ავსტრალიელი პოლიტიკოსის, ჯოშ ფრაიდენბერგის თქმით, ავსტრალია მსოფლიოში პირველი ქვეყანა იქნება, რომელიც წლეულს შემუშავებული კანონპროექტით ფეისბუქს და გუგლს მედიის მიერ შექმნილი საინფორმაციო კონტენტისთვის ფულს გადაახდევინებს.

"ეს გამართლებულია იმით, რომ ავსტრალიურ საინფორმაციო მედია საშუალებებს მხარი დავუჭიროთ წინსვლაში; რაც იმას ნიშნავს, რომ ჩვენ გაზრდილ კონკურენციას, გაზრდილ მომხმარებლის დაცვას და მდგრადი მედიასივრცის შექმნას უზრუნველვყოფთ", — ამბობს ფრაიდენბერგი მელბურნელ რეპორტიორებთან საუბარში.

"ავსტრალიურ მედიასივრცეზე მეტად რისკის ქვეშ სხვა არაფერი იმყოფება", — დასძენს იგი.

ავსტრალიაში დაანონსებულ რეგულაციამდე ერთი დღით ადრე გუგლს და ფეისბუქს აშშ-ის კანონმდებლების ბრალდებებისგან თავის დაცვა მოუწიათ კონგრესის მოსმენაზე.

ადგილობრივი მედიასივრცის და აშშ-ის შემთხვევების შესწავლის შემდეგ, გასული წლის მიწურულს ავსტრალიის მთავრობამ ფეისბუქს და გუგლს შესთავაზა, მედიასაშუალებებებს მათი კონტენტის ნებაყოფლობით გამოყენებაზე მოლაპარაკებოდა.

ფოტო: Loren Elliott / REUTERS

რადგან ეს საუბარი უშედეგო აღმოჩნდა, ახლა კანბერა აცხადებს, რომ თუკი შეთანხმება 45 დღის განმავლობაში ვერ მიიღწევა, ავსტრალიის კომუნიკაციების და მედიის უწყება ხელისუფლების სახელით მიიღებს გადაწყვეტილებას.

გუგლის განცხადებით, რეგულაცია აიგნორებს იმ "მილიარდობით ვიზიტორს", რომელსაც საძიებო სისტემა ყოველწლიურად უგზავნის ავსტრალიურ მედიასაშუალებებს.

"ეს არის მრავალაზროვანი მესიჯი ბიზნესკორპორაციებისა და ინვესტორებისთვის, რომ ავსტრალიის ხელისუფლება ბაზრის მუშაობაში უხეშად ჩაერევა, ნაცვლად იმისა, რომ თვითრეგულირებადი სახე მისცეს მას", — ამბობს გუგლის ავსტრალიის და ახალი ზელანდიის მმართველი დირექტორი, მელ სილვა, საკუთარ განცხადებაში, — "რეალურად კი, იგი არანაირ არსებით როლს არ თამაშობს ბიზნესმოდელის ციფრული ეპოქისთვის ადაპტირებაში".

ფოტო: Denis Charlet | AFP via Getty Images

ფეისბუქი რეგულაციას კომენტარით არ გამოხმაურებია.

უსამართლო და დამაზიანებელი

სხვადასხვა მედიაკომპანია ხშირად მოუწოდებდა ავსტრალიის მთავრობას, ამერიკული კორპორაციები მოლაპარაკების მაგიდასთან მოეწვია, დიდი ხნის განმავლობაში რეკლამირების საფასურის გადახდაზე უარის თქმის შემდეგ.

"მაშინ, როცა სხვა ქვეყნები ტექნოლოგიური გიგანტების უსამართლო და დამაზიანებელ ქცევაზე საუბრობენ, ავსტრალიის მთავრობა მსოფლიოში პირველია, რომელმაც იმოქმედა", — ამბობს News Corp Australia-ს აღმასრულებელი თავჯდომარე, მაიკლ მილერი, საკუთარ განცხადებაში.

2019 წლის კვლევის შეფასებით, ბოლო ათი წლის განმავლობაში, დაახლოებით, 3 000-მა ჟურნალისტმა დაკარგა სამსახური ავსტრალიაში. მიზეზად კი ის სახელდება, რომ მედია კომპანიები გუგლს და ფეისბუქს რეკლამირებისთვის დიდ თანხას უხდიან, სანაცვლოდ კი, ისინი კონტენტის განთავსებისთვის არაფერს უბრუნებენ.

ფრაიდენბერგის თქმით, თუ კონფიდენციალურ მონაცემებს არ ჩავთვლით, ონლაინ-რეკლამირებაში დახარჯული ყოველი 100 ავსტრალიური დოლარიდან თითქმის მესამედი გუგლსა და ფეისბუქს ეკუთვნით.

მსგავსი რეგულაციის გატარება სცადეს სხვა ქვეყნებმაც, თუმცა ტექნოლოგიურ გიგანტებთან ვერაფერი გააწყეს.

გერმანიის, საფრანგეთის და ესპანეთის სხვადასხვა გამოცემები მოითხოვენ, რომ გუგლმა საავტოროს ღირებულება გადაიხადოს, როცა მათი სტატიებიდან აღებულ ნაწყვეტებს აქვეყნებს.

ამის პასუხად, 2019 წელს გუგლმა ევროპული გამოცემების სტატიებიდან აღებული ნაწყვეტების გამოქვეყნება შეწყვიტა ფრანგი მომხმარებლებისთვის. თუმცა გერმანიის უდიდესმა საინფორმაციო გამოცემამ, Axel Springer-მა, ნება დართო საძიებო სისტემას, საკუთარი კონტენტის ნაწილი გამოეყენებინა, რადგან ვებგვერდზე ვიზიტორების რაოდენობამ დაიკლო.