გავლენიანი ორგანიზაციის ეკონომიკური თავისუფლების ინდექსში საქართველო მე-13 ადგილზეა

ამერიკული გავლენიანი კვლევითი ორგანიზაციის The Heritage Foundation-ის 2017 წლის ეკონომიკური თავისუფლების ინდექსში 186 ქვეყნიდან საქართველო მე-13 ადგილზეა.

ინდექსის 23-წლიანი ისტორიის მანძილზე, 2017 წელს მსოფლიოს საშუალო ქულა, ყველაზე მაღალი - 60,9 დაფიქსირდა. 49 სახელმწიფომ, მათ შორის საქართველომ, თავის უმაღლეს შეფასებას მიაღწია. 2017 წელს საქართველო 76 ქულით შეფასდა. 2016 წელს 72,6 ქულით საქართველო 23-ე ადგილს იკავებდა.

საქართველოსთან ერთად უმეტესად თავისუფალი ეკონომიკის მქონე ქვეყნების რიგებში მოხვდა ისეთი ქვეყნები როგორიცაა აშშ, კანადა, დიდი ბრიტანეთი, გერმანია, სკანდინავიის ქვეყნები. რაც შეეხება მეზობელ ქვეყნებს, სომხეთმა უმეტესად თავისუფალის შეფასება მიიღო, აზერბაიჯანმა და თურქეთმა - ზომიერად თავისუფალის, რუსეთმა კი - უმეტესად არათავისუფალის.

ეკონომისტის, გიორგი პაპავას შეფასებით, წინა წელთან შედარებით, საკუთრების უფლების კუთხით გაუმჯობესებულმა სიტუაციამ მნიშვნელოვნად იმოქმედა რეიტინგზე:

"კარგია, რომ დავწინაურდით. ახალი შეფასებებიც არის, რომელიც საქართველოზე ადრე არ ხდებოდა. ყველაზე მისასალმებელი ის არის, რომ საკუთრების უფლების კუთხით ძალიან უკან ვიყავით და ცოტა გადავიწიეთ და ამან მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა საბოლოო ჯამში რეიტინგზე. სხვა რომელიმე მიმართულებით კარდინალური ცვლილება არ ყოფილა."

პაპავას თქმით, ხარვეზებიც არის, მაგალითად სასამართლოს თავისუფლების კუთხით, ასევე, მონეტარული პოლიტიკის კუთხით. მისისვე შეფასებით, კარგია, რომ ქვეყანამ წინ წაიწია, თუმცა ჯერ კიდევ ძალიან ბევრი ნაბიჯია გადასადგმელი ეკონომიკური თავისუფლების მიმართულებით, რისი პოტენციალიც საქართველოს აქვს.

თავისუფალის შეფასება (არანაკლებ 80 ქულა) მხოლოდ ხუთი ქვეყნის ეკონომიკამ მიიღო. მომდენვო 87 უმეტესად თავისუფალი, ან ზომიერად თავისუფალია. ეკონომიკურად არათავისუფალი ქვეყნების რიცხვი საკმაოდ მაღალია: 65 ქვეყნის ეკონომიკა უმეტესად არათავისუფალია, 23 კი - რეპრესიული.

ქულების მიხედვით შეფასება ასეთია:

თავისუფალი - არანაკლებ 80 ქულა;
უმეტესად თავისუფალი - 70 - 79,9 ქულა;
ზომიერად თავისუფალი - 60 - 69,9 ქულა;
უმეტესად არათავისუფალი - 50 - 59.9 ქულა;
რეპრესიული - არაუმეტეს 50 ქულა.

ყველაზე თავისუფალი ეკონომიკების ხუთეული:

ჰონგ კონგი
სინგაპური
ახალი ზელანდია
შვეიცარია
ავსტრია

ყველაზე არათავისუფალი ეკონომიკების ხუთეული:

ჩრდილოეთ კორეა
ვენესუელა
კუბა
კონგოს რესპუბლიკა
ერიტრეა

1995 წელს შექმნილი ინდექსი ქვეყნებს 4 ძირითად პოლიტიკურ სფეროში აფასებს, რომლებიც ეკონომიკურ თავისუფლებაზე მოქმედებს:

კანონის უზენაესობა
მთავრობის ზომა
რეგულაციების ეფექტიანობა
და ღია ბაზარი

არსებობს 12 სპეციფიკური კატეგორია:

საკუთრების უფლებები
სასამართლოს ეფექტიანობა
მთავრობის ერთიანობა
გადასახადების ტვირთი
მთავრობის ხარჯები
ფისკალური ჯანმრთელობა
ბიზნესის თავისუფლება
შრომის თავისუფლება
მონეტარული თავისუფლება
ვაჭრობის თავისუფლება
ინვესტიციის თავისუფლება და ფინანსური თავისუფლება.

საერთო ქულის მისაღებად ამ კატეგორიების ქულები საშუალოვდება.

ფონდი The Heritage ამერიკული ორგანიზაციაა, რომელიც ვაშინგტონში მდებარეობს. ფონდი კონსერვატიულ მოძრაობაში ერთ-ერთი ლიდერი რონალდ რეიგანის პრეზიდენტობის პერიოდში გახდა. რეიგანის პოლიტიკა Heritage-ის კვლევიდან - მანდატი ხელმძღვანელობისთვის იყო აღებული. მას შემდეგ ფონდი მნიშვნელოვან ზეგავლენას ახდენს აშშ-ის საჯარო პოლიტიკაზე და აშშ-ში ერთ-ერთ ყველაზე გავლენიან კვლევით ორგანიზაციად მიიჩნევა. 2016 წელს დონალდ ტრამპის პრეზიდენტად არჩევის შემდეგ Heritage-მა ძალიან დიდი როლი ითამაშა მისი გარდამავალი გუნდის ფორმირებაში.

ბოლო ამბები:

გირჩევთ