიზაცია სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურისა და საგარეო დაზვერვის სამსახურის გაერთიანებასთან დაკავშირებით განცხადებას ავრცელებს. მათი თქმით, შემოთავაზებული კანონპროექტით ე.წ. ოდეერების ინსტიტუტის კლასიკური საბჭოთა სახით დაბრუნებასა და მათ ინსტიტუციურ გაძლიერებას გულისხმობს.

საქართველოს მთავრობამ 22 ნოემბერს პარლამენტში წარადგინა საკანონმდებლო ცვლილებები მთავრობის სტრუქტურის, უფლებამოსილებისა და საქმიანობის წესის შესახებ კანონსა და თანმდევ 110 კანონში. ცვლილებები შედის "სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის შესახებ" კანონშიც.

კანონპროექტის თანახმად:

  • სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურს უფლება ექნება საიდუმლო თანამშრომელი მიავლინოს აღმასრულებელი ხელისუფლების ნებისმიერ ორგანოში (ყველა სამინისტროში, სსიპსა თუ ა(ა)იპ-ში), კერძო საწარმოში, დაწესებულებასა თუ ორგანიზაციაში;
  • მივლინებულ მოსამსახურეს არ ექნება უფლება გაამჟღავნოს სამსახურისადმი კუთვნილება;
  • "ჩანერგილ" მოსამსახურეს უფლება ექნება მივლინებულ უწყებაში დაიკავოს ნებისმიერი თანამდებობა;
  • მივლინებული მოსამსახურე ვალდებული იქნება სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურს მიაწოდოს ინფორმაცია;
  • "ჩანერგილი" მოსამსახურე სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურიდანაც აიღებს ანაზღაურებას და იმ საწარმოდანაც, სადაც ფარულად არის მივლენილი;
  • მივლინებულ მოსამსახურეს ფარულად მსახურობის პერიოდი ეთვლება შრომის საერთო სტაჟში.

ორგანიზაციების თქმით, სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურს უფლება აქვს საიდუმლო თანამშრომელი ჩართოს დანაშაულებრივ ჯგუფში, მათ შორის, ნებისმიერ საწარმოსა და დაწესებულებაში, სადაც არსებობს ეჭვი დანაშაულის ჩადენის შესახებ (კანონი "ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ").

მათივე თქმით, სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურს კვლავ შეუძლია სახელმწიფო უსაფრთხოებისათვის მაღალი რისკის მქონე დაწესებულებებში დანიშნოს მუდმივი წარმომადგენელი, მხოლოდ დაწესებულებასთან ურთიერთშეთანხმებით. ასეთი დაწესებულებების ნუსხა მთავრობის მიერ არის განსაზღვრული:

"აქედან გამომდინარე გაუგებარია რა მიზანს ემსახურება აღმასრულებელ ხელისუფლებაში, საწარმოსა და დაწესებულებაში საიდუმლო თანამშრომლის მუდმივად მივლენა".

განცხადებაში ნათქვამია, რომ ამის მთლიანად სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურზე გავრცელებით, ჩნდება ლეგიტიმური ეჭვი, რომ შემოთავაზებული ცვლილებები წარმოადგენს მცდელობას დააბრუნოს და გააძლიეროს საბჭოთა კავშირში დამკვიდრებულ ე.წ. ოდეერის პრაქტიკა:

"ერთი სამსახურისათვის ჭარბი, უკონტროლო ძალაუფლების და ტოტალური კონტროლის ბერკეტების მინიჭებით ვერ მივიღებთ სამსახურს, რომელიც ქვეყნის უსაფრთხოებას ეფექტურად დაიცავს. ეს, მაღალი ალბათობით გამოიწვევს ძალაუფლების ბოროტად გამოყენებას და საფუძველს შეურყევს ქვეყნის ინსტიტუციურ მართვას".

მათივე თქმით, ასეთ შემთხვევაში გარე კონტროლის სუსტი მექანიზმები სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურს აქცევს ტოტალური კონტროლის მექანიზმად, რაც ეწინააღმდეგება დემოკრატიული სახელმწიფოს პრინციპებს.

ორგანიზაციები მოუწოდებენ საქართველოს პარლამენტს, არ დაუჭიროს მხარი შემოთავაზებულ ცვლილებებს არსებული ფორმით და დაზვერვის სამსახურის კონტროლის მექანიზმები არ გაავრცელოს მთლიანად უსაფრთხოების სამსახურზე.

ხელმომწერი ორგანიზაციები:

  • საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველო;
  • საქართველოს ატლანტიკური საბჭო;
  • სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოება;
  • მედიის განვითარების ფონდი;
  • საზოგადოება და ბანკები;
  • საქართველოს რეფორმების ასოციაცია;
  • კვლევითი ჟურნალისტიკისა და ადვოკატირების ცენტრი;
  • საქართველოს დემოკრატიული ინიციატივა;
  • საქართველოს პოლიტიკის ინსტიტუტი;
  • მწვანე ალტერნატივა;
  • ეკონომიკური პოლიტიკის კვლევის ცენტრი;
  • ხმა საქართველოდან.