საბჭოთა კავშირის დანგრევამ სათბური აირების გამოყოფა მნიშვნელოვნად შეამცირა
ფოტო: Nikolai Akimov / TASS
1991 წელს საბჭოთა კავშირის დანგრევის შემდგომ სათბური აირების გამოყოფა დრამატულად შემცირდა — ამის შესახებ კვლევა ჟურნალში IOPscience გამოქვეყნდა. მიზეზი ეკონომიკური კრიზისის შედეგად კვების რაციონიდან ხორცის ამოღება გახლდათ.
საბჭოთა პერიოდში კვების რაციონის ძირითად პროდუქტს კოლექტივის ფერმებიდან მოპოვებული ხორცი წარმოადგენდა. 1990 წელს საბჭოთა მოქალაქეები წლიურად საშუალოდ 32 კგ საქონლის ხორცს მოიხმარდნენ, რაც 27%-ით აღემატებოდა დასავლეთ ევროპის მაჩვენებელს და ამავდროულად 4-ჯერ უფრო მეტი იყო გლობალურ მოხმარებაზე.
ხორც-პროდუქტების წარმოება და მათზე მოთხოვნა რეგიონში დრამატულად შემცირდა მას შემდეგ, რაც ყოველდღიური მოხმარების საგნებზე ფასებმა მნიშვნელოვნად იმატა, ხოლო პოსტსაბჭოთა პერიოდის ეკონომიკური კრიზისის ფონზე რუბლის მსყიდველობითმა უნარმა იკლო. გვიან-საბჭოთა პერიოდში სასოფლო-სამეურნეო მიწების მესამედი მას შემდეგ უფუნქციოდ დარჩა.
სოფლის მეურნეობისა და კვების სისტემებში მსგავსმა ცვლილებებმა პოსტ-საბჭოთა ქვეყნებში სათბური აირების გამოყოფა დრამატულად შეამცირა. ეს ეკვივალენტურად 1992-2011 წლებში გამოყოფილი 7,6 მლრდ ტონა ნახშირორჟანგის ტოლფასი იყო. მეცნიერები ამ დასკვნამდე საქონლის ხორცის მოხმარებისა და საერთაშორისო ვაჭრობის მონაცემთა ანალიზით მივიდნენ. სათბური აირების გამოყოფის ასეთი ვარდნა იგივე პერიოდში ამაზონის ჯუნგლების გაჩეხვის შედეგად გამოყოფილი ნახშირორჟანგის მეოთხედის ტოლფასი გახლდათ. მოცემულ მომენტში რუსეთი ყოველწლიურად დაახლოებით 2,5 მილიარდ ტონა ნახშირორჟანგის ეკვივალენტ სათბურ აირს გამოყოფს.
"საბჭოთა კავშირის დანგრევის შემდეგ იკლო ინდუსტრიულმა წარმოებამ და შესაბამისად სათბური აირების გამოყოფამ. ამიტომაც, არ უნდა იყოს გასაკვირი, რომ ეს ყოველივე საკვების წარმოებასა და მოხმარებაზეც აისახა. აღნიშნული კვლევა წარმოაჩენს ნახშირორჟანგის გამოყოფაში საბჭოთა კავშირის წილს და ასევე ნათლად აჩვენებს იმ რისკებს, თუ რა მოხდება სასოფლო-სამეურნეო წარმოების ხელახლა დაწყების შემთხვევაში", — ამბობს გლენ პეტერსი, ნახშირბადის ბიუჯეტის სპეციალისტი ოსლოს კლიმატის საერთაშორისო კვლევის ცენტრიდან.
დღეისათვის, გლობალურად, ადამიანის მიერ გამოწვეულ სათბურ ეფექტში მეცხოველეობის წილი 14,5%-ს შეადგენს. ამასთანავე პირუტყვის გამოსაკვები საძოვრებისათვის ხშირად იჩეხება ტყეები და სავანები.
რუსეთსა და ცენტრალურ აზიაში საქონლის ხორცის წარმოებისა და მიწის გამოყენების შედეგად გამოყოფილი სათბური აირების საკითხი ხშირად უგულვებელყოფილია - აღნიშნავს ფლორიან შირნჰორნი, კვლევის ერთ-ერთი ავტორი.
საერთაშორისო ვაჭრობის ტენდენციების მიხედვით საქონლის ხორცის წარმოება კვლავ აღმავლობის ფაზაშია: რუსეთი ბოლო ათწლეულში სამხრეთ ამერიკიდან საქონლის ხორცის ექსპორტის მთავარ დანიშნულების ადგილად იქცა.
-
"ყველას დავუძახებთ, ყველას დავუსვამთ კითხვებს და ყველამ უნდა გაგვცეს პასუხი" — ირაკლი კობახიძე სურსათის ფასებზე "ყველას დავუძახებთ, ყველას დავუსვამთ კითხვებს და ყველამ უნდა გაგვცეს პასუხი" — ირაკლი კობახიძე სურსათის ფასებზე
გადახედვა
-
უჩა ნანუაშვილი: დაკავებიდან 2 დღეში გამომძიებლებმა თამარის და მისი მშობლების სახლები გაჩხრიკეს უჩა ნანუაშვილი: დაკავებიდან 2 დღეში გამომძიებლებმა თამარის და მისი მშობლების სახლები გაჩხრიკეს
გადახედვა
-
"საფარმა" სპს-ს განმეორებით მიმართა ანასტასია ზინოვკინას ჯანმრთელობის მძიმე მდგომარეობასთან დაკავშირებით "საფარმა" სპს-ს განმეორებით მიმართა ანასტასია ზინოვკინას ჯანმრთელობის მძიმე მდგომარეობასთან დაკავშირებით
გადახედვა
-
საქართველოს ბანკის საახალწლო შეთავაზებები სტუდენტებისთვის საქართველოს ბანკის საახალწლო შეთავაზებები სტუდენტებისთვის
-
მეცნიერებმა წყნარი ოკეანის სიღრმეში ასობით ახალი ორგანიზმი აღმოაჩინეს მეცნიერებმა წყნარი ოკეანის სიღრმეში ასობით ახალი ორგანიზმი აღმოაჩინეს
გადახედვა
-
S&P Global: თიბისი ხელოვნური ინტელექტის განვითარებით წამყვან ევროპულ ბანკებს შორისაა S&P Global: თიბისი ხელოვნური ინტელექტის განვითარებით წამყვან ევროპულ ბანკებს შორისაა
-
მსოფლიოში მომხდარი მნიშვნელოვანი ამბები — Stranger Things-ის დაწყებიდან დღემდე მსოფლიოში მომხდარი მნიშვნელოვანი ამბები — Stranger Things-ის დაწყებიდან დღემდე
გადახედვა
-
STEM ოლიმპიადის მონაწილეებისთვის საკონსულტაციო შეხვედრები იწყება – საქართველოს ბანკი, განათლების მთავარი მხარდამჭერი STEM ოლიმპიადის მონაწილეებისთვის საკონსულტაციო შეხვედრები იწყება – საქართველოს ბანკი, განათლების მთავარი მხარდამჭერი
-
ფაშინიანი ეკლესიის მიერ მართული ტელეარხ "შოღაკატს" ხურავს ფაშინიანი ეკლესიის მიერ მართული ტელეარხ "შოღაკატს" ხურავს
გადახედვა
-
ტროტუარზე დგომის საქმეზე სასამართლოში დაბარებული მოქალაქეების ნაწილის სასამართლო პროცესები 2026 წლის იანვარში გადაიდო ტროტუარზე დგომის საქმეზე სასამართლოში დაბარებული მოქალაქეების ნაწილის სასამართლო პროცესები 2026 წლის იანვარში გადაიდო
გადახედვა
-
კახა კალაძე: სასურსათო პროდუქტებზე ფასების რეგულირება ძალიან მნიშვნელოვანია კახა კალაძე: სასურსათო პროდუქტებზე ფასების რეგულირება ძალიან მნიშვნელოვანია
გადახედვა
-
ყველა საახალწლო ჩანაფიქრი ჯადოსნურია | ჩაიფიქრე და იმოქმედე — მეტროპოლის საახალწლო კამპანია ყველა საახალწლო ჩანაფიქრი ჯადოსნურია | ჩაიფიქრე და იმოქმედე — მეტროპოლის საახალწლო კამპანია
-
ათეა-ს პრეზიდენტად კვლავ კახა კალაძე აირჩიეს ათეა-ს პრეზიდენტად კვლავ კახა კალაძე აირჩიეს
გადახედვა
-
არჩილ გორდულაძე: ღარიბაშვილი, ლილუაშვილი და სხვები თურმე საკუთარ ჯიბეზე უფრო ზრუნავდნენ არჩილ გორდულაძე: ღარიბაშვილი, ლილუაშვილი და სხვები თურმე საკუთარ ჯიბეზე უფრო ზრუნავდნენ
გადახედვა
-
სილქ ბანკის საახალწლო შეთავაზება: მერე’ს ახალი წელი სილქ ბანკის საახალწლო შეთავაზება: მერე’ს ახალი წელი
-
ლევან იოსელიანი დემონსტრაციების შემზღუდველ კანონებს საკონსტიტუციო სასამართლოში გაასაჩივრებს ლევან იოსელიანი დემონსტრაციების შემზღუდველ კანონებს საკონსტიტუციო სასამართლოში გაასაჩივრებს
გადახედვა
-
როგორ ვმართოთ რისკები ინვესტირებისას — მარტივად როგორ ვმართოთ რისკები ინვესტირებისას — მარტივად
-
პუტინმა თინა კანდელაკი ალექსანდრე ნეველის მედლით დააჯილდოვა პუტინმა თინა კანდელაკი ალექსანდრე ნეველის მედლით დააჯილდოვა
გადახედვა
-
რა იცვლება შინაური ცხოველების მეპატრონეებისთვის 2026 წლის იანვრიდან რა იცვლება შინაური ცხოველების მეპატრონეებისთვის 2026 წლის იანვრიდან
გადახედვა
-
გადაარჩენს ყურძნის 12 მარცვალი თქვენს ახალ წელს? გადაარჩენს ყურძნის 12 მარცვალი თქვენს ახალ წელს?
გადახედვა
-
ჩინეთში რობოტების სკოლა გახსნეს, რომელშიც მათ სახლის საქმეებს ასწავლიან ჩინეთში რობოტების სკოლა გახსნეს, რომელშიც მათ სახლის საქმეებს ასწავლიან
გადახედვა
კომენტარები