5 რამ, რაც ქართველ ქალს "არ ეკადრება"
8 მარტს დილით სასეირნოდ გასულს ქუჩაში ტროტუარებზე გამოფენილი ფერადი ყვავილები დამხვდა. აქა-იქ შემორჩენილი ტალახიანი თოვლის და გაზაფხულისთვის არც ისე შესაფერისი ამინდის მიუხედავად, თაიგულებს ფუტკრებივით ეხვეოდნენ კაცები.
ამის შემხედვარემ, წარმოვიდგინე, როგორ მოიხდიდნენ ისინი იმ დღეს ვალს დედების, დების, ცოლების თუ შეყვარებულების წინაშე მომავალი წლის მარტამდე და ცოტა დავსევდიანდი. ამ შინაარსგამოცლილმა ჩვეულებამ, რომელსაც ბევრი სწორედაც რომ ვალის მოსახდელად და სრულიად გაუაზრებლად მისდევს, ყველა ის ასევე აზრგამოცლილი გენდერული ნორმა გამახსენა, ინდივიდუალობის ჩახშობისა და განვითარების გზების გადაკეტვის მეტს არაფერ რომ აკეთებს.
გამახსენდა ყველაფერი, რაც წესით, როგორც ქართველ ქალს, არ მეკადრება და სევდის განცდა მოსალოდნელი სიბრაზის ნაცვლად გაუაზრებლად საოცარ შინაგან სიმსუბუქეში გადაიზარდა. მინდოდა, გულიანად მეცინა ამ ფიქრების აბსურდულობაზე და მათზე, ვინც ეს აბსურდი ცხოვრებისეულ ტრადიციად თუ საზოგადოებრივ მორალურ კანონად აქცია. სიცილი დრომოჭმული ნორმების წინააღმდეგ მშვენიერი იარაღია, ამიტომ რატომაც არა — დავცინოთ ყველა იმ შეხედულებას, რომელიც ერთდროულად ალოგიკურიცაა და მავნეც.
ქართველი გოგოებისთვის ეს სტატია სხვა არაფერია, თუ არა ჩვეული ყოველდღიურობის აღწერა, რაც შეეხებათ ბიჭებს — მოგესალმებით ჩვენს ყოველდღიურობაში!
1. "ბიჭების თამაშები"
პატარაობისას, რაღაც ასაკამდე, ეზოში თამაშისას საერთოდ ვერ გრძნობ შენსა და მეზობელ ბიჭებს შორის განსხვავებას. მათთან ერთად დაძვრები ხეებზე უფორმო "სახლების" ასაშენებლად, ქვიშაში პატარა ფერადი მანქანებით გაგყავს გზები საყოველთაო რბოლის მოსაწყობად და საღამოობით ფეხბურთის თამაშისას კარშიც სიხარულით დგები. მერე შენს ამ უდარდელ სამყაროში გარედან უცნაური ხმები იჭრება, რომლებიც გიხსნიან, რომ შენ უფრო მეტად თოჯინები, "დედაშვილობანა" და სხვა მხოლოდ ისეთი თამაშები შეგეფერება, დიდ ფიზიკურ დატვირთვას რომ არ მოითხოვს. კეთილისმსურველები დიდი სიხარულით გეხმარებიან, რომ შენგან ნაზი, ფაქიზი, დაუცველი გოგო გამოიძერწოს და შენც უნებურად მათ კეთილ ნებას ჰყვები.
არ ვამბობ, რომ თოჯინებით თამაში ცუდია, მე მხოლოდ არჩევანის ისეთ შეზღუდვაზე ვჩივი, მთელი დარჩენილი ცხოვრება "რა იქნებოდა, რომ..." კითხვით რომელიც გტოვებს. მართლაც, რა იქნებოდა, რომ ბიჭებთან ერთად თამაში გამეგრძელებინა? შეიძლება, წარმატებული ფეხბურთელი ან მრბოლელი არ გავმხდარიყავი, მაგრამ, ვინ იცის, იქნებ ყოველ დილით ან კვირაში ორჯერ მაინც არ დამზარებოდა ვარჯიში.
2. "ბიჭების პროფესიები"
გარკვეული პროფესიები რომ "გოგოსთვის შეუფერებელია", ჯერ კიდევ მაშინ ხდება ცხადი, როცა სკოლაში ასე თუ ისე კარგად სწავლობ მათემატიკას და მასწავლებელი "ბიჭური აზროვნებისთვის" გაქებს. იმ დროს საერთოდ ვერ იგებ, რანაირად შეეცვალა შენს აზროვნებას სქესი მათემატიკის მეცადინეობის დროს. თუმცა ახლა უკვე საკმარისად მოზრდილი ხარ, რომ მსგავსი გაურკვევლობა პროტესტის გრძნობაში გადაგეზარდოს. გარდამტეხი კი შენთვის ის დღე იქნება, როცა თანაკლასელი ბიჭი ხმამაღლა გამოაცხადებს, იურისტობა მინდაო და მასწავლებელიც აღფრთოვანებული მოუწონებს გადაწყვეტილებას, ნამდვილი ვაჟკაცური პროფესია აგირჩევიაო. შენც, მართალია, აქამდე არასდროს დაინტერესებულხარ ამ პროფესიით და მომავალშიც არ დაინტერესდები, თუმცა ახლა როგორღაც ახერხებ, ყოველ მეორე დიალოგში პროტესტით სავსე ტონით გამოაცხადო, რომ იურისტობა გადაწყვიტე.
პროფესიებთან ერთად გარკვეული იდეებიც არ გვეკადრება. მაგალითად, თუ გინდა, მომენტალურად დაუკარგო "ტრადიციების დამცველ" ხალხს შენზე წარმოდგენა, უბრალოდ გამოაცხადე, რომ ფემინისტი ხარ და მისია შესრულებული იქნება. თუმცა, ნაზი და მოკრძალებული გოგოს ნაცვლად თავხედი ფემინისტის იარლიყი ჩვენში ვერაფრით გააქრობს თანასწორობის იდეით აღფრთოვანებას.
3. ფიზიკური სიძლიერე
რა რა და, ფიზიკური სიძლიერე ნამდვილად საყოველთაოდ არ გვეკადრება. ჯანსაღი, დაკუნთული სხეული თურმე მხოლოდ კაცებს ამშვენებთ და საზოგადოებაც არასდროს ერიდება ფიზიკურად ძლიერი ქალების არაფემინურობაზე ხაზგასმას.
მეხუთე კლასში ვიქნებოდი, როცა ბიჭებს სკოლის მერხების ერთი კლასიდან მეორეში გატანა სთხოვეს. ხელები რომ ვერ მოარგეს ასაწევად, ერთ-ერთი გოგო მივიდა, მერხის გარშემო მოგროვებული ბიჭები გადაფანტა, პატარა ხელები უშველებელ მერხს შემოავლო და სწრაფად გაიტანა მეზობელ ოთახში. გაგიკვირდებათ და, მოხერხებულობისა და ძალის შექების ნაცვლად, ჩემმა თანაკლასელებმა მას საქციელი დაუწუნეს, რადგან, როგორც ვთქვით, გოგოს, უბრალოდ, არ ეკადრება ფიზიკური სიძლიერის გამოვლენა.
4. დამოუკიდებლობა
წარმოუდგენლად რთულია, დამოუკიდებელი ცხოვრება დაიწყო ისე, რომ სხვების განსჯის ობიექტი არ აღმოჩნდე. სოციუმი გამუდმებით ვინმეს დაქვემდებარებაში ყოფნისკენ მოგიწოდებს (თანაც, ეს "ვინმე" ყოველთვის კაცია). ჯერ მამის წინაშე ხარ ანგარიშვალდებული, შემდეგ კი — ქმრის (ქართველი ქალის ცხოვრების განვითარების ნორმა ხომ ავტომატურად ოჯახის შექმნაა). თითქოს შენი ცხოვრება შენი არაა და საჭირო უნარები ვერასდროს აღმოგაჩნდება მის სწორად წარმართვისთვის. ამიტომ გჭირდება "პატრონი". წინააღმდეგ შემთხვევაში, აუცილებლად შარში გაეხვევი და ქართველი ქალისთვის რაღაც უკადრებელს ჩაიდენ.
და როცა ამ ჩვენ წინააღმდეგ მომართულ სისტემაში მაინც ვახერხებთ პროფესიული წარმატების და ფინანსური დამოუკიდებლობის მიღწევას, საზოგადოების თვალში მაინც შეუმდგარ ადამიანებად ვჩანვართ, თუ "პატრონს არ ჩავბარდებით".
5. გადაწყვეტილებების მიღება
დამოუკიდებლობა რომ არ გვეკადრება, ამის ნაწილი ისიცაა, რომ თურმე არც სერიოზული გადაწყვეტილებების მიღების სფეროში ვბრწყინავთ. დიახ, ხშირად ხალხი — როგორც წესი, კაცები — პასუხისმგებლობის მქონე პირად მხოლოდ იმიტომ ვერ აღგიქვამს, რომ ქალები ვართ. მათთვის წარმოუდგენელია, როგორ უნდა გვანდოს მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებების მიღება.
მაგალითისთვის, ყველასთვის ნაცნობი სიტუაცია წარმოვიდგინოთ: ზრდასრული ქალი ყიდის პირად საკუთრებას — პირობითად, მანქანას. მყიდველი კაცების დიდი ნაწილი საბოლოო შეთანხმების მიღწევამდე ისეთ ერთ წინადადებას იტყვის, ქალის განათლებას, გამოცდილებას, მიღწევებს და სხვა ყველა ღირსებას მომენტალურად რომ გადაუსვამს ხაზს: "ვინმე კაცს ხომ ვერ დამალაპარაკებდით?"
ეს იმიტომ არ ხდება, რომ მყიდველმა ქალს საკითხში არაკომპეტენტურობა შეატყო. საქმე ისაა, რომ ის, უბრალოდ, კაცი არაა: გადაწყვეტილებების მიმღები კაცი, რომელიც დამოუკიდებელია; ფიზიკურად ძლიერი; სავარაუდოდ, იურისტი; და დროდადრო, როცა მოესურვება, ფეხბურთის ბურთსაც გაკრავს ხოლმე ფეხს.
-
გადახედვამამუკა მდინარაძე: შევეცდებით პრეზიდენტობის ისეთი კანდიდატი დავასახელოთ, რომელიც თავიდანვე გამორიცხავს ვარაუდს, რომ მანაც არ გაამართლოს მამუკა მდინარაძე: შევეცდებით პრეზიდენტობის ისეთი კანდიდატი დავასახელოთ, რომელიც თავიდანვე გამორიცხავს ვარაუდს, რომ მანაც არ გაამართლოს
-
გადახედვაადვოკატის თქმით, ისაკო დევიძე მე-2 დღეა მშრალად შიმშილობს და ომბუდსმენთან შეხვედრას ითხოვს ადვოკატის თქმით, ისაკო დევიძე მე-2 დღეა მშრალად შიმშილობს და ომბუდსმენთან შეხვედრას ითხოვს
-
-
გადახედვაყვარლის მუნიციპალიტეტში ხანძარია ყვარლის მუნიციპალიტეტში ხანძარია
-
გადახედვაჟირაფები გადაშენების საფრთხის ქვეშ არიან ჟირაფები გადაშენების საფრთხის ქვეშ არიან
-
გადახედვამოსამართლე ნათია გუდაძემ "400-ლარიანი ჯებირის საქმეზე" დაკავებული ახალგაზრდების პატიმრობა ძალაში დატოვა მოსამართლე ნათია გუდაძემ "400-ლარიანი ჯებირის საქმეზე" დაკავებული ახალგაზრდების პატიმრობა ძალაში დატოვა
-
გადახედვათსუ-მ თანამშრომლებს მეილზე მიწერა, რომ გამთენიისას უნივერსიტეტში მყოფი უცხო პირები "ვიქტორია სექიურითის" დაცვის წევრები იყვნენ თსუ-მ თანამშრომლებს მეილზე მიწერა, რომ გამთენიისას უნივერსიტეტში მყოფი უცხო პირები "ვიქტორია სექიურითის" დაცვის წევრები იყვნენ
-
გადახედვახავიერ ბარდემი სტივენ სპილბერგისა და მარტინ სკორსეზეს სერიალში მიიღებს მონაწილეობას ხავიერ ბარდემი სტივენ სპილბერგისა და მარტინ სკორსეზეს სერიალში მიიღებს მონაწილეობას
-
გადახედვა"აღმაშფოთებელია" — ბაიდენი ნეთანიაჰუს დაპატიმრების ორდერზე "აღმაშფოთებელია" — ბაიდენი ნეთანიაჰუს დაპატიმრების ორდერზე
-
-
გადახედვასუბარის თქმით, თუ ოპოზიცია პარლამენტს უფლებამოსილების შეჩერებას მოსთხოვს, "ოცნება" ამ მოთხოვნას დააკმაყოფილებს სუბარის თქმით, თუ ოპოზიცია პარლამენტს უფლებამოსილების შეჩერებას მოსთხოვს, "ოცნება" ამ მოთხოვნას დააკმაყოფილებს
-
გადახედვახვალ, საპროტესტო აქცია ბათუმშიც გაიმართება ხვალ, საპროტესტო აქცია ბათუმშიც გაიმართება
-
გადახედვაკესარია აბრამიძის მკვლელობაში ბრალდებული ბექა ჯაიანი, ფსიქიატრიულ-ფსიქოლოგიური ექსპერტიზის დასკვნის თანახმად, შერაცხადია კესარია აბრამიძის მკვლელობაში ბრალდებული ბექა ჯაიანი, ფსიქიატრიულ-ფსიქოლოგიური ექსპერტიზის დასკვნის თანახმად, შერაცხადია
-
გადახედვაუკრაინის პარლამენტმა სარაკეტო დარტყმის საფრთხის გამო სხდომა გააუქმა უკრაინის პარლამენტმა სარაკეტო დარტყმის საფრთხის გამო სხდომა გააუქმა
-
გადახედვააშშ-მ რუსეთის 50 ბანკის წინააღმდეგ ახალი სანქციები დააწესა აშშ-მ რუსეთის 50 ბანკის წინააღმდეგ ახალი სანქციები დააწესა
-
გადახედვალავროვი: უკრაინისგან მხოლოდ ნაწილი რჩება და დასავლეთი იწყებს ამის გაგებას ლავროვი: უკრაინისგან მხოლოდ ნაწილი რჩება და დასავლეთი იწყებს ამის გაგებას
-
-
გადახედვაოქსფორდის მუზეუმში Radiohead-ისთვის შექმნილი ნამუშევრების გამოფენა მოეწყო ოქსფორდის მუზეუმში Radiohead-ისთვის შექმნილი ნამუშევრების გამოფენა მოეწყო
-
გადახედვათბილისის 25-ე საერთაშორისო კინოფესტივალი 1-ელ დეკემბერს იწყება — ნახეთ პროგრამა თბილისის 25-ე საერთაშორისო კინოფესტივალი 1-ელ დეკემბერს იწყება — ნახეთ პროგრამა
-
-
გადახედვალაშა ბაქარაძემ მოქალაქეებს მოუწოდა, თეთრ ნაჭერზე შავი წრე დახატონ და როგორც წინააღმდეგობის სიმბოლო, ფანჯრიდან გადმოკიდონ ლაშა ბაქარაძემ მოქალაქეებს მოუწოდა, თეთრ ნაჭერზე შავი წრე დახატონ და როგორც წინააღმდეგობის სიმბოლო, ფანჯრიდან გადმოკიდონ
კომენტარები