ებოლა განკურნებადია — მეცნიერებმა გარდამტეხ წარმატებას მიაღწიეს
"ამიერიდან ჩვენ აღარ ვიტყვით, რომ ებოლა განუკურნებელი სენია" — განაცხადა კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ეროვნული სამედიცინო კვლევის ორგანიზაციის გენერალურმა დირექტორმა, ჟან-ჟაკ მუემბემ.
რა არის ებოლა?
ებოლა არის ვირუსი, რომელიც ადამიანის ორგანიზმში მოხვედრის შემდეგ იწვევს სხეულის ტემპერატურის მატებას, ძლიერ სისუსტეს, კუნთებისა და ყელის ტკივილს. მკურნალობის გარეშე ვირუსული დაავადება პროგრესირდება და პაციენტს ეწყება ღებინება, დიარეა, შინაგანი და გარეგანი სისხლდენა. საბოლოო ჯამში ვითარდება შინაგანი ორგანოების უკმარისობა და ინფიცირებული კვდება. ვირუსი გადაეცემა დაავადებული ადამიანის დაინფიცირებულ ბიოლოგიურ სითხეებთან (სისხლი, ლორწო) პირდაპირი ან დაუცველი კონტაქტით.
რა ხდება კონგოში?
ამჟამად კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ისტორიაში ებოლას ყველაზე დიდი ეპიდ-აფეთქებაა, რომელიც 2018 წლის აგვისტოში დაიწყო. გასულ თვეში ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ (WHO) ქვეყანაში მიმდინარე პროცესი მსოფლიო მნიშვნელობის საფრთხედ შეაფასა. დაავადებულთა რიცხვი 6 აგვისტოს მონაცემებით 2687 ადამიანს შეადგენს და აქედან 67% (1 866 შემთხვევა) ფატალური შედეგით დასრულდა. ეს მაჩვენებელი არაფერია დასავლეთ აფრიკაში 2014-2016 წლებში მიმდინარე ეპიდემიასთან შედარებით, როდესაც გვინეაში, ლიბერიასა და სიერა ლეონეში 28 616 ადამიანი დაავადდა. აქედან 11 310 ამ სენს ემსხვერპლა. ებოლას ვირუსით ინფიცირების შემთხვევაში, მკურნალობის არ არსებობის პირობებში, სიკვდილიანობა 70 პროცენტს აღემატება.
ეპიდემიასთან ბრძოლას ძალზე ართულებს ქვეყნის შიგნით მიმდინარე პოლიტიკური პროცესები. აღმოსავლეთ კონგოს მაცხოვრებლების უმრავლესობა რეგიონში მიმდინარე სამოქალაქო ომისა და გენოციდის მსხვერპლ დევნილებს წარმოადგენს. მათ დედაქალაქის გაკეთებული განცხადებების არ სწამთ. შესაბამისად, მოსახლეობაში რეგულარულად ვრცელდება დეზინფორმაცია, რომ ებოლა სინამდვილეში არ არსებობს და მკურნალობა მიზნად ისახავს ადამიანებისაგან სისხლისა და შინაგანი ორგანოების მოპოვებას ჯადოქრული მიზნებისათვის.
ეს ყოველივე პირდაპირ აისახება ჰუმანიტარულ მისიებზე. 2019 წელს სამედიცინო დაწესებულებებზე თავდასხმის 200 შემთხვევა დაფიქსირდა, რამაც მკურნალობისა და ვაქცინაციის პროცესი მნიშვნელოვნად შეაფერხა. მეტიც, სულ რაღაც რამდენიმე დღის წინ 3 კონგოელი ექიმი ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის წარმომადგენლის მკვლელობისთვის დააკავეს.
აქამდე როგორ მკურნალობდნენ ებოლას?
ორგანიზმში დაავადების გამომწვევი აგენტის (ვირუსის, ბაქტერიის) მოხვედრის შემდგომ იმუნური სისტემა წარმოქმნის Y-ს ფორმის ცილებს, რომლებსაც ანტისხეულები ეწოდებათ. ისინი ხელს უშლიან დაავადების გამომწვევ აგენტს ორგანიზმის დაინფიცირებაში. ებოლას ვირუსს მონოკლონური ანტისხეულებით ებრძვიან, რომელთაც ხელოვნურად, ლაბორატორიულ პირობებში ამზადებენ.
დასავლეთ აფრიკაში 2014 წელს მიმდინარე ეპიდემიასთან საბრძოლველად მონოკლონურ ანტისხეულს, ZMapp-ს იყენებდნენ. ეს პრეპარატი შემდეგნაირად შეიმუშავეს: ებოლას ვირუსით თაგვი დააინფიცირეს და მისი იმუნური სისტემის მიერ გამომუშავებული ანტისხეულები შეაგროვეს. შემდგომ გენური ინჟინერიის გზით აღნიშნული ანტისხეულები ადამიანისას დაამსგავსეს, რათა იმუნურ სისტემას იგი თავისიანად მიეღო და ამგვარი ვაქცინის მიმართ იმუნური პასუხი (ალერგია) არ ჰქონოდა.
ებოლას ვირუსი დიდი ზომისაა და იგი ფორმას მარტივად იცვლის, რაც მასთან ბრძოლას მხოლოდ ერთი სახის პრეპარატით ძალზე ართულებს. ამიტომაც, ეპიდემიას მონოკლონური ანტისხეულების "კოქტეილით" ებრძვიან: ZMapp-თან ერთად დაავადებულებს ანტივირუსულ პრეპარატს, რემდესივირს უკეთებდნენ.
ახლა როგორ მკურნალობენ ებოლას?
გასული წლის ნოემბრიდან კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში 2 ახალი პრეპარატის კვლევა დაიწყო. მონოკლონური ანტისხეულები REGN-EB3 და mAb114, ებოლას ვირუსით დაინფიცირებული და გადარჩენილი პაციენტების სხეულიდან აღებული ანტისხეულების მიხედვით შეიქმნა. კვლევაში 700 ადამიანი ჩაერთო და ჯერ მხოლოდ 499 ინდივიდის შედეგია ცნობილი. ეს სრულიად საკმარისი აღმოჩნდა იმისთვის, რომ WHO-ს დაავადებულთა რემდესივირითა და ZMapp-ით მკურნალობა შეეწყვიტა.
შედეგებმა აჩვენა, რომ ZMapp-ის თერაპიის შემდგომ პაციენტთა 24% კვდებოდა, ხოლო რემდესივირით მკურნალობისას — 33%. მაშინ, როდესაც mAb114-ით მკურნალობისას სიკვდილიანობა 11% გახლდათ, ხოლო REGN-EB3-ის თერაპიისას მხოლოდ 6 პროცენტი. დაავადების საწყის ეტაპზე დროული მკურნალობის დაწყება პაციენტის გადარჩენის ალბათობას მნიშვნელოვნად ზრდის.
"ეს ყოველივე გულისამაჩუყებელია. ეს იდეა დიდი ხნის წინ მქონდა და ამ შედეგს მოთმინებით ველოდი. ძალზე გახარებული ვარ და ვერ ვიჯერებ ამ შედეგს" — განაცხადა ჟან-ჟაკ მუემბემ, რომელიც ებოლას ვირუსს მისი პირველი გამოჩენიდან, 1976 წლიდან მოყოლებული ებრძვის. ათწლეულების წინ სწორედ მან წამოაყენა გადარჩენილი პაციენტების სისხლის პლაზმის გამოყენებით მკურნალობის იდეა. მონოკლონური ანტისხეულებით მკურნალობის წარმატებული ტაქტიკა გარკვეულწილად სწორედ მისი ნაშრომის დამსახურებაცაა.
პროგნოზი
ებოლა 40 წელზე მეტია აფრიკის მოსახლეობის კოშმარად იქცა. ხშირ შემთხვევაში ამ ვირუსით დაინფიცირება სკაფანდრ-ხალათებში გამოწყობილი, უცხო ადამიანების გარემოცვაში სიკვდილის ტოლფასი გახლდათ. ამიტომაც, დასავლეთ კონგოს ტერიტორიაზე დაავადებულებს ოჯახის წევრები ექიმებისაგან ხშირად საგულდაგულოდ მალავდნენ. ეს ყოველივე ეპიდემიის სწრაფ გავრცელებას უწყობდა ხელს.
ის ფაქტი, რომ დიაგნოზი უკვე სასიკვდილო განაჩენს აღარ წარმოადგენს, ექიმებს დაავადების რეპუტაციის შეცვლაში დაეხმარება. მოსახლეობაში ინფორმაციის სწორად გავრცელება მკურნალობის დროულად დაწყების ალბათობას გაზრდის, რაც იმას ნიშნავს, რომ ასეთ შემთხვევაში გადარჩენის ალბათობა 89%-ზე მეტი იქნება. ექსპერიმენტული მონოკლონური ანტისხეულების მწარმოებელმა კომპანიებმა უკვე განაცხადეს, რომ მათ ყველა პაციენტისთვის სამყოფი პრეპარატების დამზადება შეუძლიათ.
"ეს ათასობით ადამიანის სიცოცხლის გადარჩენაში დაგვეხმარება" — ოპტიმისტურად აღნიშნავს ვეტერანი ექიმი, ჟან-ჟაკ მუემბე.
-
გადახედვარა თქმა უნდა, ჩვენ ქართველი ხალხის გვერდით ვდგავართ — მეთიუ მილერი რა თქმა უნდა, ჩვენ ქართველი ხალხის გვერდით ვდგავართ — მეთიუ მილერი
-
გადახედვავლადიმერ ხუჭუა: ამ ხმის დამთვლელი აპარატით ხმის დაცულობისა და ხმის ფარულობის გარანტია ამომრჩეველს არ ჰქონდა ვლადიმერ ხუჭუა: ამ ხმის დამთვლელი აპარატით ხმის დაცულობისა და ხმის ფარულობის გარანტია ამომრჩეველს არ ჰქონდა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი: საქართველო გადარჩება - ერთი წესიერი მოსამართლე გამოჩნდა, ერთი ღირსეული დიპლომატი და უამრავი უცნობი გმირი სალომე ზურაბიშვილი: საქართველო გადარჩება - ერთი წესიერი მოსამართლე გამოჩნდა, ერთი ღირსეული დიპლომატი და უამრავი უცნობი გმირი
-
გადახედვაგორის სასამართლომ 15 უბანზე ბათილი ბიულეტენების გადათვლის შესახებ ISFED-ის სარჩელი დააკმაყოფილა გორის სასამართლომ 15 უბანზე ბათილი ბიულეტენების გადათვლის შესახებ ISFED-ის სარჩელი დააკმაყოფილა
-
გადახედვათეთრიწყაროს სასამართლომ დააკმაყოფილა საია-ს სარჩელი ხმის ფარულობაზე თეთრიწყაროს სასამართლომ დააკმაყოფილა საია-ს სარჩელი ხმის ფარულობაზე
-
გადახედვამდინარაძე: აქციები ისე ჩატარდეს, ფოთოლი არ ჩამოვარდეს! მდინარაძე: აქციები ისე ჩატარდეს, ფოთოლი არ ჩამოვარდეს!
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძის განცხადებით, ბარათაშვილის ხიდზე "გამაფრთხილებელი პიკეტირება მოეწყობა" მამუკა ხაზარაძის განცხადებით, ბარათაშვილის ხიდზე "გამაფრთხილებელი პიკეტირება მოეწყობა"
-
გადახედვაოპოზიციურმა პარტიებმა რუსთაველის გამზირზე შეკრებილებს სამოქმედო გეგმა გააცნეს ოპოზიციურმა პარტიებმა რუსთაველის გამზირზე შეკრებილებს სამოქმედო გეგმა გააცნეს
-
გადახედვამე აქ ვარ იმისათვის, რომ მხარი დავუჭირო დემოკრატიისათვის ბრძოლას და ქართველების თავისუფლებას — გრეტა ტუნბერგი აქციაზე მივიდა მე აქ ვარ იმისათვის, რომ მხარი დავუჭირო დემოკრატიისათვის ბრძოლას და ქართველების თავისუფლებას — გრეტა ტუნბერგი აქციაზე მივიდა
-
გადახედვანიკა მელია: ხვალ 14 საათზე სპორტის სასახლესთან შევიკრიბებით ნიკა მელია: ხვალ 14 საათზე სპორტის სასახლესთან შევიკრიბებით
-
გადახედვაგიორგი მარგველაშვილი: პროტესტი მოიტანს შედეგს, მაგრამ უნდა გვესმოდეს, რომ ის იქნება ხანგრძლივი, დამქანცველი, თავისი "პიკებით" და ჩავარდნებით გიორგი მარგველაშვილი: პროტესტი მოიტანს შედეგს, მაგრამ უნდა გვესმოდეს, რომ ის იქნება ხანგრძლივი, დამქანცველი, თავისი "პიკებით" და ჩავარდნებით
-
გადახედვაურსულა ფონ დერ ლაიენი: არჩევნების შემდგომი სიტუაცია კვლავ შემაშფოთებელია ურსულა ფონ დერ ლაიენი: არჩევნების შემდგომი სიტუაცია კვლავ შემაშფოთებელია
-
გადახედვარუსთაველის გამზირი გადაიკეტა რუსთაველის გამზირი გადაიკეტა
-
გადახედვაინდოეთში ავტობუსი ამობრუნდა - დაიღუპა სულ მცირე 36 ადამიანი ინდოეთში ავტობუსი ამობრუნდა - დაიღუპა სულ მცირე 36 ადამიანი
-
გადახედვანონა ქურდოვანიძე: საიას შუამდგომლობა ერთადერთმა სასამართლომ დააკმაყოფილა ნონა ქურდოვანიძე: საიას შუამდგომლობა ერთადერთმა სასამართლომ დააკმაყოფილა
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ურსულა ფონ დერ ლაიენს ესაუბრა სალომე ზურაბიშვილი ურსულა ფონ დერ ლაიენს ესაუბრა
-
გადახედვაბათუმში ლიფტის ჩავარდნის შედეგად 4 ადამიანი დაშავდა ბათუმში ლიფტის ჩავარდნის შედეგად 4 ადამიანი დაშავდა
-
გადახედვაკალაძე პრეზიდენტზე: კეთილი ინებოს, აწიოს ერთი ადგილი, მივიდეს და პასუხი გასცეს შეკითხვებს კალაძე პრეზიდენტზე: კეთილი ინებოს, აწიოს ერთი ადგილი, მივიდეს და პასუხი გასცეს შეკითხვებს
-
გადახედვასაპროტესტო აქციის მონაწილეები რუსთაველის გამზირისკენ მიემართებიან საპროტესტო აქციის მონაწილეები რუსთაველის გამზირისკენ მიემართებიან
-
გადახედვარუსეთის საგარეო უწყების საერთო ევროპული თანამშრომლობის დეპარტამენტს "ევროპულ პრობლემათა დეპარტამენტი" დაერქვა რუსეთის საგარეო უწყების საერთო ევროპული თანამშრომლობის დეპარტამენტს "ევროპულ პრობლემათა დეპარტამენტი" დაერქვა
კომენტარები