ებოლა განკურნებადია — მეცნიერებმა გარდამტეხ წარმატებას მიაღწიეს
"ამიერიდან ჩვენ აღარ ვიტყვით, რომ ებოლა განუკურნებელი სენია" — განაცხადა კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ეროვნული სამედიცინო კვლევის ორგანიზაციის გენერალურმა დირექტორმა, ჟან-ჟაკ მუემბემ.
რა არის ებოლა?
ებოლა არის ვირუსი, რომელიც ადამიანის ორგანიზმში მოხვედრის შემდეგ იწვევს სხეულის ტემპერატურის მატებას, ძლიერ სისუსტეს, კუნთებისა და ყელის ტკივილს. მკურნალობის გარეშე ვირუსული დაავადება პროგრესირდება და პაციენტს ეწყება ღებინება, დიარეა, შინაგანი და გარეგანი სისხლდენა. საბოლოო ჯამში ვითარდება შინაგანი ორგანოების უკმარისობა და ინფიცირებული კვდება. ვირუსი გადაეცემა დაავადებული ადამიანის დაინფიცირებულ ბიოლოგიურ სითხეებთან (სისხლი, ლორწო) პირდაპირი ან დაუცველი კონტაქტით.
რა ხდება კონგოში?
ამჟამად კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ისტორიაში ებოლას ყველაზე დიდი ეპიდ-აფეთქებაა, რომელიც 2018 წლის აგვისტოში დაიწყო. გასულ თვეში ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ (WHO) ქვეყანაში მიმდინარე პროცესი მსოფლიო მნიშვნელობის საფრთხედ შეაფასა. დაავადებულთა რიცხვი 6 აგვისტოს მონაცემებით 2687 ადამიანს შეადგენს და აქედან 67% (1 866 შემთხვევა) ფატალური შედეგით დასრულდა. ეს მაჩვენებელი არაფერია დასავლეთ აფრიკაში 2014-2016 წლებში მიმდინარე ეპიდემიასთან შედარებით, როდესაც გვინეაში, ლიბერიასა და სიერა ლეონეში 28 616 ადამიანი დაავადდა. აქედან 11 310 ამ სენს ემსხვერპლა. ებოლას ვირუსით ინფიცირების შემთხვევაში, მკურნალობის არ არსებობის პირობებში, სიკვდილიანობა 70 პროცენტს აღემატება.
ეპიდემიასთან ბრძოლას ძალზე ართულებს ქვეყნის შიგნით მიმდინარე პოლიტიკური პროცესები. აღმოსავლეთ კონგოს მაცხოვრებლების უმრავლესობა რეგიონში მიმდინარე სამოქალაქო ომისა და გენოციდის მსხვერპლ დევნილებს წარმოადგენს. მათ დედაქალაქის გაკეთებული განცხადებების არ სწამთ. შესაბამისად, მოსახლეობაში რეგულარულად ვრცელდება დეზინფორმაცია, რომ ებოლა სინამდვილეში არ არსებობს და მკურნალობა მიზნად ისახავს ადამიანებისაგან სისხლისა და შინაგანი ორგანოების მოპოვებას ჯადოქრული მიზნებისათვის.
ეს ყოველივე პირდაპირ აისახება ჰუმანიტარულ მისიებზე. 2019 წელს სამედიცინო დაწესებულებებზე თავდასხმის 200 შემთხვევა დაფიქსირდა, რამაც მკურნალობისა და ვაქცინაციის პროცესი მნიშვნელოვნად შეაფერხა. მეტიც, სულ რაღაც რამდენიმე დღის წინ 3 კონგოელი ექიმი ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის წარმომადგენლის მკვლელობისთვის დააკავეს.
აქამდე როგორ მკურნალობდნენ ებოლას?
ორგანიზმში დაავადების გამომწვევი აგენტის (ვირუსის, ბაქტერიის) მოხვედრის შემდგომ იმუნური სისტემა წარმოქმნის Y-ს ფორმის ცილებს, რომლებსაც ანტისხეულები ეწოდებათ. ისინი ხელს უშლიან დაავადების გამომწვევ აგენტს ორგანიზმის დაინფიცირებაში. ებოლას ვირუსს მონოკლონური ანტისხეულებით ებრძვიან, რომელთაც ხელოვნურად, ლაბორატორიულ პირობებში ამზადებენ.
დასავლეთ აფრიკაში 2014 წელს მიმდინარე ეპიდემიასთან საბრძოლველად მონოკლონურ ანტისხეულს, ZMapp-ს იყენებდნენ. ეს პრეპარატი შემდეგნაირად შეიმუშავეს: ებოლას ვირუსით თაგვი დააინფიცირეს და მისი იმუნური სისტემის მიერ გამომუშავებული ანტისხეულები შეაგროვეს. შემდგომ გენური ინჟინერიის გზით აღნიშნული ანტისხეულები ადამიანისას დაამსგავსეს, რათა იმუნურ სისტემას იგი თავისიანად მიეღო და ამგვარი ვაქცინის მიმართ იმუნური პასუხი (ალერგია) არ ჰქონოდა.
ებოლას ვირუსი დიდი ზომისაა და იგი ფორმას მარტივად იცვლის, რაც მასთან ბრძოლას მხოლოდ ერთი სახის პრეპარატით ძალზე ართულებს. ამიტომაც, ეპიდემიას მონოკლონური ანტისხეულების "კოქტეილით" ებრძვიან: ZMapp-თან ერთად დაავადებულებს ანტივირუსულ პრეპარატს, რემდესივირს უკეთებდნენ.
ახლა როგორ მკურნალობენ ებოლას?
გასული წლის ნოემბრიდან კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში 2 ახალი პრეპარატის კვლევა დაიწყო. მონოკლონური ანტისხეულები REGN-EB3 და mAb114, ებოლას ვირუსით დაინფიცირებული და გადარჩენილი პაციენტების სხეულიდან აღებული ანტისხეულების მიხედვით შეიქმნა. კვლევაში 700 ადამიანი ჩაერთო და ჯერ მხოლოდ 499 ინდივიდის შედეგია ცნობილი. ეს სრულიად საკმარისი აღმოჩნდა იმისთვის, რომ WHO-ს დაავადებულთა რემდესივირითა და ZMapp-ით მკურნალობა შეეწყვიტა.
შედეგებმა აჩვენა, რომ ZMapp-ის თერაპიის შემდგომ პაციენტთა 24% კვდებოდა, ხოლო რემდესივირით მკურნალობისას — 33%. მაშინ, როდესაც mAb114-ით მკურნალობისას სიკვდილიანობა 11% გახლდათ, ხოლო REGN-EB3-ის თერაპიისას მხოლოდ 6 პროცენტი. დაავადების საწყის ეტაპზე დროული მკურნალობის დაწყება პაციენტის გადარჩენის ალბათობას მნიშვნელოვნად ზრდის.
"ეს ყოველივე გულისამაჩუყებელია. ეს იდეა დიდი ხნის წინ მქონდა და ამ შედეგს მოთმინებით ველოდი. ძალზე გახარებული ვარ და ვერ ვიჯერებ ამ შედეგს" — განაცხადა ჟან-ჟაკ მუემბემ, რომელიც ებოლას ვირუსს მისი პირველი გამოჩენიდან, 1976 წლიდან მოყოლებული ებრძვის. ათწლეულების წინ სწორედ მან წამოაყენა გადარჩენილი პაციენტების სისხლის პლაზმის გამოყენებით მკურნალობის იდეა. მონოკლონური ანტისხეულებით მკურნალობის წარმატებული ტაქტიკა გარკვეულწილად სწორედ მისი ნაშრომის დამსახურებაცაა.
პროგნოზი
ებოლა 40 წელზე მეტია აფრიკის მოსახლეობის კოშმარად იქცა. ხშირ შემთხვევაში ამ ვირუსით დაინფიცირება სკაფანდრ-ხალათებში გამოწყობილი, უცხო ადამიანების გარემოცვაში სიკვდილის ტოლფასი გახლდათ. ამიტომაც, დასავლეთ კონგოს ტერიტორიაზე დაავადებულებს ოჯახის წევრები ექიმებისაგან ხშირად საგულდაგულოდ მალავდნენ. ეს ყოველივე ეპიდემიის სწრაფ გავრცელებას უწყობდა ხელს.
ის ფაქტი, რომ დიაგნოზი უკვე სასიკვდილო განაჩენს აღარ წარმოადგენს, ექიმებს დაავადების რეპუტაციის შეცვლაში დაეხმარება. მოსახლეობაში ინფორმაციის სწორად გავრცელება მკურნალობის დროულად დაწყების ალბათობას გაზრდის, რაც იმას ნიშნავს, რომ ასეთ შემთხვევაში გადარჩენის ალბათობა 89%-ზე მეტი იქნება. ექსპერიმენტული მონოკლონური ანტისხეულების მწარმოებელმა კომპანიებმა უკვე განაცხადეს, რომ მათ ყველა პაციენტისთვის სამყოფი პრეპარატების დამზადება შეუძლიათ.
"ეს ათასობით ადამიანის სიცოცხლის გადარჩენაში დაგვეხმარება" — ოპტიმისტურად აღნიშნავს ვეტერანი ექიმი, ჟან-ჟაკ მუემბე.
-
გადახედვასსს-ის მტკიცებით, უწყებას აქტივისტ ნატალი ჭანიშვილთან არცერთი ზარი არ განუხორციელებია სსს-ის მტკიცებით, უწყებას აქტივისტ ნატალი ჭანიშვილთან არცერთი ზარი არ განუხორციელებია
-
გადახედვა23 ნოემბერს, 15:00 საათზე ოპოზიციური პარტიები თსუ-ს I კორპუსთან საერთო აქციას გამართავენ 23 ნოემბერს, 15:00 საათზე ოპოზიციური პარტიები თსუ-ს I კორპუსთან საერთო აქციას გამართავენ
-
გადახედვათსუ-ში მყოფ სტუდენტებს დაცვის თანამშრომლები და ერთი უცნობი პირი დაუპირისპირდნენ თსუ-ში მყოფ სტუდენტებს დაცვის თანამშრომლები და ერთი უცნობი პირი დაუპირისპირდნენ
-
გადახედვაპიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს პიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს
-
გადახედვა"ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს "ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს
-
გადახედვამერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება მერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს მამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს
-
გადახედვა22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება 22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება
-
გადახედვაგიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია გიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია
-
გადახედვაპუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს პუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს
-
გადახედვასსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს სსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს
-
გადახედვაეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით ეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით
-
გადახედვაპროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა პროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა
-
გადახედვააშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა აშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა
-
გადახედვალიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა ლიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა
-
გადახედვაგიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ გიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ
-
გადახედვა1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება 1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება
-
გადახედვადამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა
-
გადახედვაგიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია გიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია
-
გადახედვააზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს აზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს
-
გადახედვაარსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია არსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია
კომენტარები